Cuộc gặp Trump - Putin sẽ là “bản sao” của thượng đỉnh Mỹ - Triều?

Các chuyên gia về chính sách đối ngoại lo ngại rằng khi gặp Tổng thống Putin vào ngày 16/7 tới, Tổng thống Trump sẽ đưa ra những nhượng bộ với ông chủ Điện Kremlin, tương tự cách ông từng làm với nhà lãnh đạo Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Singapore. Sự nhượng bộ của ông chủ Nhà Trắng có thể sẽ khiến mối quan hệ song phương này nghiêng hẳn về phía có lợi cho Nga và thắt chặt hơn nữa mối quan hệ cá nhân Trump - Putin - điều mà giới chức châu Âu không chờ đợi.

Hơn nữa, do quá mong muốn gặp ông Putin, Tổng thống Trump cũng có thể bỏ qua những thông điệp quan trọng tại hội nghị thượng đỉnh NATO và cuộc hội đàm với Thủ tướng Anh Theresa May trong chuyến thăm Anh diễn ra ngay trước đó. Đây là điều khiến các đồng minh châu Âu của Mỹ lo ngại trong bối cảnh các bên đang có những mâu thuẫn gay gắt về một loạt vấn đề như thương mại, nhập cư, biến đổi khí hậu hay quân sự.

Chỉ tính riêng trong vài tuần gần đây, Tổng thống Trump đã kêu gọi các nước thành viên của Nhóm 7 cường quốc công nghiệp (G7) xem xét đưa Nga trở lại khối này sau một thời gian tẩy chay Moscow. Nhà lãnh đạo Mỹ được cho là ngầm thừa nhận tính hợp pháp của việc Nga sáp nhập Crimea khi nói rằng có nhiều người nói tiếng Nga đang sống trên bán đảo này. Ngoài ra, ông Trump tỏ ra hoài nghi về cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, hoặc nếu thực sự Moscow làm vậy, ông cũng nghi vấn về việc liệu việc phá hoại đó có thực sự mang lại lợi ích cho ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton hay không.

Tại Singapore, Tổng thống Trump đã dành những cử chỉ thân mật và những lời khen ngợi cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un, tuyên bố ông đã giải quyết được cuộc khủng hoảng hạt nhân với Triều Tiên trong khi Bình Nhưỡng chưa thừa nhận bất kỳ điều gì về chương trình tên lửa và vũ khí của nước này. Không dừng lại ở đó, Tổng thống Trump còn tuyên bố sẽ dừng tập trận quân sự chung với Hàn Quốc và đây chính là điều chính quyền Kim Jong-un chờ đợi từ lâu.

Những gì diễn ra tại thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Singapore dường như là mô-típ quen thuộc đối với ông Trump trên cương vị tổng thống Mỹ. Trước đó, hồi tháng 11/2017, ông Trump cũng dành nhiều lời “có cánh” cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc gặp song phương giữa hai nhà lãnh đạo ở Bắc Kinh mặc dù ông Tập không đưa ra bất kỳ nhượng bộ cụ thể nào về thương mại. Trong khi đó, chính quyền Trump được cho là coi trọng vấn đề thương mại với Trung Quốc hơn mọi tổng thống tiền nhiệm.

Mô-típ quen thuộc của ông Trump

Theo New York Times, cả ba nhà lãnh đạo Nga, Triều Tiên và Trung Quốc đều là những người được Tổng thống Trump ca tụng. Ông Trump tin rằng có thể “giành phần thắng” trước họ bằng phong cách ngoại giao cá nhân của riêng ông.

“Ông Trump coi mỗi cuộc gặp mặt thành công là một thành tựu ngoại giao tích cực. Nhưng ông ấy đã lầm. Ông Trump lẽ ra không nên khen ngợi ông Putin cũng như phát tín hiệu cho thấy ông khao khát được phát triển mối quan hệ này. Điều đó không phục vụ cho các lợi ích quốc gia của Mỹ”, Michael McFaul, cựu Đại sứ Mỹ tại Nga, nhận định.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và các quan chức Mỹ cho rằng so với chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Barack Obama, chính quyền Trump đã cứng rắn hơn với Nga. Họ lấy dẫn chứng là các lệnh trừng phạt do chính quyền Trump áp đặt với Moscow, việc cấp vũ khí cho Ukraine, trục xuất các nhà ngoại giao Nga sau nghi vấn đầu độc cựu điệp viên Nga tại Anh và công khai chỉ trích Nga vì cáo buộc tấn công mạng nhằm vào Mỹ.

Các cựu quan chức dưới thời ông Obama đã phủ nhận nhận định của Ngoại trưởng Pompeo và giới chức Mỹ. Tuy vậy, ngay cả khi nhận định trên được cho là đúng đi chăng nữa, việc Tổng thống Trump không bao giờ chỉ trích Tổng thống Putin đã làm mất đi tính hiệu quả của các biện pháp cứng rắn mà Mỹ áp dụng với Nga.

“Điều quan trọng là những gì tổng thống phát biểu. Và những gì ông ấy (Donald Trump) nói hoàn toàn làm suy yếu chính sách của Mỹ. Có vẻ như ông ấy không liên quan gì tới chính quyền của mình”, R. Nicholas Burns, nhà ngoại giao làm việc dưới thời chính quyền Bill Clinton và George W. Bush, nhận định.

Về phần mình, Tổng thống Trump nói rằng mối quan hệ cá nhân của ông với các nhà lãnh đạo cuối cùng sẽ mang lại những kết quả tốt đẹp và cho thấy sự khác biệt của ông với những người tiền nhiệm vốn đi theo lối mòn. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, Tổng thống Trump cho biết nếu có cơ hội ăn tối cùng Tổng thống Putin, ông sẽ thuyết phục nhà lãnh đạo Nga rút quân khỏi Syria và dừng can thiệp vào Ukraine.

Trong phiên điều trần trước Quốc hội ngày 27/6, Ngoại trưởng Pompeo cho biết Tổng thống Trump sẽ đề cập tới vấn đề Nga can thiệp bầu cử Mỹ với ông Putin. Tuy vậy, tại hội nghị khu vực diễn ra ở châu Á vào mùa thu năm ngoái, chính Tổng thống Trump đã nói với các phóng viên rằng ông tin Tổng thống Putin chân thành khi nói Nga không can thiệp bầu cử Mỹ.

Thành Đạt

Theo New York Times