Mỹ đẩy mạnh bán vũ khí trước thách thức từ Trung - Nga

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày 20/10 cho rằng Washington cần giúp củng cố năng lực quốc phòng của các quốc gia “có cùng chí hướng” để cùng nhau đối phó với những thách thức từ “các đối thủ chính” của Mỹ như Nga và Trung Quốc.

“Chúng ta phải cạnh tranh với Trung Quốc và Nga, những nước có các ngành công nghiệp thuộc sở hữu của nhà nước có thể đẩy nhanh việc xuất khẩu quân sự theo những cách mà chúng ta không thể”, SCMP dẫn lời ông Esper nói trong bài phát biểu tại Hội đồng Đại Tây Dương.

"Bắc Kinh và Moscow đang nỗ lực mở rộng thị phần của họ trong thị trường xuất khẩu vũ khí, lôi kéo các quốc gia vào mạng lưới an ninh của họ, thách thức nỗ lực vun đắp các mối quan hệ của Mỹ, và làm phức tạp môi trường hoạt động tương lai", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói thêm.

Theo ông Esper, để cạnh tranh tốt hơn với Nga và Trung Quốc, Lầu Năm Góc cần có cách tiếp cận mang tính chiến lược hơn đối với các hợp đồng quân sự nước ngoài, một quy trình từ lâu đã bị các lực lượng quân sự nước ngoài mô tả là "quá chậm chạp, mơ hồ và phức tạp".

Việc cải tổ quy trình xuất khẩu vũ khí sẽ bao gồm việc xuất khẩu sớm các hệ thống vũ khí thiết yếu, ưu tiên các quốc gia hoặc giữ các thị trường quan trọng. Ngoài ra, Bộ trưởng Esper cho biết Mỹ sẽ ưu tiên những thương vụ nhằm tăng cường khả năng phối hợp tác chiến với Mỹ.

Bộ trưởng Esper cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ đã xây dựng một hệ thống “theo dõi những trường hợp quan trọng nhất trong suốt quá trình xuất khẩu vũ khí, bảo đảm các đối tác nhận được những thiết bị và hệ thống vũ khí cần thiết, kịp thời”.

Theo ông Esper, năm 2019, Mỹ đã duy trì các thương vụ vũ khí với giá trị hơn 55 tỷ USD trong năm thứ 2 liên tiếp, trong đó gần một nửa (22 tỷ USD) là các thương vụ mới được khởi động. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lấy dẫn chứng các hợp đồng bán máy bay chiến đấu F-35 cho Nhật Bản, trực thăng Seahawk và Apache cho Ấn Độ, máy bay chiến đấu F-16 cho Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 21/10 đã phê chuẩn hợp đồng bán 3 hệ thống vũ khí cho Đài Loan, bao gồm các hệ thống cảm biến, tên lửa và pháo với tổng giá trị lên tới 1,8 tỷ USD. Theo Reuters, Nhà Trắng đang xúc tiến 5 hợp đồng vũ khí riêng biệt với Đài Loan với tổng giá trị khoảng 5 tỷ USD.

Phản ứng trước chiến lược mới vừa được Bộ trưởng Esper công bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ngày 21/10 cảnh báo Mỹ đang đưa ra "đánh giá sai lầm chiến lược nghiêm trọng" khi coi Trung Quốc là đối thủ.

Ông Triệu cho biết Bắc Kinh kêu gọi Washington từ bỏ "tư duy chiến tranh Lạnh lỗi thời" và cách tiếp cận bên thua bên thắng trong quan hệ song phương, thay vào đó Mỹ nên cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Nhà bình luận quân sự Song Zhaoping tại Hong Kong cho rằng Mỹ khó có thể thành lập một liên minh tương tự NATO tại châu Á để kìm hãm sự trỗi dậy của Trung Quốc.

“Mỹ đang theo đuổi chiến lược “bầy sói” nhằm thiết lập một liên minh tập thể bằng cách trang bị vũ khí cho các bạn bè và đồng minh để cô lập và nhắm mục tiêu tới một đối thủ. Và một điều thấy rõ là Trung Quốc đã vượt qua Nga trở thành đối thủ lớn nhất của Mỹ”, chuyên gia Song nhận định.

“Bất chấp nỗ lực mạnh mẽ nhất nhằm trang bị vũ khí cho Đài Loan, Mỹ khó có thể thiết lập một liên minh với các nước xung quanh Trung Quốc đại lục, vì các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ vẫn cần tìm cách cân bằng việc tiếp cận với thị trường (vũ khí) Trung Quốc”, chuyên gia Song nói thêm.