Donald Trump - Joe Biden: "Cuộc chiến" sẽ rất cam go

"Tấm vé thông hành"

Tối 8/4 (giờ Việt Nam), Thượng nghị sĩ Bernie Sanders đã tuyên bố ngừng tham gia cuộc chạy đua giành quyền đại diện đảng Dân chủ tranh cử tổng thống vào tháng 11 sau khi tỏ ra "đuối sức" so với đối thủ chính Joe Biden trong các cuộc bầu cử sơ bộ gần đây. Quyết định của ông Sanders mang lại tấm vé cho đối thủ duy nhất còn lại trên đường đua của đảng này là cựu Phó tổng thống Mỹ Joe Biden.

Cuộc đua giành quyền đại diện của đảng Dân chủ đã bị ảnh hưởng mạnh bởi tình hình dịch Covid-19, khiến hai ông Sanders và Biden không thể tổ chức các cuộc mít tinh vận động tại các tiểu bang như trước đây. May mắn cho cựu Phó tổng thống Mỹ Biden là ông kịp thời giành được những chiến thắng quan trọng trong các cuộc bầu cử sơ bộ trước khi dịch bệnh lan rộng, giúp dẫn xa đối thủ.

“Tôi ước có thể gửi tin tốt hơn tới các bạn, nhưng tôi nghĩ các bạn cần biết sự thật và hiểu rằng, chúng ta đang ít hơn cựu Phó tổng thống Biden khoảng 300 phiếu đại cử tri và con đường tới chiến thắng hầu như không thể”, ông Sanders nói với những người ủng hộ qua video.

Ông Sanders đã chúc mừng đối thủ và tuyên bố sẽ hợp tác với ông Biden trong cuộc đua với đương kim Tổng thống Donald Trump vào tháng 11 tới. 

Xuất thân từ giới bình dân

Theo giới phân tích, ông Biden có nhiều lợi thế trong cuộc đua chức tổng thống Mỹ bởi những kinh nghiệm trên chính trường gần 50 năm.

Ông Biden trở thành thượng nghị sĩ trẻ tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ khi mới ở tuổi 30. Tiếp đó, ông trúng cử liên tục trong 6 nhiệm kỳ, hơn 30 năm đảm nhận các vị trí Chủ tịch Ủy ban Tư pháp và Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện. Năm 2008 ông trở thành "phó tướng" cử cựu Tổng thống Barack Obama.

Ông Biden luôn tìm thấy sự đồng điệu và tạo được niềm tin đối với những người Mỹ bình thường trong xã hội, bởi nguồn gốc xuất thân của ông từ giới bình dân và là một chính trị gia nghèo. Nhiều nhân vật có ảnh hưởng trong Đảng Dân chủ đã lên tiếng ủng hộ ông, trong đó có cựu Tổng thống Obama.

Trong một số cuộc thăm dò dư luận mới đây, ông Biden đang chiếm được cảm tình của người dân hơn Tổng thống Trump. Cuộc thăm dò ý kiến cử tri do hãng Reuters và công ty nghiên cứu thị trường Ipsos tiến hành ngày 30/3 và 31/3 đối với hơn 1.100 người Mỹ trưởng thành cho thấy 46% cử tri đã đăng ký nói họ sẽ ủng hộ ông Biden, trong khi 40% nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông Trump.

Tương tự, kết quả cuộc thăm dò dư luận do Đại học Quinnipiac tiến hành và công bố ngày 8/4, ông Biden nhận được sự ủng hộ của 49% cử tri trên cả nước, trong khi ông Trump chỉ được 41%. Cuộc thăm dò còn cho thấy, phần lớn người Mỹ (51%) tin rằng ông Biden sẽ làm tốt công việc quản lý khủng hoảng hơn ông Trump. Ngược lại, 42% cho rằng ông Trump sẽ làm tốt hơn công việc xử lý khủng hoảng.

Khai thác điểm yếu của đối thủ

Hiện ông Biden đang thúc đẩy mạnh mẽ chiến dịch tranh cử khi công bố kế hoạch thúc đẩy phát triển kinh tế Mỹ, vốn đang chịu tác động tiêu cực do dịch Covid-19. Theo đó, kế hoạch này sẽ thúc đẩy hỗ trợ các doanh nghiệp cam kết đảm bảo việc làm cho người lao động, giải quyết nhanh chóng và hiệu quả việc cấp bảo hiểm thất nghiệp, gây sức ép với các ngân hàng để cấp các khoản vay cho các doanh nghiệp nhỏ và buộc các công ty lớn phải hỗ trợ người đóng thuế nhằm chứng minh cam kết của họ trong việc hỗ trợ người lao động.

Trong khi đó, đối thủ của ông - Tổng thống Trump - đang phải đối mặt nhiều thách thức trong vận động tranh cử khi bị cho là xem nhẹ và chủ quan ban đầu với cuộc khủng hoảng mang tầm quốc gia, để bệnh dịch Covid-19 lan tràn nước Mỹ, khiến số ca mắc lên tới 435.160, số ca tử vong do COVID-19 tại Mỹ đã lên tới 14.797 người (tính đến ngày 9/4).

Ông Trump được cho là một số lần đưa ra thông tin không chính xác hoặc không rõ ràng, công bố thông tin sai về khả năng xét nghiệm Covid-19 của Mỹ. Ông cũng bị chỉ trích vì quản lý khủng hoảng không tốt khiến giá thiết bị y tế tăng gấp 50 lần. Thậm chí ông còn chia sẻ cả bài viết có nội dung được cho là chưa chính xác, tự bào chữa cho mình và đổ lỗi cho người khác. Những điểm yếu của hệ thống chăm sóc sức khỏe Mỹ cũng được bộc lộ qua dịch Covid-19 mà cử tri khó bỏ qua.

Yếu tố Covid-19

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, Tổng thống Trump không ít lợi thế so với ông Biden. Khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump không được kỳ vọng nhiều, nhưng với những thành tích đáng kể trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế, một trong những yếu tố then chốt đã tạo nhiều lợi thế cho ông. Và, ít nhất cho đến trước khi có dịch Covid-19, lợi thế đang nghiêng hẳn về ông Trump cũng như đảng Cộng hòa.

Tổng thống Trump đang là tâm điểm của sự chú ý của công chúng Mỹ. Mặc dù bị nhiều chỉ trích, nhưng những ngày gần đây phản ứng của ông về dịch Covid-19 đã thay đổi. Ông Trump thường xuyên tổ chức các cuộc họp báo về dịch bệnh, cũng như tìm cách thông qua các gói viện trợ để ổn định nền kinh tế. Đây là dịp để thể hiện và chứng minh năng lực xử lý với đại dịch, nếu chiến thắng, uy tín của ông Trump sẽ được củng cố.

“Người dân sẽ đánh giá ông ấy ở thời điểm này, và cả một thời gian sau nữa”, tờ The Wall Street Journal dẫn lời Mike Duhaime, một chiến lược gia đảng Cộng hòa. Theo đó, Tổng thống Trump ban đầu đánh giá thấp dịch Covid-19 nên bị đánh giá thấp về uy tín, nhưng giờ đây ông đang dần thay đổi.

Trong khi đó, ông Biden hiện không giữ chức vụ nào, vì vậy, việc quảng bá và lưu lại hình ảnh tốt đẹp trong mắt công chúng trong quá trình tranh cử gặp nhiều khó khăn, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 buộc hàng triệu người Mỹ phải ở trong nhà. Ông cũng phải ngừng các hoạt động gây quỹ và các sự kiện thuộc chiến dịch tranh cử.

Ai sẽ chiến thắng ghế tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tiếp theo? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, lợi thế thuộc về ai trong hai vị đại diện có lẽ phần lớn phụ thuộc vào Tổng thống Trump, nhất là năng lực xử lý với đại dịch Covid-19 và ổn định nền kinh tế. Nếu đại địch sớm được kiểm soát và chấm dứt, lợi thế sẽ nghiêng về ông Trump và ngược lại. Tất cả còn phải chờ xem! 

Nguyễn Nhâm