Điều gì xảy ra tiếp theo với Ukraine sau cuộc "khẩu chiến" ở Nhà Trắng?

Tổng thống Donald Trump từ lâu đã chỉ trích việc Mỹ cấp hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine sau khi Nga mở chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022. Ông tuyên bố sẽ chấm dứt xung đột Ukraine ngay sau khi nhậm chức.

Vào ngày 12/2, ông Trump đã nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin, dường như bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình mà không có sự tham gia của Ukraine. Động thái này khiến Kiev tức giận và gây sốc cho các nước châu Âu.

Kể từ đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các đồng minh châu Âu của Mỹ đã kêu gọi Tổng thống Trump cung cấp các bảo đảm an ninh cho bất kỳ lệnh ngừng bắn nào trong tương lai. Mục đích của việc này nhằm cảnh báo các bên về hậu quả có thể xảy ra nếu phá vỡ lệnh ngừng bắn.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã từ chối cam kết liệu ông có cung cấp các bảo đảm an ninh như vậy hay không, đồng thời nhấn mạnh sự "tôn trọng" của Tổng thống Putin dành cho ông lớn đến mức Nga sẽ không phá vỡ bất kỳ thỏa thuận nào.

Vào ngày 28/2, căng thẳng bùng phát sau khi Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích Tổng thống Zelensky không "biết ơn" sự hỗ trợ của Mỹ.

"Ông ấy có thể quay lại khi ông ấy sẵn sàng cho hòa bình", Tổng thống Trump gửi thông điệp đến Tổng thống Zelensky sau cuộc đấu khẩu gay gắt tại Nhà Trắng.

Brian Finucane, cố vấn cấp cao của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG), cho biết cuộc gặp cấp cao Mỹ - Ukraine vốn đã được dự báo sẽ rất căng thẳng.

"Màn thể hiện của Tổng thống và Phó Tổng thống Mỹ tại Phòng Bầu dục là chưa từng có, nhưng không hoàn toàn bất ngờ nếu xét đến lập trường rõ ràng của Tổng thống Trump về vấn đề hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine cũng như câu chuyện về cuộc chiến của Nga với Ukraine mà ông đang tìm cách thúc đẩy", ông nói.

Tổng thống Trump và các quan chức trong chính quyền của ông đã nhiều lần từ chối đổ lỗi cho Nga về việc bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine.

Trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Ukraine, Tổng thống Trump dường như ngụ ý rằng ông không chỉ trích Tổng thống Putin vì các cuộc đàm phán đang diễn ra.

"Điềm xấu" với Ukraine?

Nhà phân tích chính trị Ukraine Volodymyr Fesenko cho rằng hàng loạt hành động của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump cho thấy sự rạn nứt trong quan hệ song phương đã được dự báo từ trước.

Ông Fesenko chỉ ra những lý do khiến quan hệ Mỹ - Ukraine trở nên căng thẳng như áp lực của Mỹ đối với Ukraine, cách các quan chức Mỹ nhìn nhận Tổng thống Zelensky, đánh giá của Washington về xung đột Ukraine - Nga và thái độ của Mỹ đối với các cuộc đàm phán ngừng bắn.

"Tất cả những điều này cho thấy sự rạn nứt, bùng nổ chắc chắn sẽ xảy ra, dù là sớm hay muộn", ông nói.

Chuyên gia Finucane cho biết điều gì xảy ra tiếp theo vẫn chưa rõ ràng, nhưng có thể báo hiệu "điềm xấu" cho Ukraine.

"Có tin đồn từ chính quyền Mỹ rằng họ có thể cắt giảm các lô vũ khí đến Ukraine, vốn đang trong quá trình chuyển giao theo thẩm quyền của tổng thống", ông Finucane nói thêm.

Những lô vũ khí này đã được cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden chấp thuận khi ông rời nhiệm sở, trong nỗ lực dường như nhằm củng cố hàng tỷ USD viện trợ bổ sung cho Ukraine trước khi ông Trump nhậm chức.

Sau cuộc tranh cãi căng thẳng tại Phòng Bầu dục, một quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Trump có thể quyết định chấm dứt ngay cả các hình thức hỗ trợ gián tiếp mà Mỹ đang cung cấp, bao gồm viện trợ quân sự, chia sẻ tình báo, huấn luyện binh lính và phi công Ukraine, cũng như duy trì trung tâm điều phối viện trợ quốc tế đặt tại một căn cứ quân sự Mỹ ở Đức.

Một quan chức trong chính quyền Trump tiết lộ toàn bộ viện trợ của Mỹ cho Ukraine - bao gồm những lô đạn dược và thiết bị cuối cùng được phê duyệt và chi trả dưới thời chính quyền tiền nhiệm - có thể bị hủy bỏ ngay lập tức. Động thái này có thể đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khiến vũ khí Mỹ không còn được chuyển tới Ukraine.

Đây được xem là "tin dữ" với Ukraine vì sẽ làm suy giảm đáng kể năng lực chiến đấu của Kiev trong cuộc xung đột với Nga, một cường quốc quân sự áp đảo về tiềm lực.

Nga có thể tận dụng thời cơ này để giành thêm lãnh thổ và đạt được các mục tiêu trong chiến dịch quân sự ở Ukraine. Trong những tuần gần đây, quân đội Nga liên tục tiến công trên khắp mặt trận, đặc biệt ở miền Đông Ukraine và giành quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ.

Phát biểu với Fox News sau cuộc họp căng thẳng với Tổng thống Trump, Tổng thống Zelensky thừa nhận Ukraine "khó" có thể ngăn chặn lực lượng Nga nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ.

Tuy nhiên, ông Zelensky tin rằng mối quan hệ của Kiev với Washington vẫn có thể được cứu vãn, nhưng ông muốn ông Trump "thực sự đứng về phía Ukraine nhiều hơn".

Tại châu Âu, những diễn biến ở Nhà Trắng đã được nhìn nhận với sự báo động. Một số cường quốc EU - bao gồm Pháp, Đức và Anh - nhanh chóng tái khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Ukraine.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas đã đưa ra một tuyên bố thậm chí còn mạnh mẽ hơn, dường như đặt câu hỏi về vai trò lãnh đạo của Mỹ trong liên minh xuyên Đại Tây Dương giữa các cường quốc châu Âu và Washington.

Các nhà lãnh đạo chủ chốt của châu Âu sẽ họp tại London vào ngày 2/3 để thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine.