Châu Á ráo riết tính chuyện Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết: "Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng viễn cảnh đó có thể xảy ra". Nhân viên của Bộ Ngoại giao Nhật Bản gần đây bắt đầu biên soạn những tuyên bố trong quá khứ của ông Trump về châu Á và phân tích ảnh hưởng tới khu vực của chính quyền Mỹ dưới thời nhà tài phiệt này. Tuy nhiên, theo quan chức cấp cao trên, quá trình phân tích diễn ra khá chậm chạp. Ông này thừa nhận: "Có quá nhiều phát biểu về quan điểm của ông Trump và quan điểm của đội ngũ cố vấn cho ông ta cũng không rõ ràng".

Tỷ phú Donald Trump từng cáo buộc các đồng minh của Mỹ đang trở thành "những con ngựa bất kham" và cảnh báo khả năng tái cân bằng những cam kết tài chính, cũng như tạo ra mối quan tâm đặc biệt trong khu vực nơi Trung Quốc có nhiều hành động quân sự thể hiện sự bành trướng ở Biển Đông thời gian qua, còn Triều Tiên đã tiến hành thử hạt nhân lần thứ 4 và nhiều lần thử tên lửa.

Ông Yuichi Hosoya, thành viên trong ban cố vấn an ninh của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Giáo sư tại Đại học Keio, cho rằng chính phủ Mỹ dưới sự lãnh đạo của ông Trump có thể tạo ra lợi thế cho những tham vọng về địa chính trị của Trung Quốc ở châu Á. Giáo sư Hosoya nói: "Trung Quốc muốn Mỹ rút khỏi khu vực càng nhiều càng tốt để có thể tạo ra trật tự khu vực tối đa hoá cho lợi ích và an ninh của họ".

Trong khi đó, ông Trump cũng nhiều lần chỉ trích mạnh mẽ chính sách thương mại của Trung Quốc. Ông Shi Yinhong, chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân của Trung Quốc, đã bày tỏ quan ngại về lập trường phong toả mậu dịch của ông Trump. Ông nói: "Dựa trên những gì mà ông Trump đã nói tới nay, nếu ông ta trở thành Tổng thống Mỹ, tôi lo ngại quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ có nhiều biến động lớn".

Tại một cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã từ chối bình luận về quan điểm của ông Trump, người đang trở thành ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hoà tham gia cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, vì cho rằng đây là vấn đề nội bộ của Mỹ.

Còn tại Hàn Quốc, ông Trump đã tạo ra tâm lý hoang mang khi cho rằng Hàn Quốc đã hưởng lợi từ sự bảo vệ của quân đội Mỹ, quốc gia đang triển khai 28.500 lính tại quốc gia Đông Bắc Á này và có nghĩa vụ bảo vệ nước này trước bất cứ cuộc tấn công nào từ Triều Tiên. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho rằng Seoul đang tìm cách liên hệ với những đội cố vấn chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử của các ứng viên tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, gồm cả đội cố vấn của ông Trump, để giải thích về chính sách đối ngoại của nước này cũng như để bảo đảm liên lạc thông suốt.

Hôm thứ Tư vừa qua, nhật báo JoongAng Ilbo cho rằng Hàn Quốc cần phải chuẩn bị cho khả năng Mỹ rút quân và cảnh báo quan điểm của ông Trump về việc áp đặt thuế lên một số sản phẩm của Trung Quốc có thể dẫn tới một cuộc chiến thương mại.

Còn tại Singapore, ông Tang Siew Mun, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu ASEAN thuộc Viện ISEAS Yusof Ishak, đã bày tỏ lo ngại về tương lai của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông cho rằng: "Nhật Bản, Việt Nam và Malaysia đã phải điều chỉnh nhiều chính sách để có thể tham gia vào TPP và việc Mỹ rút khỏi thoả thuận này sẽ ảnh hưởng lớn tới quan hệ song phương giữa những nước này với Mỹ".

Ở Úc, chính trường nước này chưa có nhiều ý kiến về khả năng ông Trump trở thành Tổng thống Mỹ. Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã đôi lần từ chối bình luận về cuộc đua ở đảng Cộng hoà hiện nay và ảnh hưởng của ông Trump, qua đó tránh xung đột ngoại giao giữa Canberra và Washington. Tháng trước, khi được hỏi liệu có khả năng đứng bên ông Trump trong một hội nghị quốc tế hay không, Thủ tướng Turbull đã nói: "Đây là vấn đề của người dân Mỹ".

Tuy nhiên, ông Michael Fullilove, Giám đốc Viện Lowy tại thành phố Sydney, cho rằng chiến thắng của ông Trump tại bang Indiana là "một ngày tươi mới cho những người bạn của Mỹ tại châu Á". Tuy nhiên, việc ông Ted Cruz rút khỏi cuộc đua Tổng thống Mỹ "đồng nghĩa với việc đảng Cộng hoà nhiều khả năng sẽ được dẫn dắt bởi một người đàn ông dị ứng với mạng lưới liên minh của Mỹ".

Cũng có những người ủng hộ ông Trump tại châu Á. Ở toà nhà 56 tầng mang tên Trump Tower ở thủ đô Manila, các công nhân Philippines và nhân viên an ninh bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho ứng viên của đảng Cộng hoà, dù họ không nắm rõ thông tin về cuộc đua tranh giữa ông với ứng cử viên còn lại là Ted Cruz. Nhà quan sát Jerrry Garcia bình luận: "Rõ ràng, nếu ông ta giành chiến thắng, điều đó có lợi cho Philippines. Chúng tôi quý ông ấy. Các con trai của ông ấy đã tới thăm chúng tôi ở đây".

Ngọc Anh

Theo WSJ