Người nghèo Trung Quốc gánh khó khăn chồng chất do thiên tai

Thiên tai tại Trung Quốc đã gây ra thiệt hại về kinh tế lên tới hàng chục tỷ USD và khiến hàng trăm người thiệt mạng mỗi năm. Mặc dù mọi người đều chấp nhận rằng phần lớn thiên tai là không thể ngăn chặn được, song những thiệt hại do chúng gây ra càng khoét sâu thêm tình trạng bất bình đẳng xã hội tại Trung Quốc.

Mùa hè năm nay, Mengwa, một vùng nằm ở tỉnh An Huy phía đông, là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đợt lũ lụt lịch sử tại Trung Quốc. Lý do dẫn tới điều này không chỉ bởi Mengwa phải hứng chịu lượng mưa lớn mà đây còn là một trong những khu vực phải chịu sự điều tiết về lũ lụt nhiều nhất tại Trung Quốc.

Trong suốt nhiều thập niên, bất kể khi nào lũ lụt đe dọa các khu công nghiệp và các trung tâm vận tải quan trọng ở hạ nguồn, Mengwa sẽ bị ngập lụt vì các nhà chức trách sẽ xả nước từ đập Wangjia ở thượng nguồn. 

Tháng trước, đập Wangjia xả 375 triệu mét khối nước xuống vùng Mengwa để giảm bớt tình trạng ngập lụt tại những nơi khác. Hàng chục ngôi làng ở Mengwa đã bị chìm trong nước, trong khi hàng nghìn hecta hoa màu bị ảnh hưởng. Người Trung Quốc thường được khuyến khích “hy sinh cái nhỏ để đạt được cái lớn” và giới chức địa phương tại tỉnh An Huy, những người vốn tự hào về sự hy sinh của họ, muốn chứng tỏ rằng Mengwa chính là hiện thân của tinh thần hy sinh đó.

Người dân sống ở vùng nông thôn Trung Quốc sống phụ thuộc vào nông nghiệp. Họ nghèo hơn những người sống ở các đô thị. Hầu hết người dân sống bên ngoài các thành phố cũng không đủ tiền để mua những gói bảo hiểm giúp họ chi trả thiệt hại do thiên tai gây ra.

Wanzhou, một thị trấn gần sông Dương Tử và cách không xa Mengwa, cũng phải vật lộn với tình trạng ngập lụt vào mỗi mùa hè. Nhiều chủ cửa hàng nói rằng thiệt hại từ trận lụt gần đây đã lấy đi của họ khoản tiền tiết kiệm suốt nhiều năm. Chỉ một trận lụt có thể đẩy nhiều người lao động ở nông thôn vào cảnh nghèo đói trong một đêm.

“Chỉ một trận mưa lớn cũng có thể biến tôi thành một kẻ ăn mày nghèo khổ trên phố”, Yang Cheng, 58 tuổi, người có cửa hàng tạp hóa bị tàn phá trong trận lụt hồi tháng trước, cho biết.

“Các khu vực kém phát triển hơn sẽ phải hy sinh cho các thành phố hoặc các khu công nghiệp có vai trò quan trọng hơn về kinh tế xã hội, nếu lũ lụt đe dọa các khu vực này. Nhưng những nơi nghèo lại bị thiệt hại nặng nề hơn sau thiên tai và cũng gặp khó khăn nhiều hơn trong quá trình phát triển. Đó trở thành một vòng luẩn quẩn”, Ma Jun, giám đốc Viện Các vấn đề Môi trường và Cộng đồng, nhận định.

Theo Bloomberg, đây cũng là vấn đề toàn cầu. Theo Văn phòng Liên Hợp Quốc về Giảm thiểu Rủi ro Thảm họa, nghiên cứu thực hiện trong 30 năm qua cho thấy người nghèo có xu hướng sống ở những khu vực nhiều rủi ro hơn và ít có khả năng đầu tư vào các biện pháp giảm thiểu rủi ro hơn. Nghèo đói khiến họ dễ bị tổn thương trước thiên tai hơn, và thiên tai càng khiến cho họ nghèo đói hơn.

“Biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề toàn cầu, mà còn là một trong những vấn đề liên quan tới bình đẳng và công bằng vì những cộng đồng dễ bị tổn thương nhất lại là những người chịu thiệt hại nhiều nhất do biến đổi khí hậu. Những trận lụt ở miền nam Trung Quốc vào mùa hè năm nay càng phơi bày rõ hơn thực trạng này”, Li Shuo, nhà phân tích khí hậu cho tổ chức Greenpeace, nhận định.