Mỹ trừng phạt các quan chức, công ty Trung Quốc

Bộ Tài chính Mỹ ngày 10/12 đã đưa công ty trí tuệ nhân tạo SenseTime của Trung Quốc và 2 lãnh đạo chính trị Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, Shohrat Zakir và Erken Tuniyaz, vào danh sách trừng phạt.

Zakir là lãnh đạo khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương của Trung Quốc từ năm 2018 đến năm 2021, và Tuniyaz hiện là quyền lãnh đạo khu vực này.

Mỹ cáo buộc công ty SenseTime phát triển chương trình nhận diện khuôn mặt được sử dụng trong việc kiểm soát người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm Hồi giáo thiểu số khác tại Tân Cương. SenseTime từng bị đưa vào danh sách đen của Bộ Thương mại Mỹ vào năm 2019.

Mối quan hệ giữa Trung Quốc với Mỹ và các nước phương Tây căng thẳng gần đây do vấn đề Tân Cương. Phương Tây cáo buộc Bắc Kinh có hành động không đúng mực như cưỡng bức lao động đối với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều lần bác bỏ cáo buộc này.

Chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump năm 2020 đã ký thông qua Đạo luật Chính sách Nhân quyền của người Duy Ngô Nhĩ, kêu gọi trừng phạt các cá nhân có liên quan tới cáo buộc ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng Hồi giáo tại Tân Cương.

Chính quyền Mỹ đã áp lệnh cấm nhập khẩu bông và các sản phẩm từ bông của Binh đoàn Sản xuất và Xây dựng Tân Cương (XPCC), trong khi Bộ Tài chính Mỹ cũng cấm toàn bộ giao dịch tài chính với tổ chức này. XPCC là một trong những nhà sản xuất bông lớn nhất của Trung Quốc. Mỹ nghi ngờ XPCC sử dụng lao động cưỡng bức là những người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Washington cấm nhập khẩu bất kỳ sản phẩm nào nếu phát hiện có hành vi cưỡng bức lao động liên quan tới quá trình sản xuất sản phẩm đó. Liên minh châu Âu (EU) đầu năm nay cũng áp lệnh trừng phạt các quan chức ở Tân Cương và XPCC.

Liên Hợp Quốc ước tính hơn 1 triệu người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ bị bắt giữ tại các trại cải tạo ở Trung Quốc. Tuy nhiên, Bắc Kinh phủ nhận cái gọi là trại cải tạo cũng như cáo buộc ngược đãi, khẳng định người Duy Ngô Nhĩ vào các trung tâm giáo dục nghề nghiệp này là hoàn toàn tự nguyện.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ tuyên bố cáo buộc lao động bị cưỡng bức là "lời nói dối chính trị" và cảnh báo sẽ có biện pháp hành động để bảo vệ lợi ích của các thực thể bị ảnh hưởng.

Viện Chính sách Chiến lược Australia năm 2020 ước tính ít nhất 80.000 người Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng thiểu số khác đã được chuyển từ Tân Cương tới các nhà máy trên khắp Trung Quốc. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định Bắc Kinh kịch liệt phản đối việc sử dụng lao động cưỡng bức và xóa sổ tình trạng này dưới bất kỳ hình thức nào.

Ngoài lệnh trừng phạt nhằm vào Trung Quốc, Bộ Tài chính Mỹ ngày 10/12 cũng áp lệnh trừng phạt đối với một loạt cá nhân và thực thể tại Triều Tiên và Myanmar.