Mỹ gia tăng áp sát đảo nhân tạo, Trung Quốc sẽ làm gì?

Ngoài việc phát đi cảnh báo, Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) có thể điều động tàu chiến và máy bay quân sự để trục xuất khu trục hạm USS Lassen, nếu tàu này tiếp tục tuần tra bên trong phạm vi 12 hải lý, quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc kiểm soát, Li Jie, một chuyên gia hải quân tại Bắc Kinh tuyên bố.

Trích dẫn vụ việc từng xảy ra giữa hải quân Mỹ và Liên Xô năm 1988, ông Li cho rằng “Trung Quốc cũng có thể triển khai một vụ đâm va có kiểm soát tại thời điểm quan trọng nhất, nếu tàu Mỹ từ chối rời đi sau khi bị trục xuất”.

Sun Zhe, giám đốc Trung tâm quan hệ Mỹ - Trung tại đại học Tsinghua cho rằng, một khi Trung Quốc triển khai chiến hạm hoặc máy bay tới vùng biển này, căng thẳng trên Biển Đông sẽ leo thang.

“Trung Quốc có thể chọn cách chĩa radar về tàu Mỹ, hoặc tuyên bố một cuộc diễn tập trong khu vực, hoặc sử dụng các tàu quân sự, thậm chí cả tàu dân sự để trục xuất tàu Mỹ”, ông Sun nói, và cho biết thêm rằng bất kỳ leo thang nào sẽ là một “bài thử” cho cả Bắc Kinh và Washington. Ông ông Li nhấn mạnh Trung Quốc vẫn nên “cố gắng sử dụng các biện pháp hòa bình trước khi dùng vũ lực”.

Li cho biết, ngay cả khi chiến đấu cơ của PLA va chạm với máy bay do thám US EP-3 của Mỹ ngoài khơi đảo Hải Nam tháng 4/2001, khiến một phi công Trung Quốc tử nạn, không hề có bên nào dùng biện pháp quân sự để giải quyết vấn đề. Vụ việc đã khiến công chúng Trung Quốc nổi giận, nhưng chính quyền Bắc Kinh đã hạ giọng sau khi Mỹ nói “rất lấy làm tiếc” về việc Wang thiệt mạng. Thi thể của phi công này đến nay vẫ không thể trục vớt, nhưng Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc trao trả máy bay và phi hành đoàn Mỹ.

Năm 2009, một cuộc chạm trán giữa tàu trinh sát Mỹ USNS Impeccable và một số tàu trinh sát Trung Quốc trên Biển Đông cũng làm bùng lên những tranh luận về tự do đi lại, tại vùng biển gần lãnh thổ Trung Quốc. Nhưng những cuộc khủng hoảng này đã mở đường cho hai bên thảo luận về bộ quy tắc ứng xử cho những cuộc chạm trán không định trước trên biển và trên không.

Shi Yinhong , một cố vấn cho Bắc Kinh về quan hệ quốc tế cho biết, đối đầu quân sự Mỹ - Trung trên Biển Đông là “hầu như không thể” xảy ra.

“Trung Quốc vẫn đang xây dựng đường băng trên các đảo và bãi đá, nhưng hoạt động bồi đắp đã dừng lại và thời khắc căng thẳng nhất đã qua”, Shi nói. Tuy nhiên, quân đội 2 nước đã bắt đầu ký một loạt thỏa ước nhằm tránh va chạm trên biển, sau cuộc chạm trán giữa USS Cowpen với tàu hậu cần của PLA trên Biển Đông tháng 12/2013

“Nguy cơ đối đầu quân sự đã được giảm thiểu”, nhà phân tích này khẳng định.

Thanh Tùng

Theo SCMP