Cố vấn của ông Trump đề xuất các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng

Bloomberg ngày 23/7 dẫn các nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, các cố vấn của ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump đã đề xuất tăng mức chi tiêu quốc phòng đối với các thành viên NATO lên 3% GDP. Trong khi đó, nhiều thành viên của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu đang phải vật lộn để đạt được mục tiêu hiện tại là đóng góp 2% GDP cho chi tiêu quốc phòng.

Ý tưởng kêu gọi các thành viên NATO đóng góp nhiều hơn đã được nêu ra trong các cuộc thảo luận tại Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa ở Milwaukee vào tuần trước.

Các nguồn tin cho biết đây mới chỉ là ý tưởng do các cố vấn của ông Trump đưa ra và chưa được phê duyệt thành yêu cầu chính thức. Tuy nhiên, việc thảo luận về mục tiêu mới có thể báo trước nguy cơ căng thẳng leo thang nếu ông Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ vào tháng 11, vì một số đồng minh NATO đang gặp khó khăn trong việc quản lý nợ công.

Ngay từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã liên tục yêu cầu các nước thành viên NATO thực hiện đúng theo cam kết năm 2014, tăng chi tiêu cho quốc phòng hàng năm lên mức 2% GDP. Thậm chí, ông Trump từng đề nghị các nước thành viên của khối tăng chi tiêu quốc phòng từ mức 2% lên 4%.

Ông Trump muốn các đồng minh san sẻ bớt gánh nặng với Mỹ và đáp ứng tối thiểu những cam kết mà họ đã tuyên bố. Các tổng thống Mỹ trước đây cũng đã thúc giục các nước châu Âu đóng góp nhiều hơn nữa nhằm giảm gánh nặng cho ngân sách của Mỹ để duy trì lực lượng ở khu vực này, nhưng chưa có một tổng thống nào có quan điểm cứng rắn và kiên quyết như ông Trump.

Thống kê của NATO vào năm ngoái cho thấy 11 trong số 32 quốc gia của khối đã đạt được mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng, trong khi chỉ có Ba Lan, Mỹ và Hy Lạp ước tính đã chi từ 3% GDP trở lên.

Ông Trump đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ Nhà Trắng và các quan chức phương Tây hồi đầu năm nay, sau khi ám chỉ rằng ông sẽ không bảo vệ các quốc gia NATO không chi đủ ngân sách cho quốc phòng, thậm chí còn ám chỉ rằng ông sẽ khuyến khích Nga tấn công các nước này.

Trong khi đó, các quan chức Nga, trong đó có Tổng thống Vladimir Putin, đã nhiều lần nói rằng Moscow không có kế hoạch tấn công bất kỳ quốc gia NATO nào.

Nỗ lực kêu gọi tăng chi tiêu quốc phòng của ông Trump được cho là tương đồng với Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, người hồi đầu năm nay đã kêu gọi các thành viên NATO đặt mục tiêu chi 3% GDP.

Ông Trump đã nhắc lại lập trường của mình vào đầu tháng 7, phát biểu tại một cuộc biểu tình ở Florida rằng ông sẽ không tôn trọng các cam kết của liên minh nhằm bảo vệ lẫn nhau trừ khi các nước đáp ứng các mục tiêu chi tiêu của NATO.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng sau nhiều năm kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, các nước NATO đã cắt giảm chi phí quốc phòng khi căng thẳng hạ nhiệt, nhưng hiện tại họ cần điều chỉnh tăng khoản ngân sách này trong bối cảnh căng thẳng leo thang trở lại.