Các vấn đề tình dục thường gặp ở phụ nữ mắc ung thư

Mãn kinh sớm

Các loại phẫu thuật cắt buồng trứng hoặc cắt toàn bộ tử cung phần phụ (bao gồm cả buồng trứng) có thể dẫn đến mãn kinh sớm. Và tình trạng mãn kinh này là vĩnh viễn.

Đối với phụ nữ vẫn còn buồng trứng, trong đó có những người vẫn còn kinh nguyệt, các phương pháp điều trị ung thư đặc hiệu như xạ trị, hóa trị, điều trị nội tiết có thể làm suy giảm chức năng buồng trứng và gây mãn kinh sớm. Đôi khi, tình trạng mãn kinh này chỉ là tạm thời, nhưng cũng có nhiều trường hợp sẽ là mãn kinh vĩnh viễn.

Nếu bạn sắp trải qua hoặc đã gặp phải tình trạng mãn kinh sớm sau phẫu thuật và điều trị ung thư, những cơn bốc hỏa thường xuyên và vài triệu chứng khác của mãn kinh có thể gây khó chịu cho bạn.

Bốc hỏa có thể xảy ra suốt cả ngày, nhưng đặc biệt khó chịu vào ban đêm. Bạn có thể gặp thêm các triệu chứng khác như ớn lạnh, nóng bừng mặt, lo lắng, và cảm thấy đánh trống ngực. 

Một số chị em có thể giảm ham muốn tình dục, điều này bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng của mãn kinh, cũng như căng thẳng và ngủ kém.

Thay đổi nội tiết cũng có thể gây ra khô và đau âm đạo, làm mỏng niêm mạc vùng âm đạo.

Nội tiết tố nữ (estrogen và/hoặc progesterone) dạng viên hoặc gói có thể giúp giảm các triệu chứng của mãn kinh. Tuy nhiên, nhiều người không thể dùng thuốc nội tiết vì loại bệnh ung thư họ mắc phải. Những thuốc nội tiết này đôi khi không được khuyến cáo vì chúng có thể thúc đẩy một số loại ung thư nhất định phát triển trong các cơ quan sinh dục nữ, và cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác.

Teo và khô âm đạo

Dịch âm đạo và sự ẩm ướt rất quan trọng đối với hoạt động tình dục, và giúp cho việc thăm khám phụ khoa trở nên dễ chịu hơn. Ở phụ nữ lớn tuổi, âm đạo có thể tự nhiên mất dần đi sự ẩm ướt và tính đàn hồi. Phẫu thuật và điều trị ung thư có thể đẩy nhanh những thay đổi này.

Teo và khô âm đạo có thể gây khó khăn và đau khi quan hệ tình dục. Thuốc nội tiết giúp giảm tình trạng khô âm đạo cũng như những cơn bốc hỏa. Nhưng những thuốc nội tiết này đôi khi không được khuyến cáo vì chúng có thể thúc đẩy một số loại ung thư nhất định phát triển trong các cơ quan sinh dục nữ.

Nếu âm đạo bị khô, bạn có thể cần bôi trơn thêm để việc quan hệ trở nên thoải mái. Nếu bạn dùng, tốt nhất nên chọn loại gel có thành phần là nước, không mùi, không màu, không chứa chất diệt tinh trùng, không thuốc thảo dược, hoặc hương thơm, vì những chất này có thể gây kích ứng bộ phận sinh dục nhạy cảm của bạn.

Kem dưỡng ẩm âm đạo được thiết kế giúp âm đạo luôn ẩm ướt và có độ axit cân bằng hơn trong vài ngày. Kem dưỡng ẩm âm đạo nên được bôi trước khi đi ngủ để được hấp thụ tốt nhất. Kem dưỡng ẩm khác với chất bôi trơn vì chúng tác dụng kéo dài hơn và không dùng thường xuyên cho việc quan hệ tình dục.

Liệu pháp nội tiết âm đạo là một lựa chọn điều trị cho phụ nữ bị teo âm đạo (khi thành âm đạo trở nên mỏng hơn và kém đàn hồi hơn). Nhưng, nhiều phụ nữ không thể dùng thuốc nội tiết vì loại bệnh ung thư họ mắc phải. Thuốc nội tiết đặt âm đạo cần phải được kê đơn. 

Đạt cực khoái sau điều trị ung thư

Thông thường, những phụ nữ đã có thể đạt được cực khoái trước khi điều trị ung thư, thì cũng có thể đạt được sau điều trị. Nhưng một vài người lại gặp vấn đề trong việc này. Đây là một vài gợi ý có thể giúp bạn.

- Mơ tưởng tình dục có thể là một ký ức hoặc một trải nghiệm trong quá khứ hoặc một ý nghĩ về những điều bạn chưa bao giờ làm thử. Ý nghĩ về tình dục mạnh mẽ có thể làm bạn sao lãng những suy nghĩ tiêu cực và sợ hãi về việc đang diễn ra.

- Sử dụng máy rung cầm tay để tăng sự kích thích. 

- Thay đổi tư thế cẳng chân trong khi quan hệ. Nhiều phụ nữ đạt cực khoái dễ dàng hơn khi dạng chân và căng cơ đùi. Nhiều người khác lại thích xiết chặt hai đùi.

- Đề nghị bạn tình vuốt ve nhẹ nhàng vào ngực và vùng kín cùng một lúc hoặc tách biệt. 

Đau trong khi quan hệ

Đau âm đạo

Đối với những phụ nữ gặp tình trạng teo hay khô âm đạo, họ có thể bị đau khi quan hệ. Sau xạ trị hoặc các phẫu thuật nhất định tại vùng chậu hoặc vùng âm hộ, âm đạo đôi khi trở nên ngắn và nông hơn. Nhưng sự thay đổi nội tiết là nguyên nhân hay gặp nhất của chứng đau âm đạo sau điều trị ung thư. Bạn có thể cảm thấy rát hoặc đau tức. Nguy cơ đau rát hoặc nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát liên tục cũng tăng lên khi bạn bị đau rát âm đạo trong khi quan hệ.

 Nếu bạn bị đau vùng kín khi quan hệ, hãy:

- Nói với nhóm điều trị ung thư hoặc bác sĩ phụ khoa của bạn về tình trạng đau, không nên vì xấu hổ mà bỏ lỡ việc điều trị.

- Hãy chắc chắn bạn tình của bạn biết rằng cơn đau có thể không quá tệ nếu trước khi quan hệ bạn cảm thấy rất hưng phấn. Có thể cần mất thời gian lâu hơn và âu yếm nhiều hơn để bạn đủ hưng phấn.

- Dùng gel bôi trơn có thành phần nước bôi xung quanh và bên trong âm đạo trước khi quan hệ. Bạn cũng có thể dùng chất bôi trơn dạng viên đạn (viên gel mềm) có thể tan trong khi dạo đầu.

- Hãy cho bạn tình của bạn biết bất kỳ kiểu đụng chạm nào làm bạn đau. Chỉ cho bạn tình cách vuốt ve bạn hoặc những tư thế không đau. Chạm nhẹ nhàng quanh âm vật và lối vào âm đạo thường sẽ không đau, đặc biệt nếu vùng đó được bôi trơn tốt.

- Khi quan hệ đường âm đạo, hãy thử một tư thế mà bạn có thể kiểm soát được chuyển động. Nếu đau khi đưa vào sâu, bạn có thể điều chỉnh để đẩy không sâu quá. Bạn cũng có thể kiểm soát được tốc độ của cuộc yêu.

- Học cách nhận biết các cơ sàn chậu và cách chủ động điều khiển cơ sàn chậu là rất quan trọng trong việc hiểu và kiểm soát chứng đau âm đạo khi quan hệ. Các bài tập dạy cách điều khiển cơ sàn chậu và cơ âm đạo được gọi là Kegels.

Đau vị trí khác

Những kiểu đau khác không phải tại vùng âm đạo có thể ảnh hưởng đến sự thoải mái của bạn khi quan hệ. Nếu bạn đau tại vị trí khác nhiều hơn tại vùng âm đạo, những bí quyết sau có thể giúp giảm tình trạng này khi quan hệ.

Nếu bạn đang dùng thuốc giảm đau, hãy dùng trước khi sinh hoạt tình dục khoảng một tiếng để đạt hiệu quả đúng lúc.

Tìm một tư thế  gây ít áp lực nhất lên vùng bị đau của cơ thể bạn. Nếu cần, hãy nâng đỡ vùng bị đau và hạn chế vận động bằng gối. Nếu bạn bị đau khi làm một cử động nhất định nào đó, hãy chọn một tư thế không gây đau hoặc yêu cầu bạn tình tránh các cử động đó trong khi quan hệ. 

- Chú ý đến cảm giác thỏa mãn và hưng phấn của bạn. Khi tập trung vào những điều này, cơn đau đôi khi sẽ giảm bớt hoặc lu mờ dần.