“Bộ khung” cỗ máy chính quyền Obama

Với nền kinh tế Mỹ vẫn rơi vào khủng hoảng và lính Mỹ vẫn đang phải chiến đấu ở Iraq, Afghanistan, Obama hiện đang được kỳ vọng sẽ nhanh chóng tìm được người cho các vị trí đảm trách về an ninh cũng như kinh tế của đất nước.

 

Có vẻ như ông sẽ để mắt tới cả các nhân vật đảng Cộng hòa cũng như những nhân vật độc lập để xây dựng một chính quyền ôn hòa cho mình.

 

Đội ngũ kinh tế

 

Việc lựa chọn Bộ trưởng tài chính tiếp theo của nước Mỹ, không có gì phải bàn cãi, sẽ là nhiệm vụ quan trọng nhất đối với Tổng thống đắc cử.

 

Larry Summer, Bộ trưởng tài chính dưới thời Tổng thống Clinton.

Bộ trưởng tài chính sẽ có quyền gần như không giới hạn đối với khoản 700 tỷ USD cứu trợ nền kinh tế mà Quốc hội Mỹ đã thông qua. Những ứng cử viên hàng đầu cho vị trí này gồm có Larry Summers, Timothy Geithner, và Paul Volker. Larry Summers là Bộ trưởng tài chính dưới thời Tổng thống Bill Clinton và gần đây là hiệu trưởng trường Đại học Harvard. Ông nổi tiếng là người thẳng thắn, đôi khi khiến ông gặp không ít phiền toái. Tuy nhiên, kinh nghiệm quốc tế sẽ hỗ trợ cho ông rất nhiều trong việc đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

 

Paul Volker là chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ trong những năm 1980. Ông “xung khắc” với Ronald Reagan và thuyết kinh tế cắt giảm thuế để khuyến khích sản xuất và đầu tư của Reagan.

 

Còn Timothy Geithner là người đứng đầu chi nhánh của Cục dự trữ liên bang tại New York, nên đã tham gia tích cực vào hàng loạt những gói cứu trợ tài chính gần đây. Ngoài gia, ông cũng từng là quan chức thuộc Bộ tài chính dưới thời Tổng thống Clinton.

 

Nếu Tổng thống đắc cử Obama muốn thâm nhập vào Phố Wall, nơi các tổng thống thường tìm kiếm các bộ trưởng tài chính, ông có thể gọi cho Thống đốc bang New Jersey, cựu Thượng nghị sỹ Jon Corzine. Ông Corzine cũng là cựu giám đốc Goldman Sachs.

 

Nhân vật có khả năng được bổ nhiệm trong chính quyền Obama Bộ trưởng tài chính: Larry Summers, Paul Volker, Timothy Geithner Ngoại trưởng: Chuck Hagel, John Kerry Bộ trưởng quốc phòng: Robert Gates Chánh văn phòng Nhà Trắng: Rahm Emanuel Cố vấn Nhà Trắng: David Axelrod

Một nhân vật khác của Phố Wall có thể là Jamie Dimon, tổng giám đốc của JP Morgan Chase, một trong số ít ngân hàng thoát khỏi được giai đoạn khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất mà hầu như không bị sứt mẻ gì.

 

Ở tầng thấp hơn nữa, Obama có thể lựa chọn Jason Furman, cố vấn kinh tế của mình, làm người đứng đầu Ủy ban kinh tế quốc gia. Furman là người được cựu Bộ trưởng tài chính Robert Rubin bảo trợ, được biết đến là người ủng hộ mạnh mẽ cho tự do thương mại.

 

Cũng có thông tin cho rằng Obama sẽ chọn Penny Pritzker, nhà phiệt tài kinh doanh, tỷ phú Chicago, người đứng đầu cơ quan tài chính của chiến dịch tranh cử Obama, làm Bộ trưởng thương mại.

 

Tóm lại, hàng loạt những lựa chọn trên cho thấy Obama sẽ quản lý từ trung ương, với những người giàu kinh nghiệm trong việc giải quyết khủng hoảng tài chính đứng đầu danh sách của ông.

 

Tuy nhiên, ông Obama cũng có thể “đền đáp” người ủng hộ cho chiến dịch tranh cử của mình từ các nghiệp đoàn, Andy Stern, bằng việc bổ nhiệm ông là Bộ trưởng lao động. Ông Stern là người ủng hộ Obama sớm nhất trong khi những người khác trong nghiệp đoàn ủng hộ Hillary Clinton. Ngoài ra, còn một nhân vật khác cũng thích hợp cho vị trí này, đó là Richard Gephardt, cựu lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện, do ông có mối liên hệ sâu rộng với các nghiệp đoàn.

 

Đội ngũ an ninh quốc gia

 

Robert Gates, Bộ trưởng quốc phòng hiện tại dưới chính quyền ông Bush.

Cũng có những lời đồn đoán rằng Tổng thống đắc cử Obama muốn duy trì một thái độ “lưỡng đảng” đối với chính sách đối ngoại, bằng việc bổ nhiệm các nhân vật đảng Cộng hòa nổi bật vào các vị trí trọng yếu.

 

Theo đó, ông có thể tái bổ nhiệm Robert Gates làm Bộ trưởng quốc phòng, để đảm bảo một cuộc chuyển giao quyền lực suôn sẻ trong thời chiến.

 

Hoặc Obama có thể sẽ để mắt tới 2 thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa có quan điểm ôn hòa như Richard Lugar, bang Indiana hay Chuck Hagel ở Nebraska, để bổ nhiệm một trong số họ vào vị trí Ngoại trưởng Mỹ.

 

Cả hai nhân vật này đều hoài nghi về chính sách của chính quyền Bush đối với cuộc chiến ở Iraq. Lugar cũng đóng một vai trò quan trọng trong nỗ lực chống phổ biến vũ khí hạt nhân.

 

Nhưng nếu Obama muốn bổ nhiệm một người thuộc đảng Dân chủ, thì Thượng nghị sỹ John Kerry, ứng viên Tổng thống năm 2004, Thống đốc New Mexico Bill Richardson, cựu Bộ trưởng năng lượng, có vẻ như là những người nằm trong danh sách sơ tuyển của ông.

 

Còn với cố vấn an ninh quốc gia, ông Obama có thể bổ nhiệm Jim Steinberg, cựu quan chức dưới thời Clinton, hiện làm việc ở Viện nghiên cứu Brookings, hay Dennis Ross, phái viên Trung Đông của Clinton.

 

Susan Rice, một trong những cố vấn chính sách đối ngoại thân cận của Obama, có thể sẽ được cất nhắc vào vị trí Đại sứ LHQ.

 

Hiện chưa rõ liệu Samantha Power, giáo sư đại học Harvard chuyên viết về phản ứng của Mỹ đối với nạn diệt chủng, có đóng vai trò nào trong chính quyền mới hay không. Bà đã từ chức cố vấn cho Obama vào tháng 3 vừa qua, sau khi gọi bà Clinton là “quỷ”

 

Những vị trí bổ nhiệm khác trong nội các

 

Các nhà phân tích cho rằng Obama sẽ muốn khuyến khích sự đa dạng trong nội các đầu tiên của mình. Ông cũng có thể tuyển chọn một số thống đốc Dân chủ từ những bang Cộng hòa để nhấn mạnh mong muốn đoàn kết dân tộc của mình.

 

Trong số đó, có hai nhân vật nổi bật là 2 nữ thống đốc: nữ thống đốc Arizona Janet Napolitano, có thể được cất nhắc vào vị trí ở Bộ tư pháp; thống đốc Kansas Kathleen Sebelius vào vị trí đứng đầu Bộ y tế.

 

Ngoài ra, cựu Thống đốc Iowa Tom Vlasik có thể trở thành Bộ trưởng Nông nghiệp.

 

Obama cũng có thể muốn tìm một vị trí cho cựu lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Tom Daschle, người đã mất ghế vào năm 2004 nhưng có mối quan hệ sâu rộng trong quốc hội.

 

Nhưng rất khó có khả năng Colin Powell, Ngoại trưởng đầu tiên dưới chính quyền ông Bush, người đã ủng hộ Obama trong cuộc tranh cử, có một vị trí trong chính quyền mới.

 

Bộ máy “trợ thủ” riêng

 

Đối với vị trí thư ký báo chí hay phát ngôn viên Nhà Trắng, Tổng thống đắc cử có thể chỉ định Robert Gibbs, cố vấn trong chiến dịch tranh cử, một người có phong cách vừa vui tươi, dí dỏm, cũng vừa cứng rắn, phần nào giống với tính cách của Obama.

 

Trong khi đó, ông Rahm Emanuel đã chấp nhận đề nghị làm Chánh văn phòng Nhà Trắng cho Obama. Nghị sỹ bang Illinois này từng là cố vấn cho cựu Tổng thống Bill Clinton. Trên cương vị mới, ông sẽ chịu trách nhiệm phần lớn việc quản lý nội bộ của chính phủ mới.

 

Và David Axelrod, chiến lược gia cho chiến dịch tranh cử, kiến trúc sư cho chiến thắng của Obama, cũng đã chấp nhận vị trí làm cố vấn cấp cao của Nhà Trắng. Dưới thời Tổng thống Bush, vị trí này do Karl Rove và Dan Bartlett đảm trách.

 

Phan Anh

Theo BBC