Mỹ liệu có buông tay Ukraine?

Chính phủ Mỹ mới đây đã lên tiếng yêu cầu Chính quyền Tổng thống Poroshenko thực hiện các nỗ lực để chấm dứt sự thống trị, kiểm soát của giới tài phiệt đối với tình hình mọi mặt tại Ukraine.

Hãng thông tấn TASS của Nga đăng tải thông tin trong một tuyên bố bằng văn bản, Phó Giám đốc Cơ quan báo chí thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner đã lên tiếng kêu gọi Chính phủ Ukraine nghiêm túc thực hiện “các điều kiện của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF)”, “giải quyết triệt để tình trạng tham nhũng và đặt “dấu chấm hết” cho sự chi phối của giới tài phiệt” đang kiểm soát tình hình kinh tế và chính trị Ukraine.

Hôm 20/2, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko và Thủ tướng Arseni Yatsenuk, cũng đã lên tiếng kêu gọi hai nhân vật đứng đầu Ukraine này thực hiện nghiêm các điều kiện do IMF đưa ra.

Trước đó, ngày 10/2, Tổng Giám đốc IMF, bà Christine Lagarde đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Poroshenko và thẳng thừng tuyên bố rằng IMF sẽ không tiếp tục hỗ trợ tài chính cho Ukraine nếu như mức độ tham nhũng ở Ukraine không thay đổi.

Trong khi đó, thời gian gần đây chính trường Ukraine liên tiếp xuất hiện thêm nhiều mâu thuẫn, bất đồng giữa chính phủ, quốc hội và người dân. Giới phân tích cho rằng, việc không được người dân ủng hộ và tình hình đất nước ngày càng trầm trọng đang trở thành mầm mống cho một cuộc đảo chính mới có thể sẽ xảy ra.

Ông Mikhail Saakashvili, tỉnh trưởng tỉnh Odessa và là cựu Tổng thống Gruzia tuyên bố rằng cuộc khủng hoảng ở Ukraine là chỉ mới bắt đầu và sẽ kéo theo nhiều hệ lụy khó lường.

“Sự kiện Quốc hội Ukraine không thể thông qua quyết định bãi miễn chức vụ Thủ tướng Yatsenuk đã cho thấy một thực tế về sự khôi phục chính quyền của giới tài phiệt tại Ukraine.

Điều này gây ra những hậu quả chính trị khá lớn. Thật đáng tiếc là cuộc khủng hoảng ở Ukraine không chỉ là chưa thể kết thúc mà là chỉ mới bắt đầu”- ông Mikhail Saakashvili nhận định.

Còn nhớ, hôm 16/2, Quốc hội Ukraine đã thực hiện quy chế bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ của Thủ tướng Yatsenuk. Tuy nhiên kết quả kiểm phiếu cho thấy bản kiến nghị chỉ nhận được 194 phiếu thuận so với 226 phiếu cần thiết tại quốc hội có 450 ghế của Ukraine.

Sau khi cuộc bỏ phiếu diễn ra, Cựu Thủ tướng Ukraine dưới thời Yushenko bà Yulia Tymoshenko cho rằng mỗi nghị sĩ trong Quốc hội nước này đã nhận khoảng 1 triệu USD để bỏ phiếu không miễn nhiệm Nội các của Thủ tướng Arseny Yatsenuk.

"Hôm nay, tại Quốc hội hầu như "phổ biến" thông tin mỗi lá phiếu không ủng hộ việc cách chức chính phủ đã được trả tới 1 triệu USD. Thật đáng sợ... đã xảy ra việc mua bán là phiếu hàng loạt.

Tôi lấy làm tiếc rằng Cơ quan phòng chống tham nhũng hay bất kỳ cơ quan chống tham nhũng nào khác của chúng ta không điều tra những chính khách, âm mưu và mafia này”, Bà Tymoshenko nói.

Không chỉ mình cựu Thủ tướng Ukraine, thời gian gần đây chính trường Ukraine liên tiếp xuất hiện thêm nhiều mâu thuẫn, bất đồng giữa chính phủ, quốc hội và người dân. Giới phân tích cho rằng, việc không được người dân ủng hộ và tình hình đất nước ngày càng trầm trọng đang trở thành mầm mống cho một cuộc đảo chính Maidan mới có thể sẽ xảy ra.

Đúng như cựu Tổng thống Gruzia dự đoán, chính trường Ukraine ngay sau đó đã đối diện với nhiều áp lực mới.

Ngày 18/2, ông Oleh Berezyuk - một lãnh đạo của Đảng Tự lực (Samopomich) tuyên bố đảng này đã quyết định rời khỏi liên minh cầm quyền ở Ukraine.

Trước đó một ngày, Đảng Tổ quốc của cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko cũng đã đưa ra quyết định tương tự với cáo buộc đây là một liên minh “giả tạo”.

Ngoài ra, Tổng Công tố Ukraine Viktor Sokin hôm 19/2 cũng đã đệ đơn từ chức đến Văn phòng Tổng thống Poroshenko. Ông Sokin từng tuyên bố ông muốn thực hiện nhiều cải cách nhưng bị chính phủ và Quốc hội bác bỏ.

Bên cạnh đó, vụ kiện khoản nợ 3 tỷ USD mà Nga yêu cầu Ukraine phải trả liên quan tới chính quyền cũ đã bị lật đổ của nước này vẫn đang khiến chính quyền Ukraine nhận được sự chú ý.

Có thể thấy rằng Ukraine đang lâm vào cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc, người dân đã quá bức xúc với chính quyền.

Theo hãng tin UNIAN, tối 20/2 tại Quảng trường Độc lập (còn gọi là Maidan) ở trung tâm thủ đô Kiev của Ukraine, các nhà hoạt động đã tụ tập xung quanh những đống lửa để sưởi ấm và tìm kiếm các tình nguyện viên làm nhiệm vụ túc trực suốt đêm tại quảng trường này. Họ đã phân phát trà nóng, bánh mì cho người biểu tình tại Maidan.

Phát biểu trên một sân khấu dựng tạm, các nhà hoạt động cho rằng chính phủ Ukraine hiện nay không hề tốt đẹp hơn chính phủ của cựu Tổng thống Viktor Yanukovych. Họ cũng thảo luận kế hoạch lập rào chắn trên quảng trường này.

Trong tình hình bất ổn, miền Đông Ukraine vẫn ghi nhận tình trạng bạo lực. Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), cơ quan đang giám sát tình hình ở miền Đông Ukraine, cho biết đã ghi nhận tình trạng bạo lực "tăng mạnh" tại khu vực bất ổn này trong những ngày đầu năm 2016.

Phó trưởng Phái bộ giám sát đặc biệt của OSCE ở Ukraine (SMM), ông Alexander Hug nêu rõ: "Tình trạng (bạo lực) gia tăng không chỉ ở mức nguy hiểm mà thậm chí còn tồi tệ hơn, nó ở mức phi lý. Mức độ bạo lực khiến tôi nhớ lại những ngày tồi tệ nhất của cuộc xung đột. Nó khiến lệnh ngừng bắn giống như một trò hề."

Như vậy, với quá nhiều những bất ổn sâu sắc, Ukraine đang lao đao với nguy cơ nổ ra cơn chính biến mới. Liệu "người sắp đặt" Mỹ còn đủ kiên nhẫn để tiếp tục chính sách ở Ukraine nữa hay không?

Theo Huy Vũ

Đất Việt