Các quốc gia cảnh báo "làn sóng nghiện nicotin ở giới trẻ" trên toàn cầu

Ngày 17/11/2025, hơn 1.400 đại biểu từ 162 quốc gia đã có mặt tại Geneva, Thụy Sĩ để tham dự phiên khai mạc Kỳ họp lần thứ 11 của Hội nghị Các Bên (COP11) tham gia Công ước Khung của WHO về Kiểm soát thuốc lá (WHO FCTC).

Đoàn Việt Nam gồm 10 thành viên đến từ Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội, Bộ Tài chính… do TS.BS Hà Anh Đức- Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá làm trưởng đoàn.

Đây là diễn đàn toàn cầu quan trọng nhất trong lĩnh vực kiểm soát thuốc lá, nơi các quốc gia thống nhất những biện pháp mạnh mẽ nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước làn sóng gia tăng của các sản phẩm thuốc lá mới. 

Trong đối thoại chiến lược cấp cao diễn ra ngay ngày đầu, các đại biểu đã nhìn lại 20 năm triển khai Công ước WHO FCTC - hiệp ước y tế công cộng được thông qua năm 2003 và trở thành một trong những điều ước quốc tế được phê chuẩn nhanh nhất trong lịch sử Liên Hợp Quốc.

Thành quả đạt được là nhiều quốc gia đã đạt tiến bộ rõ rệt trong giảm tỷ lệ hút thuốc, mở rộng các khu vực cấm hút thuốc, tăng thuế thuốc lá và kiểm soát quảng cáo. Tuy nhiên, đại dịch thuốc lá vẫn cướp đi hơn 7 triệu sinh mạng mỗi năm, trong khi thị trường thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và sản phẩm nicotin mới tiếp tục bùng nổ, đặc biệt trong giới trẻ.

Trong Báo cáo tiến độ toàn cầu 2025 cũng chỉ ra 3 rào cản lớn nhất đối với các nước trong việc giảm thiểu tác hại của thuốc lá, đó là thiếu nhân lực triển khai, thiếu nguồn lực tài chính, sự can thiệp mạnh mẽ của ngành công nghiệp thuốc lá và các nhóm lợi ích.

Nhiều đoàn đại biểu lên tiếng cảnh báo rằng “luận điệu giảm hại” đang được ngành công nghiệp sử dụng để né tránh quy định, khiến các nước gặp khó khăn trong bảo vệ thanh thiếu niên.

Đặc biệt, trong khuôn khổ sự kiện, một nội dung "nóng" đã được đưa ra thảo luận bàn tròn cấp bộ trưởng do Chính phủ Bỉ chủ trì, đó là tình trạng gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử và sản phẩm nicotin mới ở thanh thiếu niên - nhóm chịu tác động mạnh bởi quảng cáo trên mạng xã hội và các sản phẩm có hương vị.

Nhiều quốc gia cảnh báo, nếu không hành động mạnh tay, một “thế hệ nghiện nicotin mới” sẽ hình thành.

Tại sự kiện, ông Andrew Black, Quyền Trưởng Ban Thư ký Công ước FCTC, nhấn mạnh: “COP11 là cơ hội để các Bên đưa ra những biện pháp hướng tới tương lai, bao gồm bảo vệ môi trường, tăng cường trách nhiệm pháp lý, và đặc biệt là phòng ngừa tình trạng nghiện nicotin đang lan rộng”.

Tại Kỳ họp lần thứ 11, nhiều vấn đề quan trọng sẽ được thảo luận, như quy định thành phần, bao bì và công bố thông tin sản phẩm thuốc lá; tăng cường trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi vi phạm; bảo vệ môi trường khỏi rác thải thuốc lá; các biện pháp giảm tiêu thụ, giảm nghiện nicotin và giảm phơi nhiễm khói thuốc; bảo vệ chính sách sức khỏe khỏi sự can thiệp của doanh nghiệp thuốc lá, đặc biệt trước chiến lược quảng bá “giảm hại”

COP11 mang chủ đề “20 năm thay đổi – gắn kết các thế hệ vì một tương lai không thuốc lá”, phản ánh cam kết toàn cầu trong bảo vệ sức khỏe thế hệ trẻ.