Mỹ từng đề nghị Thổ Nhĩ Kỳ chuyển S-400 mua của Nga cho Ukraine

Trả lời phỏng vấn báo Habertürk hôm 7/5, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết, Mỹ từng đề nghị Ankara để Washington tiếp cận với hệ thống S-400 do Nga sản xuất, hoặc chuyển lá chắn thép này cho Ukraine.

Theo ông Cavusoglu, Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối những lời đề nghị nói trên, nhấn mạnh rằng chúng sẽ làm suy yếu chủ quyền và độc lập của Ankara.

Trong thời gian qua, chính quyền Mỹ được cho đã kêu gọi các đồng minh và đối tác đang biên chế các lá chắn phòng không Nga sản xuất - như S-300 và S-400 - chuyển những hệ thống này tới hỗ trợ cho Ukraine.

Trước khi chiến sự Ukraine nổ ra, Mỹ nhiều lần yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ hệ thống S-400 mua của Nga, viện dẫn hệ thống này sẽ gây ra rủi ro an ninh với các khí tài NATO. Mỹ thậm chí ban hành lệnh trừng phạt lên Thổ Nhĩ Kỳ và loại Ankara ra khỏi chương trình tiêm kích F-35 do Washington dẫn đầu.

Thổ Nhĩ Kỳ giải thích, họ buộc phải mua S-400 vì các đồng minh của Ankara không cung cấp cho họ các vũ khí với những điều khoản thỏa đáng. Ankara cũng tuyên bố sẽ không từ bỏ S-400 vì đây là vấn đề thuộc chủ quyền của họ và cam kết sẽ triển khai độc lập S-400 mà không tích hợp vào hệ thống của NATO nên sẽ không gây ra rủi ro về an ninh với khối liên minh quân sự.

Bình luận về khả năng Ankara quay trở lại chương trình F-35 của Washington, ông Cavusoglu cho hay Thổ Nhĩ Kỳ không còn quan tâm vì họ hiện đang chế tạo máy bay quân sự của riêng mình.

Tháng 3 năm ngoái, một số hãng truyền thông phương Tây đưa tin rằng Mỹ dường như đã đề nghị Thổ Nhĩ Kỳ "quay trở lại chương trình F-35" với điều kiện Ankara phải "từ bỏ hệ thống S-400 và gửi nó cho Kiev".

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan khi đó tuyên bố, S-400 là tài sản của Thổ Nhĩ Kỳ để phục vụ mục đích phòng thủ và thỏa thuận mua vũ khí của Nga đã hoàn thành. 

Trong khi đó, người phát ngôn của ông Erdogan, Fahrettin Altun, nói rằng "những gì phương Tây phải làm là chuyển giao máy bay chiến đấu F-35 và các tổ hợp Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ mà không cần điều kiện tiên quyết".