Bệnh nhân Covid-19 tập thở như thế nào để phổi khỏe?

Nam Phương

(Dân trí) - Virus SARS-CoV-2 tấn công chính vào phổi. Vì thế, Bộ Y tế, chuyên gia đều khuyến cáo bệnh nhân nên tập thở ít nhất 15 phút mỗi ngày.

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Phương Anh, Bệnh viện Phổi Trung ương, trong số các bệnh nhân Covid-19, khoảng 20-33% người bệnh không có triệu chứng. Hầu hết (khoảng 70%) chỉ sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ, tê lưỡi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng một tuần. Tuy nhiên, có khoảng 23% diễn biến nặng và trong số này tỷ lệ tử vong khoảng 6%.

Các yếu tố làm bệnh diễn biến nặng là tuổi ≥ 60, giới tính nam, người có các bệnh nền như béo phì, bệnh tim mạch, bệnh thận mạn, đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính, hút thuốc lá, ung thư, ghép tạng…

Tuy nhiên, cần lưu ý là Covid-19 là bệnh diễn biến từng ngày, có thể trong giai đoạn đầu bệnh nhân không có triệu chứng nhưng 5-7 ngày sau triệu chứng tăng lên. Vì thế, việc tăng sức đề kháng và miễn dịch của cơ thể ngay từ đầu là rất quan trọng. Cụ thể gồm phục hồi chức năng và dinh dưỡng.

"Tập luyện và dinh dưỡng hợp lý ngay từ đầu sẽ giúp chúng ta có sức đề kháng tốt, tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất để giảm tối đa tình trạng chuyển nặng", Bs Phương Anh nhấn mạnh.

Theo đó, can thiệp phục hồi chức năng sớm là cần thiết đối với người bệnh Covid-19 để tránh tiến triển nặng và giảm nguy cơ tàn tật ở giai đoạn phục hồi của bệnh. Phục hồi chức năng đã được chứng minh giúp cải thiện nhận thức của người bệnh, giảm thời gian thở máy, cải thiện chức năng hô hấp và giảm nguy cơ biến chứng, giảm thời gian nằm viện, giảm tỷ lệ tử vong.

Bệnh nhân Covid-19 tập thở như thế nào để phổi khỏe? - 1

Tập thở ít nhất 15 phút mỗi ngày

Với bệnh nhân không triệu chứng, thể nhẹ thì mục tiêu phục hồi chức năng nhằm tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất để giảm tối đa chuyển nặng, cải thiện chức năng hô hấp (tăng lượng không khí ra vào phổi), tăng cường khả năng vận động chi và các cơ tham gia hô hấp, Bs Phương Anh cho biết.

Các kỹ thuật phục hồi chức năng bao gồm tập các kiểu thở là chính (tập thở chúm môi, tập thở cơ hoành), tập dưỡng sinh, các kỹ thuật tập vận động là cần thiết tuy nhiên cần tăng dần cường độ và thời gian tùy khả năng của mỗi người. Nếu người nhiễm Covid-19 có tiết nhiều đờm thì bổ sung các kỹ thuật thở chu kỳ chủ động và kỹ thuật ho hữu hiệu.

Theo Bs Phương Anh, bài tập thở này rất tốt cho hô hấp của bệnh nhân Covid-19. Virus SARS-CoV-2 tấn công chính vào phổi vì thế việc chú trọng phục hồi chức năng hô hấp là rất quan trọng, không chỉ giai đoạn mắc bệnh và cả giai đoạn "hậu Covid-19".

Vì thế, bác sĩ khuyên dù sốt, mệt, bệnh nhân cũng nên duy trì các bài tập thở này, ít nhất 15 phút mỗi ngày. Và nếu không may bệnh nhân có diễn biến sang thể nặng và trung bình thì các bài tập này cũng giúp ích rất nhiều cho người bệnh. Họ đã biết được phương pháp thở và duy trì thường xuyên các bài tập đó sẽ giúp tăng cường thông khí vào phổi.

Khi gặp tình trạng khó thở, họ biết cách kiểm soát để giảm tình trạng khó thở và nếu có chuyển sang giai đoạn nặng thì bệnh nhân sẽ không nhanh chóng rơi vào tình trạng suy hô hấp vì cơ hô hấp đã được tập luyện.

Bệnh nhân Covid-19 tập thở như thế nào để phổi khỏe? - 2

Nguyên tắc tập luyện:

- Luôn đeo khẩu trang và giữ khoảng cách tối thiểu 2 mét với người xung quanh, tránh tiếp xúc trực tiếp trong quá trình tập.

- Môi trường tập luyện: nên tập luyện trong môi trường thoáng mát, không quá nóng hay quá lạnh. Nên mở cửa sổ để thông thoáng phòng.

Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể cải thiện oxy phổi bằng cách nằm ở tư thế nằm sấp. Điều này sẽ giúp cải thiện nhịp thở và tăng độ bão hòa oxy.

Về dinh dưỡng, bệnh nhân cần chú ý ăn đủ chất dinh dưỡng, chịu khó ăn càng nhiều càng tốt dù không muốn ăn, uống nước đủ, nên uống nước ấm. Đồng thời luôn giữ tinh thần lạc quan thoải mái, không suy nghĩ quá nhiều về bệnh.

Mức độ nặng của Covid-19 được chia làm 5 mức độ:

- Không triệu chứng: Người có xét nghiệm SARS-CoV-2 dương tính nhưng không có bất kỳ triệu chứng lâm sàng nào của Covid-19.

- Mức độ nhẹ: Người bệnh có bất kỳ triệu chứng nào của Covid-19 như: sốt, ho, đau họng, đau đầu, đau cơ, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, thiếu máu… Nhưng không có khó thở hoặc không có tổn thương trên phim chụp phổi.

- Mức độ trung bình: Có các triệu chứng lâm sàng của bệnh hoặc có tổn thương phổi trên phim X- quang và có SpO2 ≥ 94% khi người bệnh thở khí phòng.

- Mức độ nặng: SpO2 < 94% thở khí phòng, PaO2/FiO2 < 300 với nhịp thở > 30 nhịp/phút hoặc có tổn thương thâm nhiễm phổi > 50%.

- Mức độ rất nặng: Người bệnh có suy hô hấp, sốc nhiễm trùng và/hoặc suy đa tạng. Bệnh nhân Covid-19 mức độ nặng có thể tiến triển thành rất nặng với sự xuất hiện của hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS) thường xảy ra trong vòng một tuần kể từ khi bắt đầu có triệu chứng.