Ả rập Xê út đình chỉ hàng không với Iran, dọa cắt quan hệ thương mại

Trả lời phỏng vấn Reuters, ông Jubeir nói: "Chúng tôi sẽ cắt mọi chuyến bay đến và đi khỏi Iran. Chúng tôi cũng sẽ cắt toàn bộ quan hệ thương mại với Iran. Chúng tôi cũng sẽ ban hành lệnh cấm công dân tới Iran”. Thực tế, ngay sau tuyên bố này, Cơ quan hàng không dân sự Ả rập Xê út thông báo đã ngừng toàn bộ các chuyến bay đến và đi khỏi Iran.

Tuy nhiên, ông Jubeir cho biết, những người hành hương Iran vẫn được chào đón ở các địa thánh địa như Mecca và Medina.

"Ả rập Xê út không hề gây căng thẳng. Động thái của chúng tôi đều là ứng phó. Chính người Iran đã vào Li-băng. Chính người Iran đã đưa lực lượng của họ vào Syria”, ông Jubeir nói. Ông này nhấn mạnh, Ả rập Xê út chỉ đồng ý đàm phán khôi phục quan hệ khi Tehran “hành động như một quốc gia bình thường”. Ông Jubeir nói thêm, Ả rập Xê út có quyền hành quyết giáo sỹ Hồi giáo Shiite Sheikh Nimr al-Nimr.

Trong một diễn biến liên quan khác, các đồng minh của Ả rập Xê út hôm qua 4/1 cũng đồng loạt tuyên bố cắt đứt hoặc giáng cấp quan hệ với Iran chỉ một ngày sau khi Ả rập Xê út chính thức cắt quan hệ ngoại giao với Iran.

Theo đó, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) tuyên bố nước này sẽ hạ cấp quan hệ ngoại giao với Iran, đồng thời hạn chế số lượng nhà ngoại giao Iran tại vương quốc này.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Sudan tuyên bố: "Phản ứng trước những vụ tấn công man rợ nhằm vào đại sứ quán Ả rập Xê út tại Tehran và lãnh sự quán nước này ở Mashhad, chính phủ Sudan tuyên bố cắt đứt ngay lập tức quan hệ với Iran”. Sudan cũng quyết định trục xuất đại sứ Iran và rút toàn bộ phái bộ ngoại giao Sudan tại Tehran về nước.

Trong khi đó, Bahrain tuyên bố sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran và yêu cầu phái đoàn ngoại giao Iran rút khỏi Bahrain trong vòng 48 giờ đồng hồ.

Quan hệ Ả rập Xê út và Iran trở nên căng thẳng và lan rộng ra khu vực Trung Đông sau khi Ả rập Xê út xử tử 47 tử tù, trong đó có giáo sỹ Hồi giáo nhánh Shiite Nimr al-Nimr, nhân vật chủ chốt trong làn sóng biểu tình nổ ra năm 2011 ở miền Đông Ả rập Xê út. Đây là vụ xử tử lớn nhất ở Ả rập Xê út kể từ năm 1980.

Việc hành quyết giáo sỹ này đã nhanh chóng kéo theo làn sóng nổi giận ở thế giới người Hồi giáo Shiite. Iran đã triệu tập đại sứ Ả rập Xê út và chỉ vài giờ sau đó người biểu tình ở Iran đã xông vào đốt phá đại sứ quán Ả rập Xê út ở Tehran và và lãnh sự quán ở Mahshad.

Minh Phương

Tổng hợp