Sẽ tiêm miễn phí vắc xin sởi - rubella cho 23 triệu trẻ em

GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện Trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, cho biết, sắp tới đây, chiến dịch tiêm chủng vắc xin phối hợp sởi - rubella với quy mô lớn cho khoảng 23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi trên toàn quốc được tổ chức trong thời gian từ quý IV/2014 - quý II/2015. Đây là cơ hội giúp Việt Nam khống chế bền vững bệnh sởi, cắt đứt sự lây truyền của vi rút sởi để tiến gần hơn tới mục tiêu Loại trừ bệnh sởi, đồng thời bảo vệ trẻ khỏi bệnh rubella và các biến chứng nguy hiểm của hội chứng rubella bẩm sinh.

Trước đó, ngay từ khi 4 tỉnh đầu tiên ghi nhận bệnh nhân sởi, Bộ Y tế đã ra quyết định tiêm vét vắc xin cho trẻ dưới 2 tuổi ở 63 tỉnh thành. Trong khi đó vụ dịch năm 2009 chỉ tiêm vắc xin cho trẻ ở ổ dịch. Điều này cho thấy, Bộ Y tế đã lường trước được nguy cơ dịch lan truyền. Tuy nhiên đến nay, chiến dịch tiêm vét vắc xin sởi mới đạt tỉ lệ 59,0%. Đáng nói, chỉ có 9 tỉnh có tỷ lệ tiêm vắc xin phòng, chống dịch sởi đạt trên 80% (tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, kết quả tiêm chiến dịch vắc xin phòng chống dịch sởi đạt kết quả lần lượt là 83,1% và 61,7%), còn nhiều tỉnh tỷ lệ tiêm đạt rất thấp. Có đến 11 tỉnh có tỷ lệ tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi đạt tỷ lệ tiêm thấp đạt dưới 50% như Trà Vinh, Hòa Bình, Tiền Giang, Lai Châu, Nghệ An, Đồng Nai...

Trước những nghi ngại do chất lượng vắc- xin GS Hiển khẳng định, vắc- xin sởi an toàn, hiệu quả và được đánh giá là một trong những vắc- xin tốt nhất mặc dù giá thành chỉ 6.000 đồng/liều vắc- xin. Vắc xin cũng thể hiện hiệu quả cao khi mới đây, sau khi triển khai chiến dịch tiêm chủng thì tại các tỉnh xuất hiện nhiều ổ dịch như Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang, Sơn La số mắc sởi đã giảm.

Tuy nhiên GS Hiển cũng lưu ý tiêm vắc- xin sởi không có hiệu quả phòng bệnh 100%. Nếu tiêm sởi vào lúc 9 tháng tuổi, chỉ có khoảng 85% trẻ được tiêm vắc- xin có đáp ứng miễn dịch. Việc tiêm mũi thứ vắc xin sởi sau 12 tháng tuổi sẽ tăng tỉ lệ trẻ có miễn dịch trong cộng đồng lên trên 95%.

Do vậy những trẻ em trong độ tuổi tiêm chủng thậm chí cả trẻ lớn hơn, người lớn, phụ nữ trước khi có thai hoặc những trường hợp chưa từng mắc sởi nên tiêm vắc- xin sởi. Vắc-xin sởi sẽ có hiệu quả bảo vệ sau 2-3 tuần tiêm. Tổ chức Y tế thế giới cho biết những trường hợp đã có đáp ứng miễn dịch với sởi sau tiêm vắc xin hoặc sau mắc bệnh thì miễn dịch này là bền vững suốt đời.

Đến nay, sởi vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Năm 2010, trên thế giới cứ mỗi 4 phút có một người chết vì bệnh sởi. 
Tại Việt Nam, sởi là bệnh truyền nhiễm phổ biến mặc dù tỷ lệ mắc bệnh đã giảm mạnh so với trước khi triển khai vắc xin. Mù lòa, tiêu chảy cấp, viêm phổi, viêm não... là các biến chứng nguy hiểm sau mắc sởi có thể dẫn đến tàn phế, tử vong, đặc biệt ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng, mắc HIV/AIDS hoặc các bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh. Mắc sởi khi mang thai có thể gây ra sảy thai, đẻ non. Trên cả nước có 20,4% số mắc sởi có biến chứng viêm phổi, 19,6% bị tiêu chảy, 1,1% viêm não màng não và 0,85% viêm tai giữa. Trong số hơn 100 ca tử vong tại Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiều ca mắc các bệnh khác trước đó hoặc đồng thời nhiễm vi khuẩn, vi rút khác. 

Tại Việt Nam  tích lũy từ đầu năm 2014 đến ngày 20/4/2014 cả nước ghi nhận 3.430  trường hợp mắc sởi trong tổng số 9.243 trường hợp sốt phát ban dạng sởi tại 61/63 tỉnh, thành phố, trong đó có 25 trường hợp tử vong do sởi trong số 119 trường hợp nặng xin về và tử vong có liên quan đến sởi. Có 12 tỉnh, thành phố trên 21 ngày qua không ghi nhận bệnh nhân mắc sởi.

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, bệnh sởi tăng mạnh ở Việt Nam trong khi tình hình bệnh sởi trên thế giới cũng đang diễn biến phức tạp. Từ cuối năm 2013 và đầu năm 2014, trên Thế giới đã ghi nhận 181.813 trường hợp mắc sởi, Riêng năm 2013, khu vực Tây Thái Bình Dương ghi nhận số mắc sởi cao gấp 3 lần so với năm 2012.

Hồng Hải