Đức lo ngại về thương vụ F-35 trị giá 9 tỷ USD với Mỹ

Các nhà hoạch định chính sách Đức ngày càng lo ngại về khả năng Mỹ có thể vô hiệu hóa từ xa các tiêm kích F-35 đang được chuyển giao cho Berlin trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, tương tự như quyết định gần đây của Washington về việc đóng băng hỗ trợ tình báo và quân sự cho Ukraine, Bild đưa tin hôm 8/3.

Không quân Đức dự kiến sẽ nhận 35 chiếc F-35A Lightning II do Mỹ sản xuất từ năm 2026 theo một thỏa thuận trị giá 8,3 tỷ euro (9 tỷ USD). Tuy nhiên, một số chính trị gia Đức lo ngại rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng có nhiều mâu thuẫn với EU về một số vấn đề, có thể sử dụng một "công tắc điều khiển từ xa" đặc biệt để khiến các máy bay này không thể hoạt động nếu Washington và châu Âu có quan điểm khác biệt về một cuộc xung đột tiềm tàng với Nga, bài báo viết.

"Công tắc trên F-35 không chỉ là tin đồn. Nhưng việc tác động tới hệ thống lập kế hoạch nhiệm vụ còn dễ dàng hơn nhiều khi đó, máy bay sẽ không thể cất cánh", Joachim Schranzhofer, trưởng bộ phận truyền thông của tập đoàn quốc phòng Đức Hensoldt, nói với Bild.

Wolfgang Ischinger, cựu Chủ tịch Hội nghị An ninh Munich, đặt câu hỏi về số phận của hợp đồng này. "Nếu chúng ta phải lo sợ điều Mỹ có thể làm với các máy bay F-35 của Đức trong tương lai giống như điều mà họ đang làm với Ukraine, thì chúng ta có thể cân nhắc việc hủy bỏ hợp đồng", ông nói.

Những lo ngại tương tự về chiếc "công tắc" đặc biệt trên các tiêm kích do Mỹ sản xuất cũng từng được các chuyên gia quân sự nhắc đến.

Nhà phân tích quốc phòng Richard Aboulafia nhận xét rằng dù sự tồn tại của tính năng này chưa bao giờ được xác nhận, nhưng "nếu bạn giả định rằng điều gì đó có thể được thực hiện chỉ với một vài dòng mã phần mềm, thì nó có thể tồn tại".

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác cho rằng tính năng "công tắc" thực ra không cần thiết vì các chiến đấu cơ hiện đại đã phụ thuộc quá nhiều vào nhà cung cấp.

"Phần lớn các quân đội châu Âu phụ thuộc vào Mỹ trong việc hỗ trợ liên lạc, tác chiến điện tử và cung cấp đạn dược trong bất kỳ cuộc xung đột lớn nào", Justin Bronk, chuyên gia cấp cao tại Viện Nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI), cho biết.

Vì vậy, Mỹ có thể tác động tới cách mà một quốc gia châu Âu sử dụng vũ khí do Washington sản xuất.

Những lo ngại của Đức về F-35 xuất hiện sau khi Mỹ đóng băng hỗ trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Kiev, mà nguyên nhân là do bất đồng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Họ lo rằng nếu Mỹ bất đồng quan điểm với đồng minh, Washington có thể vô hiệu vũ khí quan trọng từ xa, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. 

Chương trình F-35 được mô tả là dự án quân sự đắt đỏ nhất trong lịch sử, với tổng chi phí ước tính vượt 1.700 tỷ USD trong suốt vòng đời. Kể từ khi chiếc F-35 đầu tiên bay thử vào năm 2006, chương trình này đã gặp nhiều vấn đề về chi phí, chậm tiến độ và độ tin cậy. Cho đến nay, hơn 1.100 chiếc xuất xưởng, trong đó nhiều chiếc đã được cung cấp cho các đồng minh của Mỹ.