Nhân tố "X" bí ẩn đằng sau việc Ukraine bắn rơi nhiều Su-34 Nga lộ diện?

Đó có thể là chiếc máy bay giám sát tầm xa E-7A Wedgetail của Lực lượng không quân Australia hoạt động tại Đức trong 6 tháng qua.

E-7A giúp gì cho Quân đội Ukraine?

Việc lực lượng phòng không Ukraine liên tiếp tuyên bố bắn hạ máy bay tiêm kích bom Su-34 Nga không thể tách rời sự hỗ trợ của máy bay cảnh báo sớm của phương Tây.

Mới đây, một máy bay cảnh báo sớm E-7A Wedgetail của Không quân Australia dự kiến trở về nước, sau khi được triển khai ở châu Âu 6 tháng. Theo thông tin, chiếc máy bay này chủ yếu làm nhiệm vụ hỗ trợ quân đội Ukraine.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, chiếc E-7A của Australia đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ Ukraine bắn hạ nhiều máy bay quân sự của Không quân Nga.

E-7A sử dụng radar mảng pha quét điện tử cố định đa năng (MESA), mang lại sự linh hoạt và phản ứng nhanh hơn so với các radar đĩa quay cơ học.

Ngày 2/4, Bộ Quốc phòng Australia thông báo việc rút máy bay E-7A về nước. Vào tháng 10/2023, chiếc E-7A Wedgetail của Không quân Australia đã được triển khai tới Đức cùng với 100 nhân viên để thực hiện sứ mệnh kéo dài 6 tháng.

Nhiệm vụ của phi đội E-7A Wedgetail là cung cấp sự giám sát cần thiết, đảm bảo việc cung cấp và phân phối cả viện trợ quân sự và nhân đạo trên khắp Đông Âu.

Theo Bộ Quốc phòng Australia, trong quá trình triển khai, phi đội E-7A Wedgetail đã tích lũy được hơn 250 giờ bay, với các nhiệm vụ riêng lẻ trung bình kéo dài khoảng 5 giờ trên bầu trời.

Nhân viên của Australia có trụ sở tại Căn cứ không quân Ramstein ở Đức để hỗ trợ sứ mệnh. Trung tướng Greg Bilton, Tư lệnh các chiến dịch chung, ca ngợi sự hỗ trợ của Lực lượng Phòng vệ Australia trong việc bảo vệ các cửa ngõ quan trọng cho viện trợ quân sự và nhân đạo quốc tế vào Ukraine.

Ông nói thêm: "Việc triển khai này là một minh chứng mạnh mẽ cho cam kết của Australia trong việc duy trì trật tự dựa trên quy tắc toàn cầu cùng với các đối tác của chúng tôi".

Tham mưu trưởng Không quân Robert Chipman ca ngợi khả năng của máy bay E-7A Wedgetail là một trong những hệ thống cảnh báo sớm trên không tiên tiến nhất thế giới, khiến nó trở nên lý tưởng cho sứ mệnh hỗ trợ các cửa ngõ quan trọng.

Việc máy bay E-7A được rút về nước, đánh dấu sự kết thúc một chương quan trọng trong sự hỗ trợ của Australia dành cho Ukraine.

Mặc dù rút máy bay về nước nhưng việc hỗ trợ quân sự của Australia sẽ tiếp tục với phần đào tạo mở rộng của Chiến dịch Kudu. Bộ Quốc phòng Australia cho biết, họ sẽ giúp đào tạo 90 nhân viên lực lượng vũ trang Ukraine tại các cơ sở ở Anh vào năm 2024.

Nhân tố bí ẩn "X"

Sau khi được triển khai tới châu Âu vào năm ngoái, máy bay E-7A Wedgetail của Không quân Australia đã thu hút sự chú ý rộng rãi của các chuyên gia, những người suy đoán rằng nó có thể góp phần hỗ trợ lực lượng vũ trang Ukraine.

Suy đoán chủ yếu tập trung vào cáo buộc liên quan đến vụ bắn hạ 3 máy bay tiêm kích bom Su-34 của không quân chiến thuật Nga vì đối thủ có thể thiếu kinh nghiệm đối phó với máy bay E-7A nên giả thiết này trở lên đặc biệt thú vị.

Điều đáng chú ý là máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không (AWACS) đóng vai trò nổi bật trong việc giúp cho Ukraine tấn công các vị trí của Nga, một điểm thường xuyên được các quan chức Nga và nhiều cơ quan truyền thông khác nhấn mạnh.

Khả năng tình báo và hỗ trợ giám sát do các quốc gia phương Tây cung cấp đã đóng vai trò then chốt trong chiến thắng của Ukraine trước hạm đội Biển Đen của Nga trong hai năm qua. Mặc dù vậy, Australia vẫn khẳng định chắc chắn rằng, Wedgetail của họ không phải là nguồn tình báo đằng sau các cuộc tấn công này.

Tuy thiếu bằng chứng chắc chắn chỉ ra vai trò trực tiếp của nó, nhưng chiếc máy bay này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì dòng viện trợ quốc tế ổn định cho Ukraine.

Máy bay E-7A Wedgetail của Australia hoạt động bên ngoài không phận Nga, Belarus và Ukraine, thực hiện giám sát các hành lang hàng không khác, đặc biệt là các hành lang đến từ Ba Lan, để đưa ra cảnh báo sớm về các cuộc tấn công trên không của Nga, giúp lực lượng phòng thủ mặt đất Ukraine có thời gian phản ứng.

Máy bay E-7A được chế tạo dựa trên khung thân máy bay Boeing 737-700 và được trang bị radar giám sát tầm xa, có thể theo dõi đồng thời các mục tiêu trên không và trên biển.

Trung tướng Bilton nhấn mạnh, việc triển khai máy bay E-7A đã lấp đầy khoảng trống về năng lực mà NATO không thể giải quyết vào thời điểm đó. Ông ghi nhận những phản hồi tích cực thu được trong các chuyến thăm Vương quốc Anh và châu Âu, nêu bật sự đóng góp quý giá của năng lực này.

Phi hành đoàn của Wedgetail chủ yếu bao gồm các nhân viên của Phi đội 2, có trụ sở tại Newcastle. Họ được hỗ trợ bởi nhân lực từ Phi đội lực lượng an ninh số 1 và Phi đội thông tin chiến đấu số 1 từ Canberra, cùng các khu vực khác.

Hiện tại, Mỹ không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy sẽ kéo dài việc triển khai E-7A sau thời hạn tháng 4. Do đó, sứ mệnh mà Australia từng đảm nhiệm sẽ kết thúc và có thể để lại khoảng trống về khả năng theo dõi của phương Tây trong cuộc xung đột.