Các phương pháp tầm soát ung thư vú

BSCKII Nguyễn Thị Hoa Mai cho biết, ung thư vú là loại ung thư rất phổ biến ở chị em phụ nữ, xu hướng mắc có chiều hướng gia tăng qua các năm. Cụ thể, năm 2013 tỷ lệ mắc ung thư vú chuẩn theo tuổi là khoảng 24.4/100.000 phụ nữ, đến năm 2018 tăng lên tới 26.4. Ước tính trung bình mỗi năm trên toàn quốc có hơn 15.000 chị em mắc ung thư vú, trên 6.000 trường hợp tử vong, thường xuyên có 42.000 chị em mắc đang sống chung với bệnh.

Tuy nhiên, đây là loại ung thư dễ phát hiện nhất, có tiên lượng điều trị tốt, tỉ lệ khỏi vượt 75% nếu được phát hiện sớm.

Trên thực tế, số bệnh nhân ung thư vú được phát hiện ở giai đoạn sớm ngày càng tăng. Nhưng bên cạnh đó, một tỉ lệ không nhỏ chị em vẫn còn chủ quan, đến viện khi đã ở giai đoạn muộn.

Vì thế, các chuyên gia khuyến cáo, mọi chị em cần chủ động tầm soát ung thư vú, trong đó dễ thực hiện nhất là tự khám vú tại nhà sau mỗi kỳ kinh nguyệt. Đặc biệt ở những người có yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư vú càng cần phải thực hiện tầm soát nghiêm túc.

Những người có yếu tố nguy cơ cao                                                  

- Tiền sử gia đình: có mẹ, con gái, chị, em gái bị ung thư vú

- Phụ nữ có đột biến gen BRCA1, BRCA2

- Tuổi cao ≥ 40 tuổi

- Người có tiền sử chiếu xạ vùng ngực

- Phụ nữ hành kinh sớm (trước 12 tuổi) và mãn kinh muộn (sau 55 tuổi)

- Phụ nữ mang thai muộn (>30 tuổi), không mang thai, không cho con bú

- Những người mắc bệnh béo phì, hút thuốc lá

- Có tiền sử mắc bệnh ung thư trước đó: ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung…

Tự khám vú như thế nào?

Theo BS Hoa, việc tự khám vú có thể giúp chị em phát hiện các dấu hiệu bất thường, các triệu chứng sớm của bệnh ung thư vú. Thời điểm thực hiện tự khám vú tốt nhất là sau kỳ kinh nguyệt, cụ thể là ngày thứ 7 sau chu kỳ kinh (lúc này tuyến vú mềm nhất, giúp cảm nhận tốt nhất khối bất thường ở ngực nếu có).

Chị em có thể tự khám vú khi đứng trước gương hoặc ở tư thế nằm. Đầu tiên, hãy đứng trước gương quan sát 2 bên tuyến vú xem có đều nhau không, màu sắc da tuyến vú có chỗ nào bất thường hay không, kiểm tra các dấu hiệu bất thường như co kéo da vú, núm vú. Tiếp đó, dùng tay phải kiểm tra vú trái và ngược lại. Dùng 4 ngón tay xoa đều xung quanh ngực xem có khối u cục nào ở tuyến vú hay không, nặn núm vú phát hiện dịch tiết núm vú bất thường, sờ các hạch quanh nách, hạch thượng đòn, hạch cổ.

Các phương pháp tầm soát ung thư tại bệnh viện

Khi tự khám vú phát hiện các yếu tố nghi ngờ, chị em nên tới bệnh viện để thực hiện các phương pháp tầm soát chuyên sâu.

Các bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng; Siêu âm tuyến vú; Chụp X-quang tuyến vú; Chụp cộng hưởng từ tuyến vú và chọc hút tế bào tuyến vú dưới hướng dẫn của siêu âm khi có tổn thương nghi ngờ.

Theo GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, tại Việt Nam, chị em có xu hướng bị ung thư vú trẻ hơn, bắt đầu tăng từ độ tuổi 30-34 tuổi và tăng nhanh, đỉnh cao ở 55-59 tuổi với tỷ lệ là 135/100.000 dân.

Vì thế, GS Thuấn khuyến cáo, để tầm soát ung thư vú tốt nhất, chị em cần đi tầm soát từ 40 tuổi trở đi, thay vì 45 tuổi như khuyến cáo trước đây.