Gia tăng thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử

Chia sẻ tại buổi hội thảo mới đây về thuốc lá điện tử, các chuyên gia đều lên tiếng cảnh báo về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi trên thế giới đang có xu hướng gia tăng. 

Tại Việt Nam, điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử độ tuổi 13-17 là khoảng 3%. Trong khi theo điều tra năm 2017, tỷ lệ người từng sử dụng thuốc lá điện tử là 1,1% và 0,2% đang sử dụng.

Việc sử dụng thuốc lá điện tử ở nước ta có xu hướng gia tăng ở các thành phố lớn, trong nhóm có mức sống khá và trong giới trẻ. Sử dụng thuốc lá càng sớm thì hệ lụy về sức khỏe, kinh tế càng lớn.  

Tương tự tại Mỹ, theo một nghiên cứu mới công bố gần đây của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh dịch (CDC) thì có đến 1/3 học sinh trung học Mỹ sử dụng thuốc lá điện tử. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của đại dịch thuốc lá điện tử trong giới trẻ Mỹ. 

Khảo sát của CDC đã cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử của thanh thiếu niên đã tăng vọt từ 13% năm 2017 lên gần 33% năm 2019. Một điều đáng báo động là gần một phần ba thanh niên sử dụng thuốc lá điện tử cho biết họ thường xuyên sử dụng (ít nhất 20 ngày mỗi tháng). Đây là dấu hiệu của việc bị nghiện nặng. Gần 11% học sinh trung học sử dụng thuốc lá điện tử ít nhất 20 ngày một tháng, chỉ ít hơn 2% so với thuốc lá truyền thống. 

Ngoài ra, 53% học sinh trung học (khoảng 8 triệu) và 24% học sinh trung học cơ sở (2,9 triệu) cho biết từng thử thuốc lá. 86% sinh viên cho biết đã tiếp xúc với nguồn quảng cáo hoặc khuyến mãi sản phẩm thuốc lá tiềm năng (qua kênh trực tuyến hoặc đi xem phim; hoặc đọc sách báo hoặc tạp chí). 

Hương vị giữ vai trò quan trọng trong việc thu hút trẻ em khi có tới 97% trẻ sử dụng thuốc lá điện tử đang sử dụng sản phẩm có hương vị trong vòng 1 tháng qua.

Vì thế, CDC kêu gọi hành động khẩn cấp của các nhà lập pháp, quản lý trong việc cấm các loại sản phẩm độc hại và gây nghiện này cho hàng triệu trẻ em. 

Chủ tịch của Tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em không Thuốc lá (CTFK) Matthew L.Myers nhấn mạnh giải pháp cho cuộc khủng hoảng này rất rõ ràng. Đó là các nhà hoạch định chính sách phải loại bỏ các sản phẩm có hương vị và chứa nicotine đã khiến hàng triệu trẻ em nghiện là điều cấp thiết hơn bao giờ hết. 

Thuốc lá điện tử chưa được phép nhập khẩu vào Việt Nam

Ông Bùi Thế Sơn, Giảng viên Đại Học Thương Mại kiến nghị trong khi các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được phép nhập khẩu vào Việt Nam thì cần có các biện pháp kiểm soát thị trường và ngăn chặn sự gia tăng sử dụng trong thanh niên.  

Theo ThS.Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, thuốc lá thế hệ mới trong đó có thuốc lá điện tử là những sản phẩm không được quảng cáo, nhập khẩu, kinh doanh tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm này cũng như hoạt động kinh doanh bất hợp pháp, quảng cáo không đúng quy định hiện đang là vấn đề đáng báo động.

Hiện nay, Bộ Y tế cũng đề xuất Chính phủ không cho phép kinh doanh các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử có tác hại rất lớn tới sức khỏe con người. Hầu hết các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chứa nhiều chất độc hại như nicotine, kim loại, formaldehyde… Đáng chú ý nicotine - chất gây nghiện mạnh và gây hại cho sức khỏe đặc biệt là trẻ em, trẻ vị thành niên, phụ nữ có thai. 

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trong thuốc lá điện tử chứa formaldehyde, benzene, nitrosamines (chất gây ung thư), acetaldehyde, các chất gây ung thư khác. Người hút trực tiếp có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày... hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống như vô sinh, liệt dương, dạ dày.