Xịt mũi liên tục 3-4 lần mỗi ngày, cô gái 23 tuổi mặt tròn, tay chân teo

TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây khoa tiếp nhận trường hợp cô gái 23 tuổi, cao 1 m50, nặng 57kg, sống ở Hà Nội được mẹ đưa đến khám vì thấy mặt tròn và mệt.

Khám lâm sàng, bác sĩ thấy mặt bệnh nhân tròn, bụng to, chân tay teo, đặc biệt ở vị trí bụng và đùi có rất nhiều vết rạn da màu đỏ.

Khai thác bệnh sử, cô gái kể là bị viêm mũi từ lâu, cứ ngạt mũi là sử dụng thuốc xịt mũi, trung bình xịt ngày 3-4 lần.

"Xem thành phần lọ thuốc xịt mũi cô mang đến, chúng tôi thấy có dexamethasone, đây là loại corticoid rất mạnh, là loại thuốc bán theo đơn. Nhưng việc cô gái tự ý dùng kéo dài đã gây tác dụng phụ.

Các loại thuốc có corticoid tự ý dùng kéo dài dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần... Riêng với trường hợp của cô gái này thì thuốc còn gây lùn và lão hóa sớm", TS Bảy cho biết.

Đáng nói, tình trạng như cô gái này không phải cá biệt. Khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai tuần nào cũng có khoảng 10 bệnh nhân bị suy thượng thận đến khám vì mệt, đau mỏi xương khớp, phù, tăng cân…

"Với đặc điểm rất điển hình, mặt tròn, chân tay teo,  các bác sĩ chẩn đoán ban đầu đều đánh giá ra bệnh, khai thác tiền sử đều cho thấy bệnh nhân sử dụng bừa bãi các thuốc có corticoid", TS Bảy nói.

TS Bảy cho biết, tác dụng phụ nguy hiểm nhất của lạm dụng corticoid là suy thượng thận do thuốc, với các biểu hiện mệt mỏi thường xuyên, huyết áp thấp, có thể tụt huyết áp, và đã có trường hợp bị tử vong.

Đáng nói, tại Việt Nam, dù các thuốc có corticoid là thuốc phải kê đơn, nhưng ai cũng có thể tự mua được các thuốc này và tùy ý sử dụng, dưới các dạng bôi, hít, uống, và tiêm, thậm chí trộn trong thuốc nam.

Trong khi đó, sử dụng thuốc này kéo dài có thể gây rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm loét dạ dày, đục thủy tinh thể, loãng xương, gãy xương, xuất huyết dưới da, hoại tử chỏm xương đùi, hạ kali máu, dễ bị nhiễm trùng, các vết loét lâu liền... thậm chí là rối loạn tâm thần.

Vì thế, TS Bảy cảnh báo, người dân tuyệt đối không tùy ý sử dụng các thuốc có corticoid bừa bãi, cần dùng theo chỉ định của bác sĩ.