Không được chích ngừa, bé 18 tháng tuổi nguy kịch vì uốn ván

Ngày 15/12, thông tin từ Bệnh viện Nhi Đồng 2, TPHCM cho biết, tại đây vừa tiếp nhận một trường hợp bị uốn ván ở trẻ nhỏ. Bệnh nhi là bé trai B.T.S. (18 tháng tuổi, ngụ tại quận Bình Thạnh, TPHCM) được gia đình chuyển đến cấp cứu. 

Thời điểm nhập viện, trẻ có biểu hiện cứng hàm ngày càng tăng, ăn uống khó khăn, thỉnh thoảng ưỡn cong người, co gồng, tím tái môi. Khai thác bệnh sử của bác sĩ từ phía gia đình ghi nhận, khoảng 5 ngày trước bệnh nhi có biểu hiện sốt nhẹ, uống thuốc nhưng không giảm, bệnh ngày càng diễn tiến nặng. 

Khi thăm khám, bác sĩ ghi nhận bệnh nhi không há miệng được vì cứng hàm, ưỡn cong người, chân duỗi thẳng và tay nắm chặt khi kích thích. Kiểm tra trên cơ thể không phát hiện vết thương ngoài da, không có tiền căn thương tích liên quan đến vật rỉ sét. Tuy nhiên thông tin từ người mẹ cho biết, từ khi chào đời đến nay bệnh nhi chỉ chích ngừa 2 mũi sau sinh ở bệnh viện sản là mũi lao và viêm gan B, sau đó không chích thêm vắc xin nào. 

Các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và thống nhất hội chẩn với kết luận chẩn đoán trẻ bị uốn ván. Sau quá trình chăm sóc ban đầu, bệnh nhi được chuyển sang Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới để điều trị chuyên môn sâu về bệnh truyền nhiễm.

Từ trường hợp trên, bác sĩ cảnh báo, uốn ván là một bệnh cấp tính do ngoại độc tố (tetanus exotoxin) của trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Bệnh biểu hiện những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ thân. 

Vi khuẩn uốn ván tồn tại trong ruột của súc vật, tại đây vi khuẩn cư trú một cách bình thường không gây bệnh. Trong điều kiện không thuận lợi, vi khuẩn tồn tại dưới dạng nha bào. Thông thường nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu bị nhiễm đất bẩn, bụi đường, phân người hoặc phân súc vật hoặc các vật sắt nhọn rỉ sét qua các vết rách trên da. 

Cơ thể con người không có miễn dịch tự nhiên với vi khuẩn uốn ván. Người mẹ được tiêm phòng uốn ván trong lúc mang thai có thể truyền kháng thể qua nhau thai sang con nhưng kháng thể chỉ tồn tại không quá hai tháng trong máu con sau khi chào đời. Việc truyền kháng thể uốn ván từ sữa mẹ rất ít nên không giúp trẻ đề kháng với bệnh ở giai đoạn sau sinh. 

Rất hiếm tìm thấy vi khuẩn uốn ván từ vị trí bị nhiễm khuẩn và thông thường cũng không phát hiện được sự đáp ứng kháng thể. Các xét nghiệm để chẩn đoán xác định bệnh rất khó do vậy, việc xác định bệnh chủ yếu dựa vào bệnh sử và thăm khám. 

Việc điều trị bệnh uốn ván rất phức tạp, tình trạng yếu liệt cơ đe dọa trực tiếp đến chức năng hô hấp nên bệnh nhân thường phải mở khí quản, thở bằng máy. Những trường hợp bệnh nặng, việc điều trị kéo dài thường để lại di chứng thần kinh, tỷ lệ tử vong cao khi có biến chứng. 

Uốn ván là bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin. Hiện uốn ván đã có trong chương trình tiêm chủng mở rộng, giúp cơ thể của trẻ sau chào đời được miễn dịch cơ bản.