Mỹ ra hạn chót cho các nước NATO ở châu Âu về tự phòng vệ

Việc chuyển gánh nặng này từ Mỹ sang các thành viên châu Âu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương sẽ làm thay đổi sâu sắc cách Mỹ, một thành viên sáng lập liên minh thời hậu chiến, phối hợp với các đối tác quân sự quan trọng nhất của mình.

Trong cuộc họp trong tuần này giữa các nhân viên Lầu Năm Góc phụ trách chính sách NATO và một số phái đoàn châu Âu, đại diện của Mỹ cho biết Washington vẫn chưa hài lòng với những bước tiến mà châu Âu đạt được trong việc tăng cường năng lực phòng thủ kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

Theo nguồn thạo tin, các quan chức Mỹ nói với những người đồng cấp rằng nếu châu Âu không đáp ứng hạn chót năm 2027, Mỹ có thể ngừng tham gia một số cơ chế điều phối quốc phòng của NATO.

Một quan chức Mỹ cho biết một số nghị sĩ quốc hội Mỹ đã biết về thông điệp của Lầu Năm Góc gửi đến châu Âu và bày tỏ lo ngại.

Năng lực phòng thủ thông thường bao gồm các tài sản phi hạt nhân, từ binh sĩ đến khí tài, và các quan chức Mỹ không giải thích cách họ sẽ đo lường tiến độ của châu Âu trong việc gánh phần lớn trách nhiệm này.

Cũng không rõ liệu hạn chót 2027 có phải là lập trường của chính quyền Tổng thống Donald Trump hay chỉ là quan điểm của một số quan chức Lầu Năm Góc. Tại Washington đang tồn tại những bất đồng đáng kể về vai trò quân sự mà Mỹ nên đảm nhiệm ở châu Âu.

Nhiều quan chức châu Âu nói rằng hạn chót năm 2027 không thực tế, dù Washington có đo lường theo cách nào, bởi châu Âu cần nhiều hơn tiền bạc và ý chí chính trị để thay thế một số năng lực của Mỹ trong ngắn hạn.

Trong số các thách thức khác, các đồng minh NATO đang phải đối mặt với tình trạng tồn đọng trong sản xuất khí tài quân sự mà họ đang tìm cách mua. Trong khi các quan chức Mỹ khuyến khích châu Âu mua thêm khí tài sản xuất tại Mỹ, thì một số vũ khí và hệ thống phòng thủ Mỹ được đánh giá cao nhất sẽ mất nhiều năm mới giao hàng nếu đặt mua hiện nay.

Mỹ cũng đóng góp những năng lực không thể chỉ cần mua là có, như thông tin tình báo, giám sát và trinh sát độc nhất.

Khi được yêu cầu bình luận, một quan chức NATO đại diện cho liên minh cho biết các đồng minh châu Âu đã bắt đầu đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn đối với an ninh của lục địa, nhưng không đề cập đến hạn chót năm 2027.

“Các đồng minh đã nhận ra nhu cầu tăng đầu tư quốc phòng và chuyển gánh nặng phòng thủ thông thường khỏi Mỹ sang châu Âu”, quan chức này nói.

Lầu Năm Góc và Nhà Trắng chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Các quốc gia châu Âu nhìn chung đã chấp nhận yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng họ phải tự gánh vác nhiều hơn cho an ninh của chính mình và đã cam kết tăng mạnh chi tiêu quốc phòng.

Liên minh châu Âu cũng đặt mục tiêu khiến lục địa này sẵn sàng tự phòng vệ vào năm 2030 và cho rằng họ phải lấp đầy các lỗ hổng trong phòng không, máy bay không người lái, năng lực tác chiến mạng, đạn dược và các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, theo giới chức và các nhà phân tích, ngay cả mốc thời gian này cũng rất tham vọng.

Chính quyền Tổng thống Trump liên tục lập luận các đồng minh châu Âu phải đóng góp nhiều hơn cho NATO, nhưng quan điểm của ông về liên minh này lại không phải lúc nào cũng rõ ràng.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump thường xuyên chỉ trích các đồng minh châu Âu, song tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 6, ông hết lời ca ngợi các lãnh đạo châu Âu vì đã đồng ý với kế hoạch của Mỹ nhằm nâng mục tiêu chi tiêu quốc phòng hằng năm của các nước thành viên lên 5% GDP.

Trong những tháng gần đây, ông Trump dao động giữa lập trường cứng rắn hơn với Nga và lập trường sẵn sàng đàm phán với Moscow về xung đột Ukraine. Các quan chức châu Âu phàn nàn việc họ phần lớn bị gạt khỏi các cuộc đàm phán đó.