Báo Nhật: Trung Quốc “khuấy động” Biển Đông giữa lúc đàm phán COC trì hoãn

Báo Yomiuri Shimbun của Nhật Bản nhận định “căng thẳng đang leo thang khi Trung Quốc gia tăng việc sử dụng Biển Đông như một trung tâm quân sự”.

Theo báo Nhật Bản, không thể cho phép việc “thay đổi hiện trạng bằng vũ lực” trở thành “sự đã rồi”, do vậy các nước liên quan phải đoàn kết với nhau để ngăn chặn hành động này và duy trì ổn định khu vực.

Các binh sĩ Trung Quốc đã tiến hành tập trận quân sự tại khu vực quần đảo Hoàng Sa. Có thông tin dự đoán rằng Trung Quốc sẽ sớm tiến hành một cuộc tập trận quy mô lớn tại khu vực này với sự tham gia của tàu sân bay.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng để ngỏ khả năng thiết lập vùng nhận diện phòng không tại Biển Đông.

“Điều này phản ánh yêu sách của Bắc Kinh rằng chủ quyền của họ bao trùm gần như toàn bộ khu vực Biển Đông. Yêu sách này đã bị bác bỏ trong phán quyết của tòa trọng tài vào năm 2016. Trung Quốc rất vô trách nhiệm khi phớt lờ phán quyết này”, Yomiuri Shimbun bình luận.

Tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN, Việt Nam, Indonesia và các nước thành viên khác của ASEAN đã bày tỏ quan ngại về hành vi của Trung Quốc khi không tôn trọng quy tắc pháp luật. Tuyên bố của chủ tịch ASEAN đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và tự do hàng không trong khu vực.

Theo báo Nhật Bản, vấn đề đặt ra là Trung Quốc tăng cường các hoạt động trên Biển Đông trong khi quá trình xây dựng bộ quy tắc ứng xử (COC) giữa Trung Quốc và ASEAN để ngăn ngừa xung đột giữa các bên tại vùng biển này đang bị trì hoãn. Các cuộc thảo luận xây dựng COC đã bị tạm dừng do đại dịch Covid-19. Do vậy, hiện vẫn chưa chắc chắn liệu bộ quy tắc ứng xử này có được hoàn tất vào năm 2021 như mục tiêu đặt ra hay không.

“Trung Quốc nhấn mạnh rằng bộ quy tắc ứng xử, do các nước có liên quan xây dựng, sẽ dẫn tới việc ổn định tình hình khu vực. Không còn nghi ngờ rằng tuyên bố này của Trung Quốc nhằm loại bỏ sự tham gia của Nhật Bản, Mỹ và các nước khác (vào vấn đề Biển Đông)”, Yomiuri Shimbun nhận định.

Cũng theo Yomiuri Shimbun, sự mở rộng về quân sự của Trung Quốc đã có tác động lớn tới toàn bộ khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm Nhật Bản.

“Các nước trong khu vực, như Nhật Bản, Mỹ và Australia, cần hỗ trợ ASEAN từ quan điểm tôn trọng luật lệ quốc tế và tôn trọng tự do đi lại. Hy vọng rằng sự hợp tác giữa các nước liên quan sẽ được tăng cường, tận dụng các cơ hội như một cuộc tập trận hải quân đa phương trong khuôn khổ Tập trận Rìa Thái Bình Dương (RIMPAC) do Hải quân Mỹ điều phối, dự kiến diễn ra tại vùng biển gần Hawaii vào tháng 8”, báo Nhật Bản nêu rõ.

Quân đội Mỹ gần đây tiến hành cuộc tập trận với sự tham gia của 2 tàu sân bay ở Biển Đông, cùng thời điểm Trung Quốc cũng tập trận trong khu vực. Việc Mỹ và Trung Quốc tập trận quân sự cùng một lúc là điều ít gặp.

Theo Yomiuri Shimbun, hiện vẫn còn nhiều nước ASEAN lo ngại về việc chính quyền Tổng thống Donald Trump đang giảm bớt sự can dự của Mỹ tại châu Á. Tuy nhiên, điều quan trọng là Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực để kiềm chế Trung Quốc trên Biển Đông, trong khi vẫn cẩn trọng để không làm gia tăng căng thẳng quân sự.

Ngoài Biển Đông, các tàu của chính quyền Trung Quốc cũng đi vào vùng biển tranh chấp với Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku với thời gian kỷ lục. Nhiều người lo ngại rằng hành vi khiêu khích của Bắc Kinh xung quanh quần đảo này sẽ mang tính cứng rắn quân sự hơn. Do vậy, Yomiuri Shimbun cho rằng Nhật Bản nên cảnh giác hơn.

Thành Đạt

Tổng hợp