Khoai lang và khoai tây: Loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

Khoai lang và khoai tây đều là rau củ có rễ, nhưng chúng khác nhau về hình dáng và hương vị. Chúng xuất phát từ các họ thực vật riêng biệt, cung cấp các chất dinh dưỡng khác nhau và ảnh hưởng đến lượng đường trong máu theo những cách khác nhau.

Khoai lang thuộc họ bìm bìm, Convolvulaceae, còn khoai tây trắng thuộc họ cà, hay Solanaceae. Phần ăn được của những loại cây này là củ mọc trên rễ.

Khoai lang thường có vỏ nâu và thịt màu cam nhưng cũng có các giống màu tím, vàng và đỏ. Khoai tây thường có màu nâu, vàng và đỏ, phần thịt màu trắng hoặc vàng.

Cả hai đều bổ dưỡng

Theo Healthline, khoai lang thường được quảng cáo là lành mạnh hơn khoai tây trắng, nhưng trên thực tế, cả hai loại đều có thể rất bổ dưỡng.

Trong khi khoai tây và khoai lang có hàm lượng calo, protein và carbohydrate tương đương nhau, khoai tây trắng cung cấp nhiều kali hơn, còn khoai lang lại cực kỳ giàu vitamin A.

Cả hai loại khoai đều chứa các hợp chất thực vật có lợi khác.

Khoai lang, bao gồm cả các loại màu đỏ và tím, rất giàu chất chống oxy hóa giúp chống lại tổn thương tế bào trong cơ thể do các gốc tự do gây ra.

Khoai tây chứa các hợp chất gọi là glycoalkaloid, đã được chứng minh là có tác dụng chống ung thư và các tác dụng có lợi khác trong các nghiên cứu trong ống nghiệm.

Cả hai loại khoai lang và khoai tây đều giàu chất xơ, carbohydrate và vitamin B6 và C. Khoai tây có hàm lượng kali cao hơn, trong khi khoai lang cung cấp nhiều vitamin A hơn.

Tương tự, theo Cleveland Clinic, khoai tây và khoai lang mang lại nhiều lợi ích về mặt dinh dưỡng, Czerwony nói. Cả hai đều là thực phẩm ít calo, ít chất béo và giàu:

- Chất xơ: Tuy nhiên, chìa khóa cho lợi ích sức khỏe này là ăn cả vỏ. Một nửa chất xơ từ khoai tây hoặc khoai lang nằm ở vỏ, chỉ cần bạn đảm bảo rửa sạch vỏ để loại bỏ bụi bẩn.

- Carbohydrate: Khoai tây và khoai lang được coi là loại rau chứa nhiều tinh bột do có hàm lượng carbohydrate cao, giúp tăng cường năng lượng.

- Kali: Sự thật thú vị là khoai tây và khoai lang chứa nhiều kali hơn chuối. 

- Vitamin B6: Một củ khoai tây hoặc khoai lang cỡ trung bình cung cấp khoảng 30% lượng vitamin B6 khuyến nghị hàng ngày, có tác dụng tăng cường não bộ và hệ thần kinh.

- Vitamin C: Bạn có thể nhận được khoảng một phần ba lượng vitamin C khuyến nghị hàng ngày thông qua khoai tây hoặc khoai lang. 

Các chỉ số đường huyết khác nhau

Các loại khoai tây khác nhau cũng khác nhau về chỉ số đường huyết (GI), một thước đo về cách một loại thực phẩm nhất định ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Thực phẩm có GI từ 70 trở lên làm tăng nhanh lượng đường trong máu so với thực phẩm có GI trung bình 56-69 hoặc GI thấp từ 55 trở xuống.

Tùy thuộc vào loại và quy trình nấu, khoai lang có thể có GI từ 44 đến 94. Khoai lang nướng có xu hướng có GI cao hơn nhiều so với khoai lang luộc vì tinh bột sẽ gelatin hóa trong quá trình nấu.

GI của khoai tây cũng khác nhau. Ví dụ, khoai tây đỏ luộc có GI là 89 trong khi khoai tây Russet nướng có GI là 111.

Những người bị tiểu đường hoặc các vấn đề về đường huyết khác có thể được hưởng lợi từ việc hạn chế thực phẩm có GI cao. Do đó, người ta thường khuyên người bệnh chọn khoai lang thay vì khoai tây trắng, vì loại khoai lang ngọt thường có GI thấp hơn.

Tuy nhiên, việc ăn khoai tây ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn như thế nào phần lớn phụ thuộc vào loại khoai tây, khẩu phần ăn và phương pháp nấu. Trong khi một số loại khoai lang có thể có GI thấp hơn khoai tây thường, một số loại khác thì không.

Cả hai đều có thể phù hợp với chế độ ăn uống cân bằng

Cả khoai lang và khoai tây đều cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất và carbohydrate cung cấp năng lượng và có thể phù hợp với chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm lành mạnh khác.

Khoai lang hay khoai tây tốt cho sức khỏe hơn?

Vậy, khoai tây hay khoai lang tốt cho sức khỏe hơn? Bất kể bạn có trả lời câu hỏi này như thế nào, thì có một điều hiển nhiên là khoai tây và khoai lang đều được coi là thực phẩm lành mạnh, bổ dưỡng. 

Nhưng nếu bạn phải chọn một loại, khoai lang có lợi thế hơn một chút. Lý do chính là do lượng beta carotene và vitamin A.

Khoai lang có lớp thịt màu cam rực rỡ là nhờ sự hiện diện của beta carotene, một chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ các tế bào trong cơ thể bạn khỏi bị tổn thương và các bệnh như ung thư. Cơ thể bạn chuyển đổi beta carotene thành mức vitamin A cao bất thường.

Đó là lý do chính khiến khoai lang được coi là lựa chọn tốt hơn một chút. Nhưng cuối cùng, điều đó phụ thuộc vào sở thích cá nhân.

Lời khuyên tốt nhất là bạn hãy sử dụng cả hai loại. Nó sẽ giúp chế độ ăn của bạn đa dạng hơn.

Cách chế biến chúng lành mạnh

Mặc dù khoai tây rất bổ dưỡng, nhưng chúng thường được chế biến theo cách không lành mạnh. Ví dụ, khoai tây trắng có thể được chế biến thành khoai tây chiên, nghiền với bơ và kem hoặc nướng và phủ lên trên các thành phần có hàm lượng calo cao.

Khoai lang có thể được kết hợp với đường, kẹo dẻo hoặc các thành phần ít lành mạnh khác.

Để chế biến khoai lang hoặc khoai tây theo cách lành mạnh, bạn hãy thử luộc hoặc nướng chúng, giữ nguyên vỏ để có nhiều chất xơ hơn và ăn kèm với các loại thảo mộc hoặc gia vị tươi thay vì phô mai, bơ và muối.

Nếu bạn lo ngại về tác động của các loại rau củ này đối với lượng đường trong máu, hãy chọn khoai tây luộc thay vì khoai tây nướng. Kết hợp khoai tây với các loại thực phẩm có ít carbohydrate hơn, như protein nạc và rau không chứa tinh bột, cũng có thể hạn chế tác động của chúng đối với lượng đường trong máu.

Khoai tây có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn theo cách khác nhau, mặc dù điều này phụ thuộc vào loại, khẩu phần ăn và các yếu tố khác.

Nhìn chung, cả khoai lang và khoai tây đều có thể phù hợp với chế độ ăn uống lành mạnh khi được chế biến theo cách bổ dưỡng.