Đại sứ Australia: Thỏa thuận AUKUS không làm thay đổi cam kết với ASEAN

"Cam kết của chúng tôi đối với vai trò trung tâm của ASEAN vẫn kiên định hơn bao giờ hết sau thông báo về việc thành lập quan hệ đối tác an ninh tăng cường giữa Australia, Anh và Mỹ - AUKUS - thỏa thuận cho phép chúng tôi chia sẻ công nghệ và năng lực tốt hơn. Đây không phải là một hiệp ước hay liên minh quốc phòng", Đại sứ Australia tại ASEAN Will Nankervis cho biết trong thông cáo của Đại sứ quán Australia tại Việt Nam ngày 21/9.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Australia Scott Morrison ngày 15/9 đã công bố một thỏa thuận hợp tác an ninh - quốc phòng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hay còn gọi là AUKUS. AUKUS tạo tiền đề chuyển giao hàng loạt công nghệ tiên tiến và năng lực quốc phòng cho Australia.

Theo Đại sứ Nankervis, trong một môi trường chiến lược đang thay đổi nhanh chóng, việc Australia tham gia AUKUS sẽ giúp tăng cường khả năng hợp tác với các đối tác trong khu vực nhằm hỗ trợ sự ổn định và an ninh khu vực, phù hợp với khuôn khổ dựa trên những luật lệ theo đó chúng ta xây dựng sự thịnh vượng chung.

"Thỏa thuận mới này không làm thay đổi cam kết của Australia đối với ASEAN cũng như những hỗ trợ liên tục của chúng tôi đối với cấu trúc khu vực do ASEAN dẫn dắt. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục thúc đẩy một khu vực hòa bình, an ninh trong đó ASEAN giữ vai trò trung tâm, đồng thời bổ sung và củng cố cấu trúc hiện có do ASEAN dẫn dắt", nhà ngoại giao Australia nhấn mạnh.

Đại sứ Nankervis khẳng định, theo sáng kiến đầu tiên trong khuôn khổ quan hệ đối tác AUKUS, Australia sẽ xây dựng một hạm đội tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, tận dụng chuyên môn kỹ thuật từ Mỹ và Anh.

"Mặc dù chạy bằng năng lượng hạt nhân, nhưng các tàu này sẽ không mang vũ khí hạt nhân. Australia đã và sẽ không tìm kiếm những loại vũ khí như vậy. Chúng tôi cũng không tìm cách thiết lập khả năng hạt nhân dân sự", ông Nankervis cho biết.

Đại sứ Nankervis cũng cho biết là một thành viên tham gia Hiệp ước Khu vực Nam Thái Bình Dương Không có Vũ khí Hạt nhân, Australia hiểu rõ tầm quan trọng của Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á Không có vũ khí hạt nhân đối với các quốc gia Đông Nam Á. Australia đảm bảo các hành động của mình sẽ luôn hỗ trợ các hiệp ước quan trọng này.

Hợp tác toàn diện Australia - ASEAN

Đại sứ Nankervis cho biết với tư cách là Đối tác Đối thoại lâu đời nhất của ASEAN, Australia luôn cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN. Australia ủng hộ một khu vực thịnh vượng, bao trùm và cởi mở trong đó ASEAN giữ vai trò trung tâm, phù hợp với các mục tiêu và nguyên tắc của "Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

"Australia là quốc gia ủng hộ mạnh mẽ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ. Chúng tôi ủng hộ việc tất cả các quốc gia được thực hiện các quyền và tự do của mình phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển. Australia sẽ tiếp tục hợp tác với các thành viên ASEAN trong việc phát triển bền vững tài nguyên biển và đấu tranh chống lại các thách thức như đánh bắt bất hợp pháp, không được kiểm soát và không được báo cáo", ông Nankervis nói.

Theo Đại sứ Nankervis, quan hệ đối tác ASEAN-Australia đã phát triển đáng kể trong năm qua, với thỏa thuận nâng cấp các cuộc họp giữa các Lãnh đạo lên thành Hội nghị Cấp cao Thường niên và hợp tác mới để hỗ trợ ứng phó y tế hiệu quả với đại dịch - bao gồm việc tiếp cận với vắc xin an toàn, hiệu quả - và hồi phục kinh tế. Australia tự hào khi cam kết cung cấp ít nhất 20 triệu liều vắc xin cho khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương và khoản viện trợ không hoàn lại trị giá 623 triệu AUD để hỗ trợ các quốc gia trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mua vắc xin và phân phối đến người dân.

"Chúng tôi cam kết tuân thủ các nguyên tắc trong Tầm nhìn, bao gồm vai trò trung tâm của ASEAN, sự cởi mở, minh bạch, bao trùm, quản trị tốt, khuôn khổ dựa trên các quy tắc và tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và luật pháp quốc tế. Chúng tôi cũng cam kết tiếp tục có những hợp tác cụ thể trên bốn lĩnh vực đề ra trong Tầm nhìn bao gồm hàng hải, kết nối, Các Mục tiêu Phát triển bền vững và phát triển kinh tế. Chúng tôi tham gia tích cực vào Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng, coi trọng hợp tác chủ động trong các lĩnh vực như quân y, hoạt động gìn giữ hòa bình, an ninh hàng hải và chống khủng bố", Đại sứ Australia nêu rõ.