TPHCM cần làm gì trong đợt giãn cách xã hội tiếp theo?

Dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, nhất là tại TPHCM và một số địa phương lân cận (Bình Dương, Long An, Đồng Nai…). Những ngày qua, tại TPHCM các chuỗi lây nhiễm mới xuất hiện không nhiều, số ca nhiễm mới đang có xu hướng giảm. Bình quân 13 ngày qua, mỗi ngày có 3.800 ca nhiễm mới, so với bình quân 4.600 ca mỗi ngày trong 13 ngày trước đó.

Bộ Y tế cho biết tình hình dịch tại TPHCM đã bước đầu có những dấu hiệu tích cực sau thời gian triển khai quyết liệt các biện pháp theo Chỉ thị 16 và sẽ có xu hướng giảm trong một vài tuần tới nếu tiếp tục thực hiện các biện pháp quyết liệt như hiện nay.

Thực hiện nghiêm việc giãn cách theo Chỉ thị 16

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cũng cho rằng với hơn 3.000 ca mắc mới mỗi ngày, dù đã giảm nhưng vẫn còn nhiều thì việc TP tiếp tục giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 là cần thiết.

"Nhiều quốc gia phương Tây thậm chí chấp nhận phong tỏa 6 tháng đến một năm. Nói điều này để thấy rằng TP cần tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 để sớm khống chế được dịch bệnh. Giãn cách ở đây là "nhà nào ở nhà đấy", người dân không cần thiết thì không ra khỏi nhà. Người dân vẫn đi ầm ầm ngoài đường thì không thể chống dịch được, vẫn còn lây trong khu phong tỏa thì dịch sẽ còn kéo dài", TS Phu chia sẻ.

Chuyên gia cũng một lần nữa nhấn mạnh dịch đang diễn biến rất phức tạp, khó lường. Nếu TPHCM cũng như nhiều địa phương khác làm không tốt, không triệt để việc giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 để dịch tiếp tục bùng lên thì cuộc chiến sẽ còn kéo dài và gian nan hơn rất nhiều.

"Tuy nhiên, chúng ta cần phải hiểu việc khống chế dịch tại TPHCM và các tỉnh lân cận đòi hỏi phải có thời gian, không thể ngày một ngày hai vì dịch đã lan ra quá rộng", TS Phu nhận định.

Theo ông, TPHCM cần phân tích các ca được xác định dương tính trên thực tế hay chỉ là số ca xét nghiệm được. Đồng thời cần có phân tích dịch tễ thật kỹ càng để đánh giá số ca dương tính trên thực tế tại cộng đồng có giảm đi một cách thực sự hay không, cũng như nhận định chính xác việc triển khai các biện pháp phòng bệnh có hiệu quả hay không. Trên cơ sở đó, TP quyết định các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp.

Việc xét nghiệm với số lượng lớn là cần thiết. Điều này không chỉ nhằm phát hiện các trường hợp F0, từ đó khoanh vùng dập dịch, mà còn cung cấp các dữ liệu về nguy cơ. TP cần có kế hoạch xét nghiệm cụ thể địa bàn nào xét nghiệm phục vụ cho điều trị; địa bàn nào phục vụ xét nghiệm cho xác định F0, truy vết bóc tách F0; địa bàn nào xét nghiệm phục vụ cho đánh giá nguy cơ, đánh giá hiệu quả giãn cách. Địa bàn nào, đối tượng nào sử dụng test kháng nguyên nhanh; địa bàn nào, đối tượng nào sử dụng PCR…, không xét nghiệm tràn lan vừa mất sức, vừa không mang lại hiệu quả.

Thành phố có thể thiết kế xét nghiệm theo các vùng đại diện nguy cơ để đánh giá chiều hướng dịch chứ không nên xét nghiệm rộng dàn trải vừa tốn kém đặc biệt nhân lực đang phải dành cho điều trị, tư vấn bệnh nhân. Từ đó, có thể lên được bản đồ nguy cơ đến từng địa bàn khu phố, thôn, phường, xã, quận huyện để áp dụng các biện pháp đáp ứng phù hợp.

Thành phố cũng cần đặc biệt quan tâm và ưu tiên đến vấn đề điều trị. Cơ quan y tế cần giữ liên hệ chặt chẽ với F0 có triệu chứng, tránh trường hợp bệnh nhân có biến chứng nặng mà không được đáp ứng. Giải pháp này sẽ giúp TPHCM kịp thời điều trị cho các trường hợp lây nhiễm, giảm tới mức thấp nhất nguy cơ tử vong.

"Bên cạnh đó, để làm giảm số mắc Covid-19 có triệu chứng nặng, số phải nhập viện, số tử vong cần sớm tạo ra miễn dịch cộng đồng bằng tiêm vắc xin. TP không thể giãn cách xã hội cả thành phố mãi được", TS Phu nhấn mạnh.

Đường lây truyền của virus không thay đổi

TS Phu cũng cho biết đường lây truyền của virus không thay đổi. Nhưng đối với chủng Delta thì nồng độ virus có trong hầu họng cũng như độ bám dính vào tế bào người nhiễm lớn hơn chủng bình thường rất nhiều nên khả năng lây lan rất nhanh. Virus SARS-CoV-2 lây trực tiếp từ người sang người chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp (các giọt bắn này có thể rất nhỏ và lơ lửng lâu trong không khí, càng lâu hơn khi ở trong không gian kín) và qua đường tiếp xúc. Cụ thể, lây qua việc tiếp xúc với giọt nước bọt từ người ho, hắt hơi, sổ mũi vào đường hô hấp; lây khi tiếp xúc với người bệnh, bắt tay người bệnh nếu không thực hiện biện pháp phòng bệnh, rửa tay với xà phòng; và lây truyền từ bề mặt đã nhiễm bẩn. Đặc biệt lưu ý việc virus lây trong không gian kín.

Vì thế, theo TS Phu, cả TP đang phong tỏa, đang giãn cách thì phòng bệnh, thực hiện nghiêm việc giãn cách đóng vai trò quan trọng. Người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch, thông điệp 5K (Khẩu trang-Khử khuẩn-Khoảng cách-Không tập trung-Khai báo y tế), chỉ ra khỏi nhà khi thực sự cần thiết và được chính quyền cho phép… Khẩu trang, khử khuẩn đóng vai trò rất quan trọng. 

Đồng thời cần mở cửa thông thoáng, hạn chế dùng điều hòa, hạn chế đông người như bố trí ca làm việc, đơn vị nào có thể thì làm việc online…

"Thực hiện tốt 5K có thể cắt đứt chuỗi lây nhiễm, chuỗi dịch tễ trong cộng đồng. Đồng thời hãy tiêm vắc xin khi đến lượt", TS Phu nhấn mạnh.