Trẻ liên tục ngạt nước ở hồ bơi: Sai lầm làm mất thời gian vàng cứu não

Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) gần đây tiếp nhận cấp cứu nhiều trẻ ngạt nước, đuối nước. Trong đó, có hai trường hợp ngạt nước nguy kịch ở hồ bơi, ngay trước mắt gia đình.

Trường hợp của bé D.Đ. (4 tuổi, ngụ Tiền Giang) là một ví dụ. Cách nhập viện 3 giờ, bé trai được dẫn đi bơi ở hồ dành cho trẻ nhỏ, có người nhà quan sát, theo dõi. Tuy nhiên chỉ trong khoảnh khắc, người nhà không thấy trẻ đâu nên chia nhau tìm thì phát hiện bé chìm ở hồ bơi dành cho trẻ lớn. Khi được đưa đi cấp cứu, bé đã trong tình trạng ngưng thở, ngưng tim.

Sau gần 2 tuần điều trị, dùng hàng loạt biện pháp như thở máy, truyền dịch chống sốc, dùng thuốc vận mạch..., bé qua cơn nguy kịch nhưng vẫn phải tiếp tục điều trị oxy cao áp, hỗ trợ dinh dưỡng, vật lý trị liệu phục hồi chức năng.

Tương tự, bé L.A. (8 tuổi, ngụ TPHCM) cũng được người nhà dẫn đi bơi. Tuy nhiên, chỉ trong vài phút thiếu cảnh giác, bé đã chìm ở hồ dành cho trẻ lớn. May mắn khi được phát hiện, trẻ còn thở được. Tại bệnh viện, A. được thở áp lực dương liên tục, xử trí tổn thương phổi, truyền kháng sinh, điều chỉnh điện giải, kiềm toan. Sau 5 ngày điều trị, bệnh nhi qua cơn nguy kịch.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, qua khai thác bệnh sử và cách sơ cứu của gia đình trẻ, bệnh viện ghi nhận những sai lầm khi xử trí trẻ ngạt nước mà phụ huynh mắc phải. Điều này khiến trẻ mất thời gian vàng cứu não thoát khỏi tình trạng thiếu oxy, có thể gây tử vong hoặc di chứng nặng nề cho trẻ sau này.

Sai lầm thứ nhất là việc mất nhiều thời gian để xốc nước. Theo bác sĩ Tiến, động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện, vì lượng nước vào phổi thường rất ít, và sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại. Ngoài ra, việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt, ấn tim và tăng nguy cơ hít sặc cho trẻ.

Thứ hai, các nạn nhân ngưng thở, ngưng tim không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc lúc vận chuyển nạn nhân đi bệnh viện. Điều này làm cho não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, chết tế bào não, dẫn tới tử vong và di chứng não nặng nề. Vì thế, tốt nhất là phải cấp cứu thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên bờ, sau đó tiếp tục hồi sức tim phổi.

Thứ ba, một số phụ huynh dùng một cái lu để nằm nghiêng và đốt rơm bên trong, rồi đặt trẻ nằm sấp lên lu và lăn qua lại. Việc này không có tác dụng giúp trẻ hết ngạt nước.

Theo bác sĩ Tiến, việc sơ cứu tại chỗ và đúng kỹ thuật là quan trọng nhất, quyết định sự sống còn hay di chứng não của nạn nhân. Cần sơ cứu nạn nhân theo các bước sau:

- Khi có trẻ bị ngạt nước, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, hay ném phao hoặc vớt nạn nhân lên (nắm tóc hoặc cổ áo nạn nhân kéo lên bờ, tránh để nạn nhân ôm ghì chặt, dẫn đến cả 2 đều chìm xuống nước).

- Khi lên bờ, đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí. Nếu nạn nhân bất tỉnh hãy kiểm tra xem còn thở hay không, bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực:

Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân ngưng thở, hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Kế đến, phối hợp ấn tim và thổi ngạt trong 2 phút rồi đánh giá lại khả năng sinh tồn của nạn nhân. Nếu vẫn không khả quan, phải tiếp tục các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.

Nếu nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn, nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài (nếu nạn nhân nôn ói). Cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm nạn nhân bằng chăn hay một tấm khăn khô. Sau đó, nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế.

Để phòng ngạt nước, bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh không được để trẻ nhỏ một mình, phải đậy kín các vật chứa nước trong nhà. Kế đến, không cho trẻ chơi một mình gần ao, hồ, kênh, rạch, sông, không để trẻ mắc bệnh động kinh bơi. Khi đi tắm hồ bơi, không cho trẻ nhỏ vào hồ dành cho người lớn và luôn để mắt trông chừng trẻ. Nên hướng dẫn trẻ tập bơi, tốt nhất là cùng tắm chung với trẻ.

Các nhân viên cứu hộ có nhiệm vụ theo dõi các trẻ tắm ở hồ bơi theo đúng quy định, được huấn luyện thành thạo kỹ thuật hồi sức tim phổi, cấp cứu ngưng thở, ngưng tim tại hiện trường.