Thuốc lá điện tử đang len lỏi vào học đường

Thông tin trên được các chuyên gia chia sẻ tại hội thảo cập nhật thông tin về tác hại của thuốc lá mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) diễn ra tại Hà Nội sáng 8/4. 

TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế chia sẻ việc phòng chống tác hại của thuốc lá là cuộc đấu tranh dai dẳng, trường kỳ giữa lợi ích sức khỏe với các công ty đa quốc gia, công ty sản xuất thuốc lá. Tại Việt Nam, trong thời gian gần đây, thị phần thuốc lá truyền thống suy giảm do có những quyết sách quyết liệt phòng chống tác hại thuốc lá. Tuy nhiên, gần đây lại xuất hiện thuốc lá mới và như thế lại tiếp tục một cuộc vận động dai dẳng với các công ty sản xuất thuốc lá. 

Mới đây, thông tin Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) có văn bản xác nhận một sản phẩm thuốc lá làm nóng là sản phẩm điều chỉnh phơi nhiễm đã dẫn đến hiểu sai lệch, hiểu lầm. 

"Nhiều người không hiểu bản chất phán quyết của FDA, làm thông tin sai lệch. Công ty cũng cố tình làm sai lệch phán quyết của FDA. Đây không phải là sản phẩm giảm hại, không phải sản phẩm an toàn hơn, không phải sản phẩm bảo vệ sức khỏe cộng đồng", TS Quang nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm về văn bản mới này của FDA, ông Đào Thế Sơn, Trường Đại học Thương Mại cho biết sản phẩm thuốc lá làm nóng này chỉ được FDA phán quyết là sản phẩm điều chỉnh phơi nhiễm, chứ không phải sản phẩm giảm thiểu rủi ro. Bản thân công ty không đưa ra được bằng chứng về việc loại thuốc lá mới này giúp cai nghiện, nhưng công ty vẫn truyền thông như là sản phẩm có thể giúp cai nghiện.

"Dựa trên các bằng chứng hiện tại, nhiều quốc gia tiếp tục cấm hoặc hạn chế lưu hành sản phẩm thuốc lá làm nóng. Mọi sản phẩm thuốc lá đều có hại, nicotine là chất gây nghiện có trong thuốc lá", ông Dũng nhấn mạnh. 

ThS. Đoàn Thu Huyền, Giám đốc quốc gia, Tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em không thuốc lá cũng nhấn mạnh về thông tin sai lệch về phán quyết của FDA. Thực tế, Bộ Y tế của Italia đã từ chối đơn xin phê duyệt loại thuốc lá mới này là sản phẩm "giảm phơi nhiễm" và "sản phẩm giảm rủi ro" trên cơ sở trên cơ sở không đủ bằng chứng xác thực. 

Cục Quản lý Sản phẩm Trị liệu của Bộ Y tế Úc (TGA) cũng quy định các sản phẩm có chứa nicotine mới bị cấm bởi nicotine được xếp loại là loại "chất độc nguy hiểm" vào tháng 8/2020. TGA cũng nhấn mạnh về việc thiếu bằng chứng thuyết phục trong việc mang lại sức khỏe cho cộng đồng nếu cho phép sử dụng thuốc lá làm nóng.

Những con số biết nói về tỷ lệ sử dụng thuốc lá mới tại Việt Nam

TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, theo điều tra năm 2015, tỷ lệ hút thuốc lá ở nữ giới chỉ là 1,1%; ở nam giới là 45,3%. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây của Viện Chiến lược và Chính sách y tế năm 2020 tại Hà Nội cho thấy ở nhóm học sinh lớp 8-12, tỷ lệ hút thuốc lá mới ở nữ lên đến 4,8% và ở nam là 12,4%.

"Đây là những con số biết nói. Các loại thuốc lá mới này dễ tiếp cận giới trẻ, dù chỉ mới là thuốc lá nhập lậu. Đây là mối nguy cơ cho tương lai, cho sức khỏe của dân tộc, do bị ảnh hưởng của thuốc lá mới", TS Quang nhấn mạnh. 

"Sản phẩm này mới chỉ là nhập lậu mà tỷ lệ người hút thuốc lá đã tăng lên, đặc biệt là ở phụ nữ. Nếu chúng ta cho sản phẩm này vào thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá sẽ tăng trở lại, phá bỏ nỗ lực 10 năm mới giảm được 2,3% tỷ lệ sử dụng thuốc lá", Ths Trần Thị Trang, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết thêm. 

Theo bà Trang, hiện chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít hại hơn thuốc lá thông thường, chúng đều có nguy cơ gây bệnh tật, tử vong. Chúng ta không nên cho thêm bất cứ sản phẩm nào có nguy cơ gây hại trong khi chưa lường hết được nguy cơ. 

Chuyên gia dẫn chứng tại Mỹ, từ cho phép đến cấm sử dụng thuốc lá điện tử có hương vị đã giúp giảm tỷ lệ trẻ em sử dụng từ 30% xuống 19%. 

Ths.Bs Vũ Văn Thành, cán bộ Hội Phổi Việt Nam cũng nhấn mạnh thuốc lá mới đang có tác động rất lớn, không chỉ đến giới trẻ mà cả những người trung tuổi- đang có xu hướng chuyển sang dùng các sản phẩm thuốc lá mới này.

Thuốc lá điện tử được sản xuất với hy vọng là một biện pháp cai nghiện- dùng nicotine thay thế. Tuy nhiên, thực tế đã phát sinh nhiều vấn đề mà chúng ta không lường trước được ngoài nicotine. Cụ thể, là nó lan sang giới trẻ, những người chưa sử dụng thuốc lá lại bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử. 

Những năm gần đây, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử tăng lên ở giới trẻ, cả trên thế giới và Việt Nam. Với hình thức bắt mắt, thuốc lá điện tử len lỏi vào học sinh cấp 2, cấp 3- những đối tượng không phải để cai nghiện mà bắt đầu sử dụng theo thói quen, tò mò, sở thích…