Kazakhstan "căng như dây đàn", Nga điều quân trấn áp bạo loạn

Thông báo của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) gồm Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, và Tajikistan hôm nay 6/1 cho biết, Nga đã đưa lính nhảy dù tới Kazakhstan để cùng lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế dập tắt tình trạng bạo loạn tại Kazakhstan.

Trước đó, Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi sự giúp đỡ từ CSTO nhằm giúp Kazakhstan đối phó với tình hình an ninh bất ổn tại nhiều thành phố. Ông Tokayev cáo buộc những người biểu tình phá hoại "hệ thống nhà nước" và cho rằng "nhiều người trong số này đã được đào tạo quân sự ở nước ngoài".

Các cuộc biểu tình bùng phát sau khi chính phủ Kazakhstan quyết định dừng trợ giá khí hóa lỏng (LPG) vào đầu năm. Nhiều người Kazakhstan sử dụng nhiên liệu này để chạy xe vì chi phí thấp.

Chính phủ Kazakhstan ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc. Tại các thành phố lớn, người biểu tình tấn công các quan chức chính quyền địa phương, đập phá các tòa nhà của chính phủ. Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết người biểu tình đã dùng gạch đá, gậy gộc, hơi cay và bom xăng để tấn công.

Theo các phóng viên của Reuters đưa tin từ hiện trường, nhiều xe bọc thép và binh sĩ đã tiến vào quảng trường chính của Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, vào sáng nay, nơi hàng trăm người tiếp tục biểu tình chống chính phủ trong ngày thứ 3 liên tiếp.

Tiếng súng nổ ra khi các binh sĩ tiếp cận đám đông biểu tình. Kể từ đó, tình hình ở quảng trường dường như yên bình hơn. Đoạn video chưa được xác minh trên mạng xã hội cho thấy các binh sĩ tuần tra các tuyến phố ở Almaty trong đêm.

Tổng thống Tokayev cho biết người biểu tình đã chiếm các tòa nhà công quyền, cơ sở hạ tầng và vũ khí. Truyền hình nhà nước Kazakhstan cũng chiếu video cho thấy nhiều vũ khí tập kết trên đường phố. Ông Tokayev cáo buộc "các phần tử khủng bố" đứng sau vụ chiếm sân bay Almaty.

Các video trên mạng xã hội cho thấy đám đông quá khích đã xông vào các cửa hàng, đập vỡ cửa kính và lợi dụng tình trạng hỗn loạn để cướp bóc, hôi của.

Ông Tokayev cũng ra lệnh bảo vệ các đại sứ quán nước ngoài và các cơ sở kinh doanh thuộc sở hữu của các công ty nước ngoài. Trước đó, uy tín về sự ổn định của Kazakhstan đã giúp nước này thu hút hàng trăm tỷ USD đầu tư nước ngoài vào các ngành công nghiệp dầu mỏ và kim loại.

Truyền hình nhà nước cũng cho biết Ngân hàng Quốc gia Kazakhstan đã quyết định tạm dừng hoạt động của các ngân hàng ở nước này vì sự an toàn của các nhân viên.

Hãng thông tấn TASS dẫn thông tin từ Bộ Y tế Kazakhstan cho biết hơn 1.000 người đã bị thương trong các cuộc biểu tình và hơn 400 người trong số họ đang phải nhập viện. Cảnh sát Kazakhstan cho biết họ đã tiêu diệt hàng chục đối tượng bạo loạn cố xông vào các tòa nhà công quyền ở Almaty.

Lực lượng gìn giữ hòa bình tới Kazakhstan

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, người đang giữ chức Chủ tịch luân phiên CSTO, hôm nay thông báo "lực lượng gìn giữ hòa bình" đã được triển khai tới Kazakhstan trong khoảng thời gian "có giới hạn" để giúp quốc gia này ổn định tình hình.

"Để đáp lại lời kêu gọi của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev và xem xét mối đe dọa đối với an ninh quốc gia và chủ quyền của Kazakhstan, cùng nhiều yếu tố khác, CSTO đã quyết định cử Lực lượng Gìn giữ Hòa bình Tập thể đến Cộng hòa Kazakhstan theo Điều 4 của Hiệp ước An ninh Tập thể", Thủ tướng Nikol Pashinyan cho biết trong một tuyên bố trên Facebook.

Liên minh CSTO vẫn chưa công bố quy mô của đợt triển khai, nhưng Thủ tướng Pashinyan cho biết binh lính sẽ ở lại Kazakhstan "trong một khoảng thời gian có giới hạn để ổn định tình hình".