Người cầm trịch tranh luận Trump - Biden lên tiếng sau "90 phút bão tố"

“Tôi chỉ buồn với cách cuộc tranh luận diễn ra tối qua”, ông Chris Wallace, người dẫn chương trình tiếng tăm của đài Fox News và là người điều phối cuộc tranh luận đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và đối thủ Joe Biden nói qua điện thoại khi đang trên đường trở về nhà tại Annapolis, bang Maryland ngày 30/9, một ngày sau sự kiện mà ông gọi là “một cơ hội bị bỏ lỡ rất đáng tiếc”.

“Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng cuộc tranh luận lại có thể đi chệch hướng như vậy”, ông nói.

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ cuộc tranh luận được truyền thông miêu tả bằng những từ ngữ như “hỗn loạn” hay “90 phút bão tố” - trong đó Tổng thống Trump thường xuyên ngắt lời đối thủ và người dẫn chương trình, ông Wallace thừa nhận rằng ông đã quá chậm chạp để nhận ra rằng ông Trump không tuân thủ các quy định của cuộc tranh luận.

“Tôi đã đọc một số đánh giá. Tôi biết mọi người nghĩ thế nào, đúng, tôi đã không can thiệp kịp thời”, ông Wallace thừa nhận. “Tôi đoán tôi đã không nhận ra - và không có cách nào để có thể nhận ra - rằng đây là chiến lược của ông Trump, không chỉ đối với phần mở đầu tranh luận mà là toàn bộ sự kiện”.

Nhớ lại cảm giác khi ngồi trong hội trường tại Cleveland, bang Ohio, trong khi hàng triệu khán giả đang theo dõi trực tiếp cuộc tranh luận, ông Wallace nói: “Tôi là người dẫn chuyên nghiệp, nhưng tôi chưa từng trải qua điều gì như vậy”.

Sự lấn át của ông Trump được xem là chưa từng có tiền lệ trong các cuộc tranh luận bầu cử tổng thống trước đó, thậm chí cả cuộc tranh luận mà ông từng dẫn dắt giữa ông Trump và đối thủ Hillary Clinton vào năm 2016. Wallace nói khi ông Trump mới tranh luận trực tiếp với ông Biden, “tôi đã nghĩ đây là điều tuyệt vời - đây là một cuộc tranh luận thực sự”.

Nhưng khi ông Trump không có dấu hiệu dừng lại, Wallace cho biết ông bắt đầu lo ngại hơn. “Nếu tôi không cố gắng giành quyền kiểm soát cuộc tranh luận - mà không biết tôi có thực sự làm được như vậy không - nó sẽ hoàn toàn đi chệch hướng”.

Trả lời câu hỏi về cảm giác của ông khi kêu gọi tạm dừng cuộc tranh luận trong giây lát - để nhắc các ứng viên rằng “đất nước sẽ được phục vụ tốt hơn nếu chúng ta cho phép cả 2 vị phát biểu mà ít bị gián đoạn”, ông Wallace nói: “Câu trả lời không dễ: Tuyệt vọng”.

Khi bị hỏi thẳng thắn rằng liệu ông có nghĩ ông Trump đã làm chệch hướng cuộc tranh luận, Wallace đáp: “Hẳn là như vậy”.

Giữa sự kiện nóng, ông Wallace ý thức rất rõ về sự phức tạp đối với nhiệm vụ của mình: Đảm bảo một cuộc tranh luận cân bằng, không thiên vị bên nào, cho phép các ứng viên thể hiện mình trong khi giữ cuộc tranh luận đi vào thực chất.

“Bạn miễn cưỡng - như ai đó đã nói ngay từ đầu rằng tôi muốn vô hình nhất có thể và cho phép họ nói - tăng lên mức độ bạn bắt đầu phải can thiệp càng nhiều hơn”, ông Wallace nhớ lại. “Ban đầu là “Làm ơn đừng ngắt lời”, và sau đó là “Làm ơn hãy tuân thủ các quy định”, và tiếp đó là “Điều này không có lợi cho đất nước”. Đó là những bước đi cứng rắn trong tình huống thực, ở khoảnh khắc đó, ngay trên sân khấu”, ông nói.

Kinh nghiệm gì cho người sau?

Sau cuộc tranh luận đầu tiên, Ủy ban tranh luận tổng thống ngày 30/9 cho biết, ủy ban sẽ xem xét thay đổi bố cục 2 cuộc tranh luận còn lại giữa ông Trump và ông Biden, trong một dấu hiệu rõ ràng thể hiện sự bất bình với kết quả của cuộc tranh luận ngày 29/9. Ủy ban này cũng khen ngợi ông Wallace vì “kỹ năng và sự chuyên nghiệp”.

Một đề xuất rằng người dẫn dắt nên được trao quyền tắt micro của các ứng viên - vốn được bàn luận nhiều trên mạng xã hội sau cuộc tranh luận đầu tiên - dường như không phù hợp với ông Wallace.

Ông Wallace cho rằng một vấn đề thực tế là dù micro của ông Trump có bị bắt thì ông vẫn có thể tiếp tục nói, và tiếng sẽ bị bắt vào micro của ông Biden và điều đó vẫn làm gián đoạn cuộc tranh luận.

Ông Wallace cũng lưu ý rằng, việc tắt micro của một ứng viên tổng thống là một hành động gây hậu quả nhiều hơn một số chuyên gia dự đoán.

“Mọi người phải nhớ, và quá nhiều người quên, rằng cả 2 ứng viên này đều nhận được sự ủng hộ của hàng triệu người Mỹ”, ông Wallace nhấn mạnh.

Người dẫn chương trình Steve Scully của đài C-SPAN sẽ dẫn dắt cuộc tranh luận thứ 2 giữa ông Trump và ông Biden tại Florida vào ngày 15/10, trong khi nhà báo Kristen Welker của đài NBC News điều phối cuộc tranh luận cuối cùng vào ngày 22/10.

“Nếu ai trong số họ đi chệch hướng, tôi hi vọng họ (người dẫn dắt) sẽ nhanh chóng nhận ra những gì đang diễn ra hơn tôi. Tôi đã không được cảnh báo trước”, ông Wallace nói.

Ông Wallace lên máy bay để từ Cleveland trở về nhà ngay vào đêm thứ Ba sau cuộc tranh luận. Tại một sân bay ở đó, ông nhận được một ly rượu sâm-panh từ Lachlan Murdoch, người có gia đình kiểm soát tập đoàn Fox, và Suzanne Scott, giám đốc điều hành Fox News, cả hai đều theo dõi cuộc tranh luận. “Tôi không có cảm giác giống ăn mừng chút nào”, ông Wallace thừa nhận.

Trở về Annapolis, “tôi đã phải tự tư vấn lương tâm”, ông nói.

“Cơ bản mà nói, tôi đã làm tốt nhất có thể, vì vậy tôi không có gì phải nuối tiếc. Tôi chỉ thất vọng với kết quả. Đối với tôi, điều quan trọng hơn là, tôi thất vọng cho nước Mỹ, vì đó đáng lẽ nên là một buổi tối hữu ích hơn nhiều so với thực tế những gì đã diễn ra”, ông Wallace tâm sự.