MH370 mất tích một tháng: Những câu hỏi từ tiếng “ping”

Giới chức trách tin rằng họ có thể đang tiếp cận rất gần với MH370 sau khi những tín hiệu “ping” có thể phát ra từ hộp đen máy bay được phát hiện sâu dưới lòng biển Ấn Độ Dương.

Liệu tiếng “ping” có phải là của MH370?

Điều này vẫn chưa được xác định nhưng người đứng đầu cơ quan tìm kiếm của Úc ngày 7/4 cho biết một trong những tàu hải quân nước này đã hai lần thu giữ được tín hiệu “khớp” với hộp đen máy bay và đây là đầu mối hứa hẹn nhất kể từ khi cuộc tìm kiếm MH370, máy bay mất tích cùng 239 người trên khoang từ 8/3 vừa qua, bắt đầu.

Tàu Ocean Shield đang kéo theo thiết bị của hải quân Mỹ nhằm phát hiện tín hiệu từ hộp đen, hộp lưu dữ liệu chuyến bay và ghi âm buồng lái. Theo nhà điều phối tìm kiếm Úc Angus Houston, nếu tiếng “ping” nữa được thu giữ, có thể xác định được chúng có phải xuất phát từ MH370 hay không. Tuy nhiên, pin để phát ra tiếng “ping” hộp đen chỉ có vòng đời khoảng 30 ngày và hiện có thể đã ngừng phát tín hiệu. Ngoài ra, rất nhiều nhân tố dưới lòng biển có thể gây nhiễu tín hiệu và khiến việc dự đoán vị trí phát ra tín hiệu bị sai lệch.

Nếu tiếng “ping” là của MH370, tiếp theo sẽ là gì?

Nếu tiếng “ping” được xác nhận, giới chức trách sẽ phái một tàu lặn sâu để rà soát lòng biển, tìm kiếm mảnh vỡ máy bay. Nếu tìm thấy, sứ mệnh vô cùng khó khăn: trục vớt hộp đen trong lòng đại dương sâu từ 4000-5000m sẽ bắt đầu. Anthony Brickhouse, trợ giảng tại đại học hàng không Embry-Riddle, Mỹ, đánh giá công cuộc chụp lòng biển và trục vớt “vô cùng khó khăn và tốn thời gian”. Nhưng ông cho rằng đã có nhiều bài học được đúc kết trong suốt 2 năm tìm kiếm hộp đen máy bay Air France 447 bị rơi ở Đại Tây Dương vào năm 2009.

Nếu tiếng “ping” không phải của MH370, liệu có tìm được máy bay?

Nếu tiếng “ping” được xác nhận không phải của MH370, cuộc tím kiếm lại quay trở về vạch xuất phát, mở ra hai lựa chọn khó khăn hoặc là tìm kiếm mảnh vỡ trên mặt biển hai là tìm kiếm dưới lòng biển. Nhưng vụ Air France đã cho thấy thành công vẫn có thể đạt được. Hộp đen của máy bay Air France không được tìm thấy trước khi tín hiệu “ping” ngừng phát, nhưng cuộc tìm kiếm 2 năm, với sự tham gia của tàu lặn và các phương tiện khác đã xác định được khu vực có mảnh vỡ của máy bay.

Một thiết bị được gọi là Phương tiện điều khiển hoạt động từ xa, có thể trục vớt được các vật thể ở rất sâu dưới lòng biển, đã được đưa xuống để trục vớt hộp đen của máy bay. Nhưng trong vụ máy bay Air France, chúng ta biết được vị trí máy bay rơi rõ hơn. Houston cảnh báo dù trong viễn cảnh nào “hoạt động trục vớt MH370 cũng mất rất rất nhiều thời gian”.

Máy bay có bị bọn cướp hay khủng bố chiếm?

Giả thuyết này đã được chú ý ngay từ những ngày đầu tiên, khi 2 hành khách người Iran lên máy bay bằng hộ chiếu đánh cắp và sau khi giới chức Malaysia cho biết máy bay có vẻ như đã được chuyển hướng có chủ ý.

Nhưng Interpol cho hay 2 người Iran có vẻ như chỉ là những người nhập cư trái phép vào châu Âu và cảnh sát Malaysia tuần trước cho hay các cuộc điều tra đều cho thấy 227 hành khách không liên quan đến vụ mất tích.

“Tôi cho rằng khả năng xảy ra giả thuyết này khá thấp”, Terence Fan, một chuyên gia hàng không ở Đại học quản lý Singapore cho hay. “Không ai nhận trách nhiệm hay đưa ra yêu cầu hoặc đe dọa cụ thể nào. Tôi nghĩ chúng ta nên xem xét kỹ hơn đến vấn đề kỹ thuật”.

Một hoặc cả hai phi công “nổi loạn”?

Giới chức Malaysia cho biết rất có thể một ai đó có kiến thức bay giỏi đã chuyển hướng máy bay và hệ thống liên lạc của máy bay có vẻ như đã bị ngắt vào khoảng thời gian Mh370 mất tích. Điều này cho thấy rõ ràng là có hành động khả nghi trong buồng lái. Vì vậy mà Malaysia đã điều tra cơ trưởng Ahmad Shah, 53 tuổi, và cơ phó Fariq Abdul Hamid, 27 tuổi. Nhưng cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy họ có quan điểm cực đoan, vấn đề tâm lý hay động cơ nào khác.

Zaharie, với 33 năm bay cùng Malaysia Airlines, là phi công cấp cao được tôn trọng và là người đánh giá các phi công trẻ hơn.

Fariq đã bị nghi vấn khi một phụ nữ Nam Phi cho biết cô và bạn đã được mời vào buồng lái trong một chuyến bay năm 2011 mà phi công này đang làm việc, phá vỡ quy định an ninh buồng lái. Nhưng những ai biết Farid lại khẳng định anh là người tốt, chuẩn bị kết hôn và là một phi công có nhiều triển vọng.

MH370 có trở thành “máy bay ma”?

Câu hỏi này thu hút được nhiều sự quan tâm khi Malaysia ngày 13/3, tức một tuần sau khi MH370 mất tích, công bố máy bay có vẻ như bay gần 7 tiếng sau khi biến mất khỏi màn hình radar.

Hiện tượng “máy bay ma”, khi phi hành đoàn bị mất hết năng lực, khiến máy bay bay vô định, đã từng xảy ra. Năm 2005, một máy bay của hãng hàng không Hy Lạp Helios Airways với 121 người trên khoang đã bay nhiều tiếng sau khi các phi công mất khả năng điều khiển máy bay do thiếu khí oxy đột ngột. Máy bay bị rơi, không ai sống sót.

Một số tin rằng phi công MH370 đã chuyển hướng máy bay vì một lý do tương tự, như có thể cố gắng trở lại sân bay Kuala Lumpur, nhưng cuối cùng họ bị mất khả năng điều khiển máy bay, khiến máy bay bay ở chế độ tự động.

Hệ thống liên lạc máy bay bị ngắt có thể là nhằm tránh gây hỏa hoạn do lỗi chập điện tạo ra.

Brickhouse cho hay “khi trục trặc xảy ra, phi công sẽ thực hiện các bước “bay, lái rồi liên lạc”. nếu “liên lạc là bước thứ ba trong tình huống có trục trặc lớn, nhiệm vụ của bạn là phải là bay trước. Đó có thể là lý do vì sao chúng ta không biết điều gì đã xảy ra.”

Chúng ta có biết hết những gì giới chức trách biết?

Chính phủ Malaysia liên tục từ chối cung cấp chi tiết đầy đủ về những sự kiện quanh thời điểm MH370 biến mất và những thông tin ít ỏi được tiết lộ lại thường xung khắc nhau. Điều này khiến nhiều người nghi ngờ giới chức Malaysia đang che giấu hoặc bóp méo sự thật.

Dù Malaysia khẳng định họ không che giấu điều gì nhưng “đâu đó có những điều cho thấy họ biết nhiều hơn những gì họ đang nói”, Fan nhận xét. “Có thể họ đang thảo luận một số chi tiết với các nhà điều tra Mỹ hoặc có khả năng, dù ít, có mối liên hệ với khủng bố nhưng họ cố gắng không công bố”.

Hàng không sẽ thay đổi những gì từ vụ MH370?

Ngành hàng không luôn học hỏi từ những thảm họa và luôn lắp đặt thêm các thiết bị an toàn, khiến máy bay trở thành phương tiện giao thông an toàn nhất thế giới. Nhưng nếu hộp đen hoặc mảnh vỡ MH370 không được tìm thấy, thì chúng ta khó có thể thể rút được kinh nghiệm gì.

Dù vậy MH370 đã gây ra cuộc tranh luận mới về việc áp dụng theo dõi vệ tinh liên tục đối với các máy bay nhằm tránh tình trạng máy bay bị mất tích và cũng có thể là phải xem xét lại khả năng phi công có thể tắt được hệ thống liên lạc.

“Cải thiện cách theo dõi máy bay, luôn biết được máy bay đang ở đâu vào bất kỳ thời điểm nào rõ ràng là ưu tiên hàng đầu hiện nay”, người đứng đầu Hiệp hội giao thông hàng không quốc tế Tony Tyler tuần trước khẳng định.

Vũ Quý
Theo AFP