1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Ăn cá hồi sống hay nấu chín tốt hơn?

Hà An

(Dân trí) - Cá hồi có nhiều lợi ích cho sức khỏe, được ăn và yêu thích ở cả dạng sống và chín. Vậy việc ăn cá hồi sống liệu có an toàn không, những ai không nên ăn cá hồi sống?

Các món ăn làm từ cá sống là món ăn truyền thống của nhiều nền văn hóa. Như món sashimi, một món ăn Nhật Bản với cá sống thái lát mỏng, và Gravix, món khai vị kiểu Bắc Âu gồm cá hồi sống ướp muối, đường và thì là.

Trong khi cá hồi ở ngoài tự nhiên ăn các loài cá nhỏ, động vật giáp xác, thì cá hồi nuôi được cho ăn chế độ ăn hỗn hợp gồm các nguồn cá và thực vật. Nó là một nguồn axit béo omega-3 đặc biệt phong phú, là chất chống viêm tuyệt vời, bảo vệ cơ thể chống lại nhiều bệnh mãn tính.

Mặc dù cá hồi sống thường được tiêu thụ nhưng cá hồi nấu chín sẽ tốt hơn khi tiêu thụ vì nhiều lý do sau.

Ăn cá hồi sống hay nấu chín tốt hơn? - 1

Nên ăn cá hồi sống hay cá hồi nấu chín (Ảnh: N.P).

Vì sao ăn cá hồi sống không tốt?

Dưới đây là những lý do bạn nên tránh ăn cá hồi sống:

- Là nguồn vi sinh vật

Theo eMediHealth, cá hồi, giống như các nguồn protein động vật khác, bị nhiễm vi sinh vật có thể gây bệnh cho con người.

Các nghiên cứu đã tìm thấy cá hồi sống có chứa mầm bệnh bao gồm salmonella sp. và listeria monocytogenes, chúng phát triển về số lượng khi cá hồi được bảo quản lâu hơn.

Những mầm bệnh này có thể gây ra những rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe và là nguyên nhân chính khiến người bệnh phải nhập viện do nhiễm trùng. Theo thống kê, người già, người bị suy giảm miễn dịch là đối tượng dễ mắc các bệnh nhiễm trùng này nhất.

Nấu ăn, dù bằng cách nướng, hấp hay rán đều có thể tiêu diệt những mầm bệnh này ở mức độ lớn, khiến cá hồi trở nên an toàn khi tiêu thụ.

- Nó có thể chứa ký sinh trùng

Một nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn khác liên quan đến việc tiêu thụ cá hồi sống là sự hiện diện của ký sinh trùng.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ăn cá sống là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm ký sinh trùng như sán dây cá, tuyến trùng (thuộc ngành giun tròn), sán lá gan... Cá sống là vật chủ của ấu trùng của những ký sinh trùng này, chúng sẽ hoàn thành vòng đời sau khi xâm nhập vào cơ thể con người.

Ký sinh trùng có thể gây suy dinh dưỡng, sụt cân, thiếu hụt chất dinh dưỡng và gây bệnh cấp tính nghiêm trọng nếu không điều trị. Nấu cá hồi đúng cách làm giảm đáng kể khả năng những ký sinh trùng này lây nhiễm sang người và đảm bảo an toàn cho con người.

Theo Healthline, cá hồi sống có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng và các mầm bệnh khác. Một số trong số này xảy ra tự nhiên trong môi trường của cá, trong khi một số khác có thể là kết quả của quy trình xử lý không đúng cách.

Nấu cá hồi ở nhiệt độ 63 độ C sẽ giết chết vi khuẩn và ký sinh trùng, nhưng nếu ăn cá sống, bạn sẽ có nguy cơ bị nhiễm trùng.

Giun sán là loại ký sinh trùng phổ biến ở các loài cá có vây như cá hồi. Sán dây cá (Diphyllobothrium nihonkaiense) có thể sống trong ruột non của bạn, nơi chúng có thể dài tới hơn 12 mét. 

Các triệu chứng của nhiễm giun sán bao gồm sụt cân, đau bụng, tiêu chảy và trong một số trường hợp là thiếu máu. 

Ngoài ra, giống như tất cả các loại hải sản khác, cá hồi có thể bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus, có thể gây bệnh từ nhẹ đến nghiêm trọng khi bạn ăn cá chưa nấu chín.

Một số loại vi khuẩn hoặc virus có thể có trong cá hồi sống bao gồm vi khuẩn salmonella, shigella, clostridium botulinum, staphylococcus aureus, listeria monocytogenes, viêm gan A…

Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng do ăn hải sản là do xử lý hoặc bảo quản không đúng cách hoặc thu hoạch hải sản từ nước bị ô nhiễm bởi chất thải của con người.

Nấu ăn có làm mất đi chất dinh dưỡng trong cá hồi không?

Bạn có thể đã nghe nói rằng nấu thức ăn bằng cách sử dụng nhiệt sẽ phá hủy một số vitamin như vitamin B và vitamin C.

Cá hồi là nguồn giàu protein, axit béo omega-3, vitamin D và vitamin B. Một khẩu phần 100gr cá hồi sống cung cấp 20,5gr protein, 50% nhu cầu vitamin B3 hàng ngày, 36% nhu cầu vitamin B6, 173% nhu cầu vitamin B12 hàng ngày, 54% nhu cầu vitamin D hàng ngày và 0,6gr axit béo omega-3.

Bằng chứng cho thấy rằng phức hợp vitamin B bị mất đi khi đun nấu qua nhiệt, nhưng lượng axit béo omega-3 tương đối không bị ảnh hưởng. 

Một nghiên cứu cho thấy cách nướng cá trực tiếp trên lửa (không nướng trong lò) làm mất 45% vitamin B1, 38% vitamin B2 và 46% vitamin B3. Vì vậy, bạn có thể lựa chọn nướng thay vì các phương pháp nấu khác để bảo toàn lượng vitamin này.

Như vậy, mặc dù ăn cá hồi sống có thể được coi là một giải pháp để bảo toàn hàm lượng phức hợp vitamin B nhưng tác dụng phụ của nó lại lớn hơn lợi ích. Bạn sẽ chỉ có thể tiêu thụ một lượng nhỏ cá sống mỗi lần, điều này sẽ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng mong muốn.

Ngoài ra, nguy cơ nhiễm chất gây ô nhiễm và vi sinh vật là quá cao khi ăn cá sống.

Thi thoảng bạn có thể thưởng thức món sashimi, nhưng bạn vẫn nên ăn cá hồi đã nấu chín.

Cách nấu cá hồi đúng cách

Cách lý tưởng để chế biến cá hồi là chiên trên lửa vừa hoặc nướng cho đến khi chín. Bạn sẽ biết cá hồi đã chín khi thịt chuyển sang màu hồng nhạt.

Nếu bạn chọn ăn cá hồi sống, hãy đảm bảo rằng nó đã được đông lạnh trước đó ở nhiệt độ âm 35 độ C, để giết chết bất kỳ ký sinh trùng nào trong cá hồi. Tuy nhiên, đông lạnh nhanh không tiêu diệt được tất cả mầm bệnh. Một điều khác cần lưu ý là hầu hết các tủ đông gia đình đều không lạnh đến mức này. 

Nếu bạn chế biến cá hồi sống trong nhà bếp của mình, hãy đảm bảo bề mặt, dao và dụng cụ sạch sẽ, giữ cá hồi trong tủ lạnh cho đến trước khi dùng để ngăn ngừa ô nhiễm vi khuẩn.

Ai không nên ăn cá hồi sống?

Một số người có nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do thực phẩm cao hơn và không bao giờ nên ăn cá hồi sống hoặc các loại hải sản sống khác.

Những người này bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ em, người cao tuổi, bất kỳ ai có hệ thống miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như những người mắc bệnh ung thư, bệnh gan, HIV/AIDS, cấy ghép nội tạng hoặc tiểu đường…

Ở những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại, bệnh do thực phẩm có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng, phải nhập viện hoặc thậm chí tử vong.