Cuộc đua khốc liệt vào Nhà Trắng: 270 lá phiếu đế chiến thắng
(Dân trí) - Theo hệ thống bầu cử lắt léo của Mỹ, cử tri Mỹ không trực tiếp bầu chọn tổng thống và phó tổng thống. Thực chất, họ chọn đại cử tri trong một đại cử tri đoàn.
Dưới đây là cách thức hoạt động của hệ thống bầu cử đặc biệt này, hệ thống do những người sáng lập nước Mỹ đặt ra:
- Tổng cộng 538 lá phiếu của Đại cử tri đoàn được phân bổ cho 50 bang của nước Mỹ và Quận Columbia ( thủ đô nước Mỹ Washington DC).
- Ứng viên tổng thống phải giành được ít nhất 270 lá phiếu Đại cử tri đoàn hoặc hơn để giành chiến thắng.
- Trong trường hợp hai ứng cử viên giành được số phiếu bằng nhau, mỗi người 269 phiếu, thì Hạ viện, hiện do đảng Cộng hòa nắm giữ, sẽ được triệu tập để chọn tổng thống.
- Mỗi bang và DC, có tối thiểu 3 lá phiếu Đại cư tri đoàn và những bang có dân số đông nhất sẽ có nhiều lá phiếu nhất.
- California có 55 lá phiếu Đại cử tri đoàn, Texas có 38, trong khi New York và Florida có 29. Vì vậy đây là những bang “chiến trường” lớn nhất, có quyết định lớn nhất đối với chiến thắng của các ứng cử viên.
- Gần 40 bang đã được chắc chắn là thuộc về đảng Dân chủ hay Cộng hòa.
- Điều này có nghĩa là chiến trường phụ thuộc vào một nhóm các bang dao động.
- Florida là bang dao động lớn nhất xét về lá phiếu Đại cử tri đoàn. Sau đó là Ohio, với 18 lá phiếu, Bắc Caronlia với 15 và Virginia với 13.
-Ứng viên nào giành chiến thắng ở lá phiếu phổ thông ở một bang sẽ giành toàn bộ lá phiếu Đại cử tri đoàn ở bang đó, ngoại trừ Maine và Nebraska, hai bang dùng phương pháp được gọi là Phương pháp Maine mà trong đó có thể xảy ra khả năng các cử tri phổ thông chọn ra nhiều đại cử tri tổng thống thuộc nhiều đảng chính trị khác nhau và như thế số phiếu đại cử tri của tiểu bang bị chia ra tại hai tiểu bang này.
- Các đảng chính trị (hoặc các ứng viên độc lập) ở mỗi bang phải đệ trình lên trưởng ban bầu cử của bang danh sách cá nhân cam kết đối với ứng viên tổng thống của họ và cân bằng về số lượng theo lá phiếu đại cử tri của bang.
- Người đảng Dân chủ và Cộng hòa chọn những cá nhân này hoặc là ở trong các đại hội đảng ở bang hoặc qua bổ nhiệm của các lãnh đạo đảng tại bang, trong khi các đảng thứ ba và ứng viên độc lập tự chọn.
- Giới phê bình cho rằng Đại cử tri đoàn không phải lúc nào cũng phản ánh nguyện vọng của cả nước. Năm 2000, ứng viên đảng Dân chủ Al Gore giành chiến thắng xét về lá phiếu phổ thông, nhưng ứng viên đảng Cộng hòa George W. Bush lại giành được 271 phiếu Đại cử tri đoàn khi ông giành chiến thắng ở Florida.
- Trong khi đó những người ủng hộ cho rằng nếu thay đổi hệ thống bầu cử trên, nghĩa là bầu cử tổng thống trực tiếp, sẽ tập trung quá nhiều quyền lực vào tay người dân thành thị, không có lợi cho các bang nông thôn, với dân cư thưa thớt hơn.
Phan Anh
Theo AFP