Người đàn bà goá cùng 4 con thơ trong căn nhà "rách nát" với ký ức kinh hoàng!

Trời Nghệ An cuối tháng 6 nắng như đổ lửa. Từng đợt gió Lào thổi rạc cả cỏ cây. Chúng tôi cố gắng lựa thời điểm cuối chiều ghé thăm nhà chị Nguyễn Thị Hiền, xóm 11, xã Thanh Long, huyện Thanh Chương, mà cái nóng hầm hập vẫn bủa vây, đeo bám.

Trong căn nhà chật chội đã tồi tàn của 5 mẹ con không khí đặc quánh lại, bí bách, ngột ngạt vô cùng. Gọi là căn nhà nghe cho nó sang chứ nhà gì mà không thể che nắng che mưa cho mẹ con chị Hiền. Phân nửa ngôi nhà đã sụt ngói. Ngồi trong nhà trò chuyện mà mồ hôi vã ra lại lo những viên ngói không chỗ bám rơi xuống đầu.

Trong căn nhà lụp xụp ấy, chẳng có gì đáng giá ngoài sách vở và giấy khen dán kín bờ tường. Bốn đứa con của chị Hiền, cháu đầu Mỹ Linh vừa hoàn tất kỳ thi chuyển cấp và đỗ THPT. Linh nhiều năm là học sinh tiên tiến.

Cháu thứ hai - Mỹ Loan (năm nay lên lớp 8) cũng là học sinh tiên tiến, cháu thứ ba - Huyền Trang (chuẩn bị lên lớp 3) vừa đạt danh hiệu học sinh tiên tiến xuất sắc. Cháu Phương Anh nhỏ nhất, năm nay mới 4 tuổi nhưng lanh lợi, thông minh và đã biết giúp đỡ mẹ việc nhà.

Lúc chúng tôi đến, Phương Anh đang say giấc, gương mặt cháu xinh xắn như thiên thần và bình yên quá đỗi. Cháu còn quá nhỏ để cảm nhận hết cái nghèo cái khổ và sự thiệt thòi. Nơi cháu đang nằm ngủ chỉ là tấm liếp giường kê trên gạch xi măng cốt liệu và được phủ chiếu.

Đó cũng là chỗ ngủ của cả 5 mẹ con, là nơi để khách đến có thể ngồi, còn chiếc giường gỗ cũ kỹ đã mục nát và không thể dùng được nữa.

Nhìn sang gian thờ bên cạnh, chúng tôi ngỏ ý muốn thắp cho chồng chị - anh Hoàng Văn Thông một nén nhang. Anh Thông mất cuối năm 2016, lúc mới 42 tuổi vì căn bệnh ung thư gan.

Lúc này, Phương Anh cũng đã thức dậy và nhất quyết xin mẹ được thắp hương cho bố. Nhìn cháu bé nhỏ nhắn, hồn nhiên cúi lạy trước di ảnh cha, bất giác mắt tôi ngấn lệ, sống mũi cay cay…

Tôi ngồi lặng nghe chị Hiền kể về cuộc đời mình, cuộc đời người phụ nữ 16 năm làm vợ, làm mẹ đầy bươn chải, ngập trong nước mắt và âu lo.

Anh chị cưới nhau năm 2003. Cũng như tuổi trẻ của bao người, chị đến với anh bằng tình yêu và lòng cảm mến, chẳng mảy may hoàn cảnh gia đình anh nghèo đói, nợ nần. Cái nghèo truyền kiếp đeo đẳng từ đời cha đến đời con, nhưng anh chị vẫn một niềm tin rằng, bàn tay lao động sẽ đưa gia đình qua cơn lận đận.

Vậy mà, trời như thử thách lòng người. Anh chị cưới nhau vào tháng 10 thì tháng 11 chị phải bán nhẫn cưới để lo cái ăn trong nhà.

Năm 2006, anh bị viêm gan, phải chữa trị 4 năm liên tục. Đến năm 2012, bố chồng chị bị ung thư thanh quản, điều trị không qua khỏi rồi mất vào tháng 7/2012.

Tài sản trong nhà đã khánh kiệt, anh chị lại phải mang thêm nợ ngân hàng lần này sang đợt khác. Đến kỳ trả nợ, con trâu trong nhà là tài sản đáng giá nhất cũng phải bán đi.

Nghề nông và đi rừng không thể giúp cuộc sống gia đình ổn định, anh Thông quyết định tha hương cầu thực, vào miền Nam kiếm sống nhằm mong mỏi có đồng ra đồng vào nuôi vợ nuôi con và trả nợ.

Ngờ đâu, đầu năm 2016 khi vừa mới đặt chân đến đất khách quê người, sức khoẻ anh đã đi xuống. Anh giấu vợ con, vẫn cắn răng làm việc, cho rằng vì quá lo lắng nên mới bị bệnh dạ dày, chẳng thể ngờ rằng bệnh gan 10 năm trước đã tái phát nặng hơn.

Đến tháng 11/2016, anh đau đớn quá sức chịu đựng mới đi khám, lúc phát hiện ra thì căn bệnh đã phát triển thành ung thư giai đoạn cuối.

Anh trở về Nghệ An, vẫn giấu bệnh để vợ con không lo lắng. Trong một hôm làm đồng, chị nhận được điện thoại từ người thân trong miền Nam gọi về, nói rằng anh bị u gan ác tính, chị mới hay tin chồng trọng bệnh.

Thời khắc ấy, trời đất như sụp đổ trước mắt chị. Chị khóc ngất bên ruộng nhưng vẫn phải cố giữ bình tĩnh khi trở về nhà. Mỹ Linh kể với tôi rằng: “Cháu đi học, nghe các bạn trong lớp nói bố bị ung thư cháu mới biết… biết là bố cháu sẽ không còn sống được bao lâu nữa”.

Từ khi phát hiện bệnh cho đến khi anh qua đời… chỉ vỏn vẹn một tháng. Trong thời gian đó, một mình chị chạy vạy và chăm sóc anh, anh em họ hàng bên nội đều ở xa, người thân cũng trong cảnh khó khăn, chẳng dư dả gì. Chị đối diện với nỗi đau cùng cực, với những tháng ngày lủi thủi nuôi 4 đứa con ăn học.

Tài sản cuối cùng mà anh để lại cho mẹ con chị là một chiếc bếp ga, được mua bằng số tiền mà bạn bè, anh em trong Nam góp lại hỗ trợ anh vé máy bay về quê, nhưng anh không nỡ mua mà đi xe khách để dành tiền mua bếp ga cho vợ. Anh ra đi, một mình chị nay gánh vác khoản nợ hơn 100 triệu đồng, 4 đứa con đang độ tuổi ăn chưa no lo còn chưa tới.

Chị ngước lên góc nhà đã rách nát vá chằng vá đụp, chỉ cho tôi thấy chiếc bạt màu xanh che tạm nắng mưa thay ngói đổ: “Nhà như không nóc mà giờ… vợ không chồng, con cũng không cha”.

Những ngày anh mới mất là những ngày đầy ám ảnh với 5 mẹ con chị. Cháu Mỹ Linh vẫn còn nhớ như in những ký ức ấy: “Đợt đó nhà cháu không có cửa như bây giờ. Nhiều đêm cháu không dám ngủ, vì sợ cô ạ. Có hôm cháu ngủ với bà nội mà có người say rượu bước vào nhà định bắt cháu và em đi, nhưng bà cháu phát hiện ra. Sau hôm ấy, cậu cháu sang mới lắp thêm cửa cho. Nếu như bố cháu vẫn còn thì…”. Linh chỉ nói đến đó rồi cháu gục xuống bàn, im lặng…

Trong suốt hai năm rưỡi sau khi anh qua đời, căn nhà không bóng dáng người đàn ông. Nợ chồng chất nợ, khó khăn chồng chất khó khăn. Ngày mùa, nhìn những gia đình khác có vợ có chồng, ở đây một mình chị bơ vơ, đêm lại đẫm nước mắt vì thương con, thương thân thương phận mình.

Chiếc xe máy là một trong những tài sản đáng giá nhất trong nhà, mà có lẽ cũng thật khó kiếm đâu ra một chiếc xe tồi tàn hơn thế. Nhờ chiếc xe đó, chị ngày ba bốn bận đưa đón các con đi học. “Có khổ đến mấy, phải vay mượn, phải làm lụng vất vả đến mấy, tôi cũng cho các cháu học hành… Có cái chữ, đời chúng nó đỡ khổ hơn…”, nói đoạn, chị lại khóc.

Đầu năm nay, khi căn nhà dột nát mà chị và các con đang ở có nguy cơ đổ sụp, Chương trình "Mái ấm tình thương" của Hội phụ nữ huyện tuyên bố sẽ hỗ trợ 20 triệu đồng để chị xây nhà mới. Nhưng điều kiện đi kèm là phải xây nhà 3 gian, hai mái lợp ngói, đủ 48-50m2 trở lên, tức hạch toán phải tới 107 triệu đồng… Khi nhà hoàn thành xong thì mới được nhận tiền hỗ trợ.

Chị lại phải đứng trước một bài toán quá khó khăn, một lựa chọn khắc nghiệt: Không xây thì nhà cũ cũng sẽ đổ sập, mà xây nhà thì đồng nghĩa sẽ phải nợ thêm ngân hàng. Nợ cũ còn đó rồi còn nợ mới, biết bao giờ trả xong…

Nhìn vào 4 đứa con gái và những đêm dài sống trong nỗi nơm nớp sợ hãi, ký ức kinh hoàng ngày chồng mới mất ám ảnh, chị bèn đánh liều vay ngân hàng (diện hộ nghèo) thêm 50 triệu đồng nữa. Nay căn nhà mới xây đã gần hoàn thiện mà lòng chị rối bời.

“Tôi nghĩ đời mình dù sao cũng đã khổ rồi. Nhưng, mấy đứa trẻ đã mất cha, cũng cần được ở trong một cái nhà cho ra nhà. Chúng đều là con gái, có nhà sẽ an toàn hơn. Nhẽ ra tôi phải vui, mà trước mắt mịt mù, tối tăm quá cô ạ. Rồi vẫn phải sống, phải cho các con ăn học, không lẽ bắt chúng nó bỏ học hả cô? Tôi mông lung lắm, không biết đi hết đời này, có trả hết nợ hay không nữa…”, chị Hiền nói, ngước mắt nhìn về khoảng trời vô định phía trước. Trời xanh thẳm, bao la…

Chúng tôi bước chân ra khỏi căn nhà chật hẹp, lòng tràn ngập nỗi xót xa và ái ngại về 5 mẹ con chị Hiền. Cảnh đời côi cút cứ ám ảnh tâm can chúng tôi suốt chặng đường về. Chẳng biết rồi 4 đứa trẻ với gương mặt sáng như thiên thần ấy có thể có được một tương lai tươi sáng hơn không.

Sau mùa nắng hạn, mùa bão giông đã lại đến thật gần trên mảnh đất cằn cỗi và bao phủ lấy căn nhà đã lung lay… Những mảnh đời khốn khổ, cùng cực ấy liệu rồi có được bình yên?...

Bích Diệp