Chiến thuật mới của Nga trong trận đánh sinh tử giành pháo đài Pokrovsk

Một đoạn video ngắn được đăng tải trên mạng xã hội gần đây đã hé lộ những thay đổi trong cách thức Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Một đoàn xe quân sự Nga xuất hiện trong sương mù dày đặc, di chuyển về phía thành phố Pokrovsk, miền Đông Ukraine. Một số binh sĩ đi xe máy, những người khác được nhìn thấy đứng trên thùng sau của một xe bán tải.

Nếu Ukraine thất thủ ở Pokrovsk, đây sẽ là thành phố lớn nhất mà Nga giành quyền kiểm soát kể từ sau thành phố Bakhmut vào tháng 5/2023.

Giống như Bakhmut, Pokrovsk phần lớn đã bị tàn phá nặng nề, và tầm quan trọng chiến lược đã giảm sút đáng kể. Nhưng giống như Bakhmut trước đó, Pokrovsk cũng đã trở thành biểu tượng cho sự kháng cự của Ukraine.

Đó là lý do Nga dường như sẵn sàng trả bất cứ giá nào để kiểm soát Pokrovsk và quân đội Ukraine vẫn cố gắng giữ vững thành phố này mặc dù tình hình ngày càng trở nên khó khăn.

Mặc dù “số phận” của hai thành phố ở miền Đông Ukraine có vẻ giống nhau, nhưng qua các trận đánh, giới quan sát và phân tích quân sự cho rằng cách Nga tiếp cận Pokrovsk rất khác biệt. Sự thay đổi chiến thuật này cho thấy diễn biến của cuộc chiến trong 2 năm qua.

Nguyên nhân chính của sự thay đổi này là việc máy bay không người lái (UAV) được triển khai ồ ạt, với những tiến bộ công nghệ gần đây cho phép triển khai nhiều UAV hơn trên những khoảng cách xa hơn đáng kể. Điều này đã mở rộng hiệu quả "vùng chết chóc" ở cả hai bên chiến tuyến giữa quân đội Nga và Ukraine, khiến việc tiến quân trên chiến trường trở nên khó khăn hơn.

Thay vì sử dụng thiết giáp hạng nặng để tiến công, quân đội Nga ngày càng tìm cách xâm nhập vào các khu vực của Ukraine bằng những phương tiện phi truyền thống như xe máy và xe bốn bánh hạng nhẹ.

Một binh sĩ thuộc Lữ đoàn 129 của Ukraine đang được triển khai gần Kostiantynivka, phía đông bắc Pokrovsk, cho biết cuộc chạm trán đầu tiên của đơn vị Ukraine với lực lượng Nga trên phương tiện mới là "vô cùng bất ngờ", nhưng vẫn hợp lý.

"Điều này là hợp lý. Chúng tôi tấn công bằng máy bay không người lái, và việc di chuyển bằng phương tiện vận tải hạng nhẹ (đối với họ) sẽ dễ dàng hơn", binh sĩ Ukraine nói.

Bộ Quốc phòng Ukraine tuần này cho biết ước tính có khoảng 300 binh sĩ Nga đang ở bên trong Pokrovsk, nhấn mạnh rằng các cuộc giao tranh vẫn tiếp diễn.

Sơ tán y tế gặp khó khăn

Nga đã tiến quân chậm rãi vào Pokrovsk trong gần 2 năm, sau bước đột phá tại khu vực Avdiivka ở miền Đông vào đầu năm 2024.

Mason Clark, giám đốc Dự án Quốc phòng châu Âu tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một cơ quan giám sát xung đột có trụ sở tại Washington, cho biết, giống như việc kiểm soát Avdiivka, Nga đã tiến quân đến Pokrovsk "nhằm buộc quân đội Ukraine phải rút lui, hoặc lý tưởng nhất là bao vây hoàn toàn lực lượng đối phương".

"Điều này khác với Bakhmut, vốn là một cuộc tấn công trực diện, dồn dập vào địa hình đô thị một cách có chủ đích. (Tại Pokrovsk), mục tiêu tác chiến là bao vây quân đội Ukraine, thay vì nhất thiết phải giành được từng khu phố một", chuyên gia nhận định.

Mặc dù lực lượng Nga chưa bao vây hoàn toàn Pokrovsk, nhưng họ đã cắt đứt được các tuyến đường tiếp tế của Ukraine.

Một lính quân y Ukraine thuộc đơn vị đang chiến đấu tại Pokrovsk và vùng Myrnohrad gần đó, cho biết việc sơ tán khỏi thành phố hiện gần như bất khả thi, vì các phương tiện sơ tán không thể đến gần hơn 10-15km từ thành phố, và ngay cả khoảng cách đó cũng vô cùng nguy hiểm vì máy bay không người lái.

“Hiện tại, chúng tôi có một số người bị thương nặng đã ở khu vực này trong 2 tuần. Có một người đã trong tình trạng nguy kịch suốt một tuần, nhưng chúng tôi không thể đưa anh ấy ra ngoài”, ông nói thêm.

Quân đội Ukraine đã cố gắng sử dụng xe bọc thép không người lái để giải cứu thương binh, nhưng lính quân y tại Pokrovsk cho biết các xe này đã thu hút rất nhiều hỏa lực của Nga, mặc dù luật pháp quốc tế cấm tấn công vào các phương tiện vận chuyển y tế không vũ trang và được đánh dấu rõ ràng.

Các nhóm nhỏ xâm nhập

Trận Bakhmut trong nửa đầu năm 2023 được đánh dấu bằng những cuộc tấn công mà Ukraine gọi là "máy xay thịt", trong đó các đợt tấn công của quân đội Nga liên tục tiến về phía các cứ điểm được phòng thủ chặt chẽ của Ukraine. Mục đích của Nga là khi quân đội Ukraine khai hỏa, họ sẽ để lộ vị trí của mình.

Chiến thuật này được cho là dẫn đến tỷ lệ thương vong lớn trong lực lượng Nga.

Các binh sĩ Ukraine chiến đấu ở Bakhmut nói rằng hàng chục quân nhân Nga tử trận mỗi ngày, nhưng vào ngày hôm sau, Nga tiếp tục triển khai một đợt quân khác để thực hiện cùng nhiệm vụ. Cuối cùng, nhờ vào số lượng áp đảo, cách tiếp cận này của Nga đã phát huy tác dụng, khiến quân đội Ukraine kiệt sức sau nhiều tháng giao tranh.

Tuy nhiên, giờ đây chiến thuật đã thay đổi.

“Tại Bakhmut, nhóm (quân sự tư nhân Nga) Wagner sẽ điều quân ra ngoài để lôi kéo hỏa lực của Ukraine... còn bây giờ, mục đích là để càng nhiều quân nhân này tiếp cận gần các vị trí của Ukraine càng tốt. Họ không được điều động ra ngoài để bị nhắm mục tiêu”, chuyên gia Mason Clark của ISW cho biết.

Binh sĩ thuộc Lữ đoàn 129 thừa nhận các nhóm tấn công của Nga cũng đã thu hẹp quy mô.

"Ở các khu vực đô thị, họ thường di chuyển theo nhóm 5-7 người. Nhưng bây giờ chỉ còn tối đa 3 người. Rất khó để theo dõi họ bằng máy bay không người lái trinh sát, vì ít chuyển động trên màn hình", binh sĩ Ukraine cho biết.

Một binh sĩ khác, thuộc đơn vị máy bay không người lái "Peaky Blinders" của Ukraine, cũng tiết lộ quân Nga thường di chuyển theo nhóm 3 người, đồng thời cho biết thêm rằng tỷ lệ tiêu hao vẫn ở mức cao.

"Họ đang tính đến việc 2 nhóm sẽ bị đánh bại, nhưng một nhóm vẫn sẽ tiếp cận thành phố và giành được chỗ đứng ở đó. Khoảng 100 nhóm như vậy có thể đi qua trong một ngày", binh sĩ Ukraine nói thêm.

Theo chuyên gia Clark, tốc độ tiến công của Nga đang diễn ra chậm hơn, trong khi vào năm 2022 và 2023, Nga vẫn coi trọng việc tiến công nhanh hơn.

Moscow nói rằng việc kiểm soát Pokrovsk, thành phố được ví như “cánh cổng tiến vào Donetsk”, sẽ giúp họ có bàn đạp để tiến lên phía bắc, hướng tới 2 thành phố lớn nhất còn do Ukraine kiểm soát ở vùng Donetsk là Kramatorsk và Sloviansk.

Các bản đồ chiến trường mã nguồn mở từ cả 2 phía cho thấy Nga đã thực hiện chiến thuật gọng kìm quanh thành phố và gần như khép vòng bao vây, dù Kiev cố gắng phản công.