Fica
DTiNews
Nội vụ & Xã hộiTỷ lệ nhiễm HIV mới giảm 60%, Việt Nam đối mặt thách thức thiếu tài trợ
(Dân trí) - Việt Nam đạt nhiều thành tựu lớn trong kiểm soát HIV, song thách thức mới xuất hiện khi nguồn viện trợ giảm mạnh. Khoảng trống tài chính có thể khiến ca nhiễm tăng trở lại.
Ngày 29/11, Bộ Y tế phối hợp UBND TPHCM tổ chức Lễ mít tinh cấp quốc gia hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS.
Sự kiện cũng đánh dấu cột mốc 35 năm Việt Nam ứng phó với dịch HIV/AIDS, với chủ đề năm nay: “Đoàn kết là sức mạnh - Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS”.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, đây là dịp nhìn lại hành trình 35 năm kiên trì và bền bỉ chống lại đại dịch HIV/AIDS. Đây là căn bệnh từng được xem là bản án tử.
“Chương trình phòng, chống HIV/AIDS đã đạt nhiều kết quả nổi bật, trở thành điểm sáng của khu vực và thế giới”, Thứ trưởng nói.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại buổi lễ (Ảnh: Diệu Linh).
Mỗi năm hệ thống y tế thực hiện khoảng 3,5 triệu lượt xét nghiệm HIV, phát hiện khoảng 13.000 ca nhiễm mới. Cả nước hiện điều trị ARV cho 184.000 người, với trên 96% người bệnh đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế - mức cao hàng đầu thế giới.
Ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, hiện địa bàn quản lý khoảng 66.000 người nhiễm HIV. Mỗi năm, TPHCM phát hiện gần 5.000 ca mắc mới, riêng nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới chiếm hơn 50%.
Tỷ lệ kết nối điều trị tiếp tục duy trì ở mức rất cao, đạt trên 98%, song dịch vẫn còn diễn biến phức tạp trong bối cảnh thành phố có quy mô dân số hơn 14 triệu người.
Thành phố đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng xét nghiệm cộng đồng, tăng bao phủ PrEP, dự phòng cho các nhóm nguy cơ cao, chống kỳ thị và bảo đảm tài chính bền vững cho chương trình.
Theo ông Nguyễn Công Vinh, hơn 50% ca mắc HIV mới tại TPHCM thuộc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. (Ảnh: Diệu Linh).
Đánh giá về những nỗ lực của Việt Nam, ông Raman Hailevich, Giám đốc quốc gia Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS), cho biết Việt Nam là “điểm sáng toàn cầu” trong kiểm soát HIV.
“Số ca nhiễm HIV mới đã giảm gần 60% kể từ năm 2010. Số tử vong do AIDS giảm 57% so với đỉnh dịch năm 2006”, ông Raman cho biết.
Giai đoạn 2004-2024, các hoạt động phòng chống HIV đã giúp 1,2 triệu người tránh được lây nhiễm và 320.000 người không tử vong do AIDS.
Tuy nhiên, đại diện UNAIDS cảnh báo nhiều trụ cột quan trọng của chương trình phòng, chống HIV/AIDS vẫn phụ thuộc lớn vào tài trợ quốc tế đang giảm mạnh.
“Nếu khoảng trống không được bù đắp bằng tài chính trong nước, Việt Nam có nguy cơ chứng kiến số ca nhiễm mới tăng trở lại như 10 năm trước”, ông nói.
UNAIDS cũng lưu ý, độ bao phủ PrEP tại Việt Nam mới khoảng 20%, trong khi muốn đạt mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030, tỷ lệ này cần đạt 70%.
Dù vậy, ông Raman đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam khi 96% người sống với HIV đã tham gia bảo hiểm y tế, và khoảng 90% chi phí điều trị ARV được chi trả qua bảo hiểm. Đây là minh chứng về cam kết mạnh mẽ của Chính phủ.
Phía UNAIDS đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong kiểm soát HIV (Ảnh: Diệu Linh).
Tại buổi lễ, lãnh đạo TPHCM nhấn mạnh mục tiêu quốc gia đến năm 2030 tiếp tục bám theo bộ chỉ số 95-95-95 của Liên Hợp Quốc. TPHCM hiện đạt mức 94-92-99, trong đó tỷ lệ người điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế đã vượt mục tiêu cuối cùng.
Thành phố cam kết tập trung 4 nhóm giải pháp trọng tâm: tăng cường truyền thông và chống kỳ thị; mở rộng phát hiện sớm; đẩy mạnh dự phòng, đặc biệt ở nhóm MSM và người sử dụng ma túy; bảo đảm tài chính bền vững.
