Mỹ lo ngại "nước cờ" lớn của Trung Quốc ở khu vực sân sau

Newsweek đưa tin, Mỹ đang bày tỏ lo lắng về ảnh hưởng địa chính trị ngày càng tăng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh và đã kêu gọi Peru cân nhắc lại về việc để Trung Quốc tham gia vào các cơ sở hạ tầng quan trọng của nước này.

Theo Financial Times, các quan chức Mỹ đã trực tiếp bày tỏ mối quan ngại với chính phủ Peru, nêu bật những rủi ro cụ thể liên quan đến việc các công ty nhà nước Trung Quốc nắm cổ phần công ty quản lý mạng lưới điện của Lima và một dự án cảng lớn trên bờ biển Thái Bình Dương của nước này.

Một quan chức Mỹ nói: "Về các vấn đề địa chiến lược, chính phủ Peru dường như không tập trung đầy đủ vào việc phân tích lợi ích và mối đe dọa đối với đất nước".

Hồi tháng 8, Tướng Laura Richardson, lãnh đạo Bộ Tư lệnh Phương Nam Mỹ, thừa nhận Washington có nguy cơ bị Trung Quốc "vượt mặt" ở Mỹ Latinh, đặc biệt là trong lĩnh vực viễn thông và xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng.

Theo bà Richardson, mặc dù Trung Quốc hiện không có căn cứ nào ở Tây bán cầu, nhưng việc đầu tư cơ sở hạ tầng rộng rãi của Bắc Kinh thông qua sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" (BRI) cho thấy tiềm năng có thể xuất hiện căn cứ quân sự trong tương lai.

Bà cảnh báo, nếu kịch bản này xảy ra, nó sẽ làm gia tăng đáng kể mối lo ngại về an ninh của Mỹ.

Trung tâm mối quan ngại của Mỹ chính là cảng đang được xây dựng của Peru ở Chancay, cách thủ đô Lima khoảng 77km về phía bắc. Một công ty con của tập đoàn vận tải COSCO của Trung Quốc, kiểm soát 60% cổ phần dự án, trong khi công ty Volcan của Peru sở hữu 40% còn lại.

Cảng này dự kiến hoàn thành vào năm tới và được đánh giá có thể tiếp nhận các tàu chở hàng lớn nhất thế giới. Chủ sở hữu cảng cho biết nó dự kiến sẽ thu hút lưu lượng công-ten-nơ từ Ecuador về phía bắc và Chile về phía nam, trở thành trung tâm của Nam Thái Bình Dương.

Những ý kiến hoài nghi lo ngại, dự án này không chỉ nâng tầm vị thế của COSCO, mà có thể trở thành cảng nước sâu mà hải quân Trung Quốc có thể sử dụng để đưa tàu hải quân tới thăm trong tương lai. Điều này nếu đúng là sự thật, có thể được xem là nước cờ lớn đầy tính toán của Bắc Kinh.

Tại Mỹ, công ty Trung Quốc COSCO sở hữu cổ phần ở Miami, Houston, Long Beach, Los Angeles và Seattle.

Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump từng trừng phạt 2 công ty con của COSCO vì cung cấp dầu cho Iran, nhưng các hạn chế sau đó đã được dỡ bỏ để giảm bớt áp lực lên thị trường dầu mỏ.

COSCO cũng kiểm soát các cảng chính ở Hy Lạp, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ.

Chuyên gia Christopher Hernandez-Roy tại trung tâm CSIS (Mỹ) cho biết: "Những lo ngại của Mỹ là có cơ sở, vì các dự án cơ sở hạ tầng của Trung Quốc trước đây được thiết kế cho mục đích sử dụng kép dân sự - quân sự, với mục đích rõ ràng là cho phép tàu chiến cập cảng".

"Việc để một công ty nhà nước Trung Quốc vận hành cảng có thể phát sinh các lỗ hổng. Đặc biệt, các nhà khai thác cảng có thể thu thập thông tin tình báo về các loại tàu và hàng hóa đi qua", ông Hernandez-Roy nói với Newsweek.

Ông nói: "Với quy mô dự kiến của cảng Chancay và việc nó dự kiến kết nối Brazil, Chile, Colombia và Ecuador, nó sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến hàng hóa ra vào phần lớn Nam Mỹ".

Trung Quốc nhiều lần bác bỏ những quan ngại mà Mỹ nêu ra liên quan tới các hoạt động đầu tư của Bắc Kinh trên toàn cầu.

Peru và Trung Quốc đã duy trì mối quan hệ ngoại giao cấp cao trong một thập niên. Ngày nay, Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Peru và là nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu trong lĩnh vực khai thác mỏ.

Lima cũng đã giữ mối quan hệ tốt đẹp với Mỹ.

"Peru là một đồng minh đáng tin cậy của Mỹ. Chiến lược Trung Quốc của Peru có thể chủ yếu là về kinh tế. Nhiều khả năng, Peru đang tìm cách thúc đẩy thương mại với Trung Quốc để phát triển nền kinh tế và thu hút các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng như cảng Chancay để hỗ trợ sự phát triển của nước này.

Tuy nhiên, điều này không nhất thiết có nghĩa là Peru sẽ tìm cách tách mình ra khỏi Mỹ, đối tác thương mại lớn thứ hai của nước này", ông Hernandez-Roy cho hay.