Nghiên cứu mới: Băng đảng ma túy là "chủ lao động" lớn thứ 5 tại Mexico

Tác giả nghiên cứu đã đưa ra ước tính trên sau khi xây dựng mô hình toán học dựa trên số liệu thống kê một thập kỷ các vụ giết người, mất tích và bắt giam, cũng như thông tin về sự tương tác giữa các phe phái đối địch, theo Guardian.

Các nhà nghiên cứu cho biết họ hy vọng nghiên cứu trên có thể giúp giới phân tích và chính phủ tìm ra "cách tốt hơn để thoát khỏi vòng xoáy bạo lực".

Trong 10 năm qua, 37% thành viên của các băng đảng (cartel) đã bị giết hoặc bị bỏ tù, nhưng quy mô các nhóm này vẫn tăng lên. Như vậy, chúng phải tuyển dụng gần 20.000 thành viên mỗi năm để bù đắp tổn thất, các nhà nghiên cứu kết luận.

Từ đó, các tác giả lập luận rằng cách tốt nhất để giảm đổ máu là chặn đứng khả năng chiêu mộ của các băng đảng, trong khi việc tăng cường bỏ tù thành viên cartel sẽ làm tăng tỷ lệ giết người.

Một tác giả của nghiên cứu, Rafael Prieto-Curiel, cựu cảnh sát thành phố Mexico, cho biết mô hình của ông chỉ ra rằng 2 cartel lớn nhất của Mexico là Sinaloa và Jalisco New Generation (JNC) có khoảng 46.000 thành viên.

Một báo cáo do Lực lượng Chống Ma túy công bố vào tháng 7 cũng đưa ra con số ước tính tương tự là hơn 44.800 thành viên. Tuy nhiên, cả hai con số đều không phải số liệu đại diện đầy đủ, báo cáo hôm 21/9 lưu ý.

"Mô hình này chỉ tính đến những người trực tiếp tham gia vào công việc khiến họ có nguy cơ gặp tình huống bạo lực mà không tính đến các thành viên khác giúp vận chuyển và rửa tiền cho các cartel, như nhân viên ngân hàng", báo cáo chỉ ra.

Victoria Dittmar, một nhà nghiên cứu của Insight Crime, người không tham gia nghiên cứu, nói với Guardian rằng các con số phụ thuộc vào việc người ta định nghĩa ra sao đối với cartel và các thành viên của chúng.

"Rất khó để nói ai là thành viên của một tổ chức tội phạm và ai không phải", bà Dittmar nói. "Một chính trị gia nhận tiền thì sao? Thế còn người hợp tác với băng đảng chỉ một lần?".

Các nhà nghiên cứu khác nhận xét nghiên cứu của ông Prieto-Curiel là bước đột phá vì chỉ ra rằng công tác chống tội phạm bắt đầu từ việc giảm khả năng tuyển thành viên mới của các băng đảng, trong bối cảnh các biện pháp trước đây đã thất bại.

"Ít nhất chúng ta biết rằng cần tập trung vào câu hỏi đó thay vì chỉ phân bổ thêm tiền cho lực lượng vũ trang và xây dựng nhà tù", Carlos Gershenson, một nhà khoa học máy tính tại Đại học Binghamton, người không tham gia nghiên cứu, cho biết. "Bạn cần triệt tiêu nguồn gốc vấn đề, thay vì giải quyết hậu quả".

Giáo sư Valentin Pereda thuộc Đại học Montreal nhận định rằng việc giảm tuyển mộ thành viên cartel không phải là cách duy nhất để giảm bạo lực. Việc giải giáp các băng đảng phải là một phần trọng tâm của bất kỳ chiến lược nào.

"Một điều còn thiếu trong nghiên cứu này là bạo lực ở Mexico là hệ quả xuất phát từ các loại vũ khí được sử dụng", ông Pereda chỉ ra. "Đây không phải những kẻ dùng dao đâm nhau trong quán bar mà ta đang nói về các đơn vị bán quân sự được trang bị vũ khí như quân đội".