Báo Mỹ: Nga bí mật xây mạng lưới cảm biến ở Bắc Cực

Theo Washington Post, hệ thống giám sát bí mật của Nga ở Bắc Cực mang tên “Harmony”. Hệ thống được thiết kế nhằm bảo vệ các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo hạt nhân của Moscow và thách thức ưu thế hải quân của Mỹ cùng NATO ở khu vực.

Báo cáo cho hay, mạng lưới giám sát trên được lắp ráp từ các linh kiện do phương Tây sản xuất, được thu mua qua một công ty đăng ký tại Cộng hòa Síp có tên Mostrello Commercial Ltd. Các nhà điều tra cho biết công ty bình phong này đã mua các thiết bị tiên tiến, ăng-ten dưới nước, cáp quang và một thiết bị lặn không người lái chuyên dụng để triển khai các cảm biến đáy biển quanh khu vực “pháo đài” bảo vệ hạm đội tàu ngầm hạt nhân của Hạm đội phương Bắc Nga.

Hệ thống còn phụ thuộc vào các ăng-ten đặc biệt dưới nước và hàng trăm km cáp quang, giúp truyền dữ liệu âm thanh theo thời gian thực.

Các nhà điều tra cho biết Nga đã sử dụng một thiết bị lặn không người lái có thể hoạt động ở độ sâu khoảng 3.000m để lắp đặt và bảo trì các cảm biến ở những vùng bị băng bao phủ, nơi thợ lặn hoặc robot điều khiển từ xa không thể tiếp cận.

Hệ thống Harmony sử dụng các mảng cảm biến âm thanh cố định gắn dưới đáy biển để phát hiện tàu ngầm đi vào các vùng nước trọng yếu của Bắc Cực.

Các cảm biến thụ động này truyền dữ liệu qua cáp quang đến các trung tâm chỉ huy trên bờ, cho phép Hải quân Nga theo dõi tàu ngầm của Mỹ và đồng minh khi chúng tìm cách bám theo các tàu ngầm chiến lược của Nga.

Dữ liệu theo dõi tàu thuyền cho thấy mạng lưới Harmony trải dài thành hình cung từ Murmansk về phía đông tới Novaya Zemlya và lên phía bắc tới Franz Josef Land, như một “chuỗi báo động” bảo vệ các căn cứ chính của Hạm đội phương Bắc.

Theo giới chuyên gia, Harmony mở rộng năng lực phòng thủ chống ngầm nhiều tầng của Nga, giúp tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo (như lớp Borei) an toàn hơn khi rời cảng.

Mạng lưới này cung cấp cảnh báo sớm về tàu ngầm đối phương và giúp chỉ huy xác định liệu họ có đang bị theo dõi hay không, bảo đảm khả năng răn đe hạt nhân trên biển của Nga.

“Mục đích là đảm bảo các tàu ngầm mang tên lửa của Nga có thể hoạt động tự do và duy trì khả năng đáp trả. Harmony bảo đảm rằng không ai có thể bám theo chúng khi chúng tiến ra vùng biển Bắc Cực”, một cựu quan chức Hải quân Mỹ nói.

Các chuyên gia nhận định, Harmony có thể làm thay đổi cục diện dưới lòng biển Bắc Cực, nơi các tàu ngầm Mỹ và NATO từ lâu có ưu thế về tàng hình.

Với mạng lưới mới của Nga, nguy cơ bị phát hiện đối với tàu ngầm đồng minh tăng lên đáng kể, buộc họ phải xem xét lại chiến thuật giám sát và chiến lược răn đe.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh Mỹ và các nước EU đang lên kế hoạch sử dụng hệ thống cáp quang dưới biển dài hơn 1,2 triệu km ở đáy đại dương cho mục đích tác chiến chống ngầm thông qua công nghệ Cảm biến âm học phân tán (Distributed Acoustic Sensing - DAS).