Covid-19 vừa lắng, Trung Quốc vật lộn với mưa lũ bất thường

Covid-19 chưa qua, lũ lụt đã tới

Theo Cơ quan quản lý khẩn cấp Trung Quốc, đợt mưa lũ bất thường kéo dài hơn 1 tháng qua đã ảnh hưởng đến gần 40 triệu người, phá hủy hàng chục nghìn ngôi nhà thậm chí nhấn chìm một số ngôi làng, gây thiệt hại kinh tế ước tính lên đến 9 tỷ USD.

Mưa lũ xảy ra sau khi nền kinh tế Trung Quốc đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Giới chức Trung Quốc đã đưa ra kế hoạch nhằm vực dậy nền kinh tế bằng hàng loạt chính sách như cắt giảm thuế, đầu tư các dự án hạ tầng, tung các gói kích thích với hy vọng tạo ra khoảng 9 triệu việc làm. Tuy nhiên, tình hình mưa lũ hiện nay có thể sẽ làm phức tạp hơn nữa những nỗ lực này. Một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19, ví dụ như Vũ Hán, thì hiện nay cũng trở thành một trong những nơi hứng chịu lũ lụt nghiêm trọng nhất.

Mưa lũ vào mùa hè là hiện tượng thường thấy ở Trung Quốc, tuy nhiên, mức độ và tần suất các trận mưa năm nay lớn hơn so với trước kia.
Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc ngày 13/7 cho biết, kể từ tháng 6, mực nước tại hơn 400 con sông của nước này đã dâng lên mức báo động, thậm chí mực nước tại 33 con sông đã phá vỡ kỷ lục trong trận lụt lịch sử năm 1998. Giới chức Trung Quốc cảnh báo, lũ lớn có thể tiếp tục xảy ra ở các tỉnh thành phía bắc sau khi đã gây hậu quả nghiêm trọng cho các khu vực phía nam. Một số khu vực phía bắc Trung Quốc có thể chứng kiến các đợt mưa lớn hơn so với bình thường khi bước vào mùa mưa kéo dài từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8.

Trước đó, nhiều thành phố của Trung Quốc dọc sông Trường Giang đã ban bố cảnh báo đỏ do nước lũ dâng cao, gây sạt lở nghiêm trọng, làm ngập và phá hủy nhiều đường xá, hoa màu.

Mưa lũ bất thường

Theo số liệu của Cơ quan khí tượng thủy văn Trung Quốc, lượng mưa trong tháng 6 ở nước này cao hơn 13,5% so với trung bình mùa mưa hàng năm. Số trận mưa lớn tăng 20% kể từ năm 1961.

“So với trước kia, các trận mưa năm nay lớn hơn nhiều và lặp đi lặp lại ở cùng một khu vực, điều này gây sức ép lớn lên hệ thống kiểm soát lũ lụt”, ông Chen Tao, người đứng đầu cơ quan dự báo thời tiết của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia Trung Quốc, cho biết.

Trung Quốc cho rằng, các tình hình thời tiết bất thường, trong đó có độ ẩm từ Biển Đông và Ấn Độ Dương vào, là nguyên nhân trực tiếp gây lũ lụt nghiêm trọng.

Liu Junyan, một nhà hoạt động môi trường của tổ chức Hòa bình xanh, nhận định: "Lũ lụt ở miền Nam Trung Quốc phù hợp với sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu. Nhiều nơi tại Trung Quốc đã chứng kiến những thay đổi lớn về lượng mưa trong những thập kỷ gần đây và kéo theo lũ lụt".

Đánh giá rủi ro với nền kinh tế Trung Quốc do tác động từ hiện tượng trái đất nóng lên, một nghiên cứu của các nhà khoa học ở Nam Kinh cho biết lũ lụt đã gây thiệt hại kinh tế lên tới 25,3 tỷ USD/năm trong giai đoạn 2006-2018, tăng gần 1/3 so với trung bình ở giai đoạn 1984-2018. Nhiệt độ trái đất cứ tăng 0,5 độ C thì sẽ gây thiệt hại 60 tỷ USD mỗi năm.

Tuy biến đổi khí hậu được cho là yếu tố chính dẫn đến hiện tượng mưa lũ nghiêm trọng bất thường, song trận lũ năm nay ở Trung Quốc cũng bộc lộ những rủi ro ngày càng tăng từ việc phát triển quá mức khu vực xung quanh các con sông, ông Ma Jun, giám đốc Viện Các vấn đề Môi trường và Cộng đồng (IPE), nhận định. “Lượng mưa cao nhưng chưa phải là cao nhất. Lũ lụt sẽ gây ra nhiều thiệt hại hơn do đô thị hóa và công nghiệp hóa, đặc biệt là ở những vùng đất thấp", ông Ma nói.

Trong khi đó, giải thích về hiện tượng mưa lớn bất thường tại Trung Quốc năm nay, các chuyên gia khí tượng thủy văn cho rằng, đây là do dải mây Mai Vũ (Mei-yu) kết hợp với tác động của biến đổi khí hậu. Mưa lớn ở Trung Quốc xảy ra dọc dải mây Mai Vũ kéo dài từ Tây Tạng qua miền nam, miền trung Trung Quốc đến phía nam Nhật Bản từ cuối mùa xuân đến mùa hè. Dải mây này ảnh hưởng đến Trung Quốc khoảng từ giữa tháng 5 đến tháng 6, và ảnh hưởng đến Nhật Bản, Hàn Quốc trong khoảng từ tháng 6 đến tháng 8.

Một số nghiên cứu cho thấy, dải mây Mai Vũ đặc biệt gây mưa lớn vào mùa hè khi trùng thời gian xảy ra hiện tượng El Nino như đã xảy ra năm 1998 và 2017. Năm nay, hiện tượng El Nino không xảy ra trước thời điểm mưa lũ tháng 6 ở Trung Quốc, nhưng các điều kiện thời tiết gần chạm ngưỡng El Nino trong suốt tháng 3 và tháng 4. Giới chuyên gia Trung Quốc cảnh báo, các khu vực ở nước này có thể còn đối mặt với lũ lớn đến cuối tháng này.

Minh Phương

Theo Accurate Weather, Reuters