Châu Âu cảnh báo "nóng" khi Nga đưa quân đến Kazakhstan

Một phát ngôn viên của Liên minh châu Âu (EU) ngày 6/1 kêu gọi Nga tôn trọng chủ quyền và độc lập của Kazakhstan, sau khi Nga đưa binh sĩ tới nước này để ứng phó tình trạng bạo loạn.

Ủy ban châu Âu cũng kêu gọi các bên kiềm chế trong bối cảnh căng thẳng.

"Bạo lực phải chấm dứt. Chúng tôi cũng đang kêu gọi sự kiềm chế từ tất cả các bên và giải quyết tình hình một cách hòa bình. EU sẵn sàng ủng hộ một cuộc đối thoại trong nước", người phát ngôn của EU cho biết.

Người phát ngôn khẳng định Kazakhstan là một đối tác quan trọng của Liên minh châu Âu. Trong khuôn khổ Hiệp định Đối tác và Hợp tác Nâng cao Liên minh châu Âu - Kazakhstan, Liên minh châu Âu tin tưởng Kazakhstan sẽ duy trì các cam kết của mình, bao gồm quyền tự do báo chí và quyền tiếp cận thông tin.

"Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên liên quan hành động có trách nhiệm và kiềm chế cũng như tránh các hành động có thể dẫn đến bạo lực leo thang. Trong khi công nhận quyền biểu tình hòa bình, Liên minh châu Âu mong rằng các cuộc biểu tình diễn ra bất bạo động và tránh mọi kích động bạo lực", người phát ngôn của EU nhấn mạnh.

Ngoài EU, Mỹ cũng đưa ra cảnh báo với Nga sau khi Moscow đưa lực lượng tới Kazakhstan giữa lúc bạo loạn.

"Mỹ và thế giới sẽ theo dõi bất kỳ hành vi vi phạm nào. Chúng tôi cũng sẽ theo dõi bất kỳ hành động nào có thể tạo tiền đề cho việc chiếm giữ các cơ sở của Kazakhstan", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói với các phóng viên hôm 6/1.

Ông Price cho biết sẽ "để chính phủ Kazakhstan" giải thích lý do mời Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu tới nước này. Lực lượng của CSTO gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Nga và Tajikistan, trong đó Nga giữ vai trò dẫn đầu.

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev ngày 5/1 đã ban bố tình trạng khẩn cấp toàn quốc và đề nghị sự hỗ trợ từ CSTO nhằm giúp đối phó tình trạng bạo loạn tại nước này. Các cuộc biểu tình bùng phát từ ngày 2/1 ở tây Kazakhstan và nhanh chóng lan ra khắp các thành phố, khi người dân phản đối quyết định của chính phủ về việc ngừng trợ giá khí đốt hóa lỏng (LPG) khiến giá nhiên liệu này tăng vọt. 

Các nhà chức trách xác nhận ít nhất 18 thành viên của lực lượng an ninh Kazakhstan đã thiệt mạng, trong đó có hai người bị phát hiện trong tình trạng mất đầu. Hơn 2.000 người bị bắt giữ và hơn 1.000 người bị thương sau các vụ bạo loạn.

Các lực lượng của Nga và Belarus đã đến Kazakhstan và quá trình triển khai 2.500 lính thuộc lực lượng đặc nhiệm và đổ bộ đường không của CSTO tới Kazakhstan dự kiến sẽ hoàn tất vào tối 7/1. Nga ngày 6/1 đã đưa lính nhảy dù tới Kazakhstan để hoạt động cùng lực lượng gìn giữ hòa bình của CSTO.

Nga đã tuyên bố rằng họ coi những diễn biến hiện nay là vấn đề nội bộ của Kazakhstan và tin tưởng chính phủ Kazakhstan có thể kiểm soát tình hình. Tuy nhiên, nếu các cuộc biểu tình tiếp diễn, Moscow chắc chắn sẽ không thể làm ngơ.
Nga và Kazakhstan có đường biên giới chung dài khoảng 7.000 km. Sự ổn định chính trị ở Kazakhstan có ý nghĩa quan trọng hàng đầu đối với Nga.