Mỹ can thiệp để ngăn thảm họa ở Trung Đông

Vài giờ sau khi tên lửa Iran trút xuống Israel hôm 1/10, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gửi thông điệp khẩn cấp tới Israel: Hãy bình tĩnh.

Washington lập luận rằng Israel có thời gian để quyết định cách phản ứng tốt nhất trước một cuộc tấn công của Iran mà Mỹ đánh giá có thể đã khiến hàng nghìn người ở Israel thiệt mạng nếu không có sự hỗ trợ của Washington.

Các quan chức lo ngại rằng một cuộc tấn công quy mô lớn như vậy của Iran có khả năng gây ra phản ứng nhanh chóng và quyết liệt của Israel và đẩy Trung Đông đến gần hơn với một cuộc xung đột toàn diện trong khu vực chỉ vài tuần trước bầu cử tổng thống Mỹ.

Mỹ đã tìm cách thuyết phục Israel kiềm chế trong suốt 3 tuần qua trước khi Israel tiến hành trả đũa hôm 26/10 nhằm vào các mục tiêu quân sự của Iran. Các nguồn tin cho biết, mức độ nghiêm trọng của chiến dịch tấn công đã được giảm bớt đáng kể.

Israel đã phá hủy các cơ sở sản xuất tên lửa và phòng không quan trọng của Iran, làm suy yếu quân đội Iran, nhưng quan trọng là họ không đánh vào các địa điểm hạt nhân và cơ sở hạ tầng năng lượng nhạy cảm của Iran - những yêu cầu hàng đầu mà chính quyền Tổng thống Biden đưa ra.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phủ nhận việc Israel tránh tấn công các cơ sở dầu khí của Iran vì áp lực của Mỹ. "Israel đã chọn trước các mục tiêu tấn công theo lợi ích quốc gia của mình chứ không phải theo mệnh lệnh của Mỹ", ông nói.

Tuy nhiên, Jonathan Panikoff, cựu phó sĩ quan tình báo quốc gia Mỹ phụ trách Trung Đông, nhận định: "Sức ép của Mỹ là cực kỳ quan trọng. Việc ra quyết định của Israel sẽ khác nhiều nếu chính quyền Tổng thống Biden không thực hiện các biện pháp thúc đẩy Israel không tấn công các cơ sở hạt nhân hoặc năng lượng Iran".

Để thuyết phục Israel kiềm chế, động thái đầu tiên của chính quyền ông Biden là thừa nhận rằng Iran sẽ phải trả giá cho vụ tấn công ngày 1/10. "Vài giờ sau cuộc tấn công đó, chúng tôi đã hứa sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Iran", một quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã tiến hành hơn 10 cuộc điện đàm với người đồng cấp Israel Yoav Gallant kể từ ngày 1/10.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng như các quan chức cấp cao khác trong chính quyền Tổng thống Biden đã điện đàm với các đồng minh châu Âu và Ả Rập trong những ngày sau cuộc tấn công 1/10 của Iran, giải thích rằng Israel sẽ phải đáp trả nhưng đảm bảo Washington đang nỗ lực kiềm chế.

Sau cuộc tấn công đáp trả hôm 26/10, Israel khẳng định đã hoàn tất mục tiêu và cũng phát đi thông điệp đề nghị Iran chấm dứt chu kỳ leo thang tại đó. Mặt khác, quân đội Israel cảnh báo, nếu Iran đáp trả, Israel sẽ khiến Tehran "trả giá đắt".

Hiện chưa rõ động thái tiếp theo của Iran, song người đứng đầu Lực lượng Vệ binh Hồi giáo Cách mạng Iran Hossein Salami ngày 28/10 tuyên bố, Israel sẽ phải đối mặt với "hậu quả cay đắng".