“Cấm dịch vụ taxi lạ Uber” từ góc nhìn của chuyên gia

“Tôi không hiểu lý do nào lại cấm Uber”

Ông Nguyễn Thế Tân, Phó Tổng giám đốc Công ty VCCorp

Theo ông Tân, sự đột phá thứ nhất của Uber là về mặt dịch vụ thì tốt hơn hẳn dịch vụ taxi cũ. Bình thường mình gọi taxi thì phải gọi cho tổng đài, rồi chờ đợi không biết xe có đến không, đôi lúc chờ mãi thì không có cái xe nào, rồi khi đến thì có khi có tới 3 - 4 xe đến, không biết trước được. Còn Uber, về cơ bản người dùng ứng dụng nếu chấp nhận thì tài xế taxi sẽ đến, và mình biết xe đang đi đến đâu để chuẩn bị phù hợp, thậm chí mình có thể biết trước được xe nào đến đón mình, tài xế này nếu theo đánh giá không tốt và mình không thích thì có thể từ chối. Còn dịch vụ kiểu cũ thì họ đến là mình phải đi thôi, hoặc mình chỉ dám cho taxi tương đối quen chở con cái.

Khi đi trên đường thì mình biết được lộ trình đi đến đâu, đi như thế nào, đến nơi chưa, hay mất đồ thì cũng biết ai để gọi lấy lại.  Tất cả những người dùng nó đều khen ngợi và chính vì thế Uber phát triển rất nhanh ở Mỹ. Mặc dù về mặt mô hình là mới, khác, vướng rất nhiều loại quy định, bị nhiều người phản đối, nhưng dù sao lợi ích của nó khiến nó phát triển rất nhanh ở Mỹ.

Ứng dụng Uber giúp gọi taxi mà không cần thông qua tổng đài.

Thông thường tốt hơn thì sẽ bị giá cao hơn nhưng Uber cho giá dịch vụ lại thấp hơn và người tiêu dùng được lợi. Theo ông Tân, nguồn gốc của giá bán thấp hơn là vì Uber có được mô hình kinh doanh khác với taxi thông thường, giúp tiết kiệm chi phí hơn. Họ dùng rất ít nhân lực, không cần tổng đài, không cần điều phối. Taxi có smartphone, người dùng có smartphone là sẽ tự liên hệ với nhau qua ứng dụng Uber, và hàng loạt nhân sự được giải phóng và tiết kiệm được chi phí, xe thì được khai thác với công suất cao hơn.

Đặc biệt hơn nữa là nó đưa những xe nhàn dỗi tham gia vào hệ thống cung cấp dịch vụ taxi. Tại Mỹ, rất nhiều xe chỉ sử dụng nửa ngày, nửa ngày còn lại không làm gì, và những nhân sự như thế tham gia vào cung cấp dịch vụ taxi, như thế mình đem được tài sản nhàn rỗi, con người chưa khai thác hết thời gian tham gia vào dịch vụ, vì thế giúp tiết kiệm được nguồn lực cho xã hội. Khi tiết kiệm được như thế thì chi phí giảm xuống và từ đó giảm được chi phí cho khách hàng.

“Như vậy mình đạt được ba thứ cùng một lúc, giá rẻ hơn, chất lượng tốt hơn, hiệu quả chung của xã hội cao hơn, vì thế tôi không hiểu có lý do gì để chúng ta tìm cách ngăn cản nó”, ông Tân nhấn mạnh.

Hạn chế nhược điểm thay vì ngăn cản tiến bộ xã hội

Nói về những lý do mà các cơ quan quản lý đang đưa ra nhằm ngăn cản Uber phát triển tại Việt Nam, ông Tân cho rằng người ta đưa ra một số lý do, thuế, chưa giấy phép, rồi một số rủi ro khác, thì tất cả các nghi ngờ, quan tâm lo lắng đó là có cơ sở. Tuy nhiên, đứng trước quan tâm đấy thì cách giải quyết tốt nhất là tìm cách hạn chế những nhược điểm đấy, chứ không phải là ngăn cản một tiến bộ xã hội. Có một tiến bộ xã hội thì phải chấp nhận đó, đồng thời xem có nhược điểm gì thì mình hạn chế và cơ quan nhà nước rà soát tất cả những hạn chế đó, nhanh chóng ban hành các quy định.

Chính cơ quan nhà nước ban hành những quy định đó để hạn chế những nhược điểm thì sẽ giúp cho xã hội sử dụng dịch vụ tốt hơn. Người cần phải hạn chế rủi ro chính là cơ quan nhà nước. Tôi thấy Bộ trưởng Bộ Giao thông Đinh La Thăng có ý kiến tương đối rõ ràng như là cho hoạt động và nhanh chóng tạo điều kiện cũng như ban hành các quy định.

Ông Tân cho rằng, đây là một loại hình mới nên mình cần có tư duy mới. Cơ quan nhà nước xem xét lại vấn đề, ngồi làm việc với Uber để hiểu mô hình của họ hơn, lấy ý kiến của những người lo ngại xem lo ngại gì, gặp gỡ khách hàng từng dùng Uber để đánh giá dịch vụ đó như thế nào, xong tổng hợp trên những điều đó để mình tạo ban hành ra chính sách.

Về việc quản lý thì theo ông Tân, giá dịch vụ Uber đã rất tốt với người tiêu dùng, thế nên cơ quan quản lý nên quản lý về chất lượng dịch vụ, để tránh tình trạng xe không đủ tốt, không nộp thuế. “Các hãng taxi muốn cạnh tranh thì họ hạ giá xuống hoặc muốn giá cao thì làm dịch vụ cao hơn, phục vụ lớp khách hàng chấp nhận mức giá cao đấy. Hoặc mô hình của Uber là cho phép tiết kiệm chi phí vậy các doanh nghiệp taxi nên hợp tác với Uber, thay đổi mô hình để thích ứng với cái mới. Mọi chính sách ban hành là để phục vụ người tiêu dùng cuối chứ không phải là phục vụ nhóm kinh doanh nào đó”.

Tuy nhiên, điều cần lưu ý là Uber là dịch vụ xuyên biên giới nên cần yêu cầu dịch vụ này có đại diện ở Việt Nam và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Theo ông Tân, các dịch vụ có tính chất xuyên biên giới đều như vậy và Nhà nước nên sớm những chính sách ban hành về các dịch vụ xuyên biên giới.

Các hãng taxi cần tính tới việc bắt tay với Uber

Đặt giả thuyết nếu Uber bị chặn ở Việt Nam, ông Tân cho rằng Cách quản lý như vậy là chống, đi ngược lại tiến bộ. Chúng ta nên cứ để họ hoạt động vì quy mô chưa lớn, đồng thời bám sát quá trình hoạt động đấy, tìm xem có những bất ổn gì xảy ra, các nguy cơ tiềm ẩn ở đâu, trong thời gian đó chúng ta ban hành các quy định để điều chỉnh quản lý họ.

Có hai thái cực, trường hợp thứ nhất là ông sợ và cấm luôn. Trường hợp thứ hai là mặc kệ làm gì thì làm, cứ nói vậy rồi để bốn năm năm không đưa ra được quy định gì để quản lý họ. Cả hai thái cực này đều là không phù hợp. Sau đó, tuy theo thực tế mình lại điều chỉnh để phù hợp.

Ông Tân nhấn mạnh dịch vụ này đã là xu hướng, là mô hình, nên chặn Uber này thì sẽ có Uber khác, người khác sẽ phát triển và mô hình đó vẫn thắng. Cho nên cách tốt nhất là chúng ta chấp nhận nó và điều chỉnh nó. “Các hãng taxi thông thường hiện nay sẽ phải thay đổi, phải cạnh tranh với mô hình mới, nếu để nguyên vậy sẽ chết hoặc thụt lùi hoặc sẽ phải tính tới việc bắt tay với dịch vụ Uber”.

Khôi Linh