Khám tầm soát ung thư vú gồm những bước nào?

Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ nhiều nước trên thế giới và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các nguyên nhân gây tử vong do ung thư ở nữ.

Mặc dù tỷ lệ mắc ung thư vú có xu hướng gia tăng theo thời gian nhưng tỷ lệ tử vong do bệnh ngày càng được cải thiện nhờ các thành tựu đạt được trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị, phát hiện bệnh càng sớm thì điều trị càng hiệu quả. Bệnh nhân ung thư vú được phát hiện bệnh ở giai đoạn I có hơn 90% cơ hội sống thêm 5 năm.

Vậy làm thế nào để phát hiện bệnh ung thư vú ở giai đoạn sớm?

- Tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 18 tuổi trở lên): nên tự khám vú thường xuyên.

- Phụ nữ trong độ tuổi 20- 30 nên khám chuyên khoa 3 năm/ lần, từ 40 tuổi trở lên nên khám chuyên khoa một năm/ lần.

- Phụ nữ trên 40 tuổi nên tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú hoặc chụp mamography một năm/ lần.

- Phụ nữ có yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư vú nên siêu âm tuyến vú, chụp mamography và chụp cộng hưởng từ tuyến vú một năm/ lần.

Theo bác sĩ Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư vú bao gồm: tiền sử gia đình có người mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng, tiền sử có kinh sớm (trước 12 tuổi), mãn kinh muộn (sau 55 tuổi), thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai hoặc hormon nội tiết estrogen thay thế, không sinh con hoặc sinh con muộn sau 30 tuổi, chế độ ăn nhiều chất béo, mỡ động vật, ít vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên…

Khám tầm soát ung thư vú gồm các bước: khám lâm sàng, siêu âm tuyến vú, chụp mamography tuyến vú, có thể chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ tuyến vú với các trường hợp nghi ngờ.

Khám lâm sàng tuyến vú gồm hỏi bệnh và thăm khám. Đầu tiên bác sĩ sẽ khai thác các yếu tố dịch tễ liên quan bệnh ung thư vú để tìm hiểu nguy cơ mắc bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám tuyến vú 2 bên, hạch nách 2 bên, hạch thượng đòn 2 bên. 

Chụp mamography tuyến vú: Đây là thủ thuật sử dụng tia X cường độ thấp chiếu vào nhu mô vú để thu lại hình ảnh tại tuyến vú. Chụp tuyến vú 2 bên, mỗi bên ít nhất 2 tư thế. Chụp mamography cho phép phát hiện các bất thường và các khối u vú ở giai đoạn sớm, ngay cả khi bệnh nhân chưa sờ thấy.

Ưu điểm của chụp mamography tuyến vú là:

- Thời gian thực hiện nhanh, không xâm lấn, kết quả chính xác, chi phí hợp lý. 

- Phát hiện các bất thường ở nhu mô vú và hố nách 2 bên.

- Phát hiện dấu hiệu vi vôi hóa nhỏ (dấu hiệu nghi ngờ ác tính) mà siêu âm có thể không đánh giá được.

- Có thể phát hiện những tổn thương kín đáo mà thăm khám lâm sàng không phát hiện được, các tổn thương trong lòng ống tuyến sữa, các vôi hóa rất nhỏ với độ nhạy là trên 90%.

Siêu âm tuyến vú- hạch nách có các ưu điểm như:

- Phương pháp dễ thực hiện, chi phí thấp, không xâm lấn, không gây hại cho bệnh nhân.

- Không tiếp xúc với tia X nên có thể dùng cho các bệnh nhân mang thai, bệnh nhân nhạy cảm với tia X, trẻ em đang tuổi dậy thì, những người có tuyến vú to, dày…

- Phương pháp có độ chính xác cao, có thể phát hiện những tổn thương nhỏ đường kính dưới 5 mm.

- Siêu âm có thể hỗ trợ định vị mũi kim trong sinh thiết kim to khối u vú.

Các trường hợp khám lâm sàng, siêu âm hay chụp mamography có nghi ngờ sẽ được làm tế bào học, mô bệnh học để chẩn đoán xác định