Phạm Công Danh lấy tiền khách gửi “xoay vòng” nhập thành vốn của ngân hàng

Biến tiền khách gửi thành tiền của ngân hàng?

Theo kết luận điều tra đại án Phạm Công Danh giai đoạn 2, Danh đã cố tình dùng tiền gửi huy động của VNCB đem gửi liên ngân hàng tại BIDV rồi bảo lãnh cho các công ty của Danh vay tiền.

Cụ thể, tháng 9/2013, Phạm Công Danh chủ động đến gặp và đề nghị giới thiệu sang BIDV một số công ty cần vay vốn theo đề án gói 4 nhà. BIDV đã thống nhất chủ trương về việc xem xét cho vay và giao 4 chi nhánh gồm chi nhánh Bến Tre, chi nhánh Gia Định, chi nhánh Nam Sài Gòn, chi nhánh Sở Giao dịch 2 thực hiện cho vay, thu nợ.

Các chi nhánh thực hiện tiếp nhận nhu cầu vay vốn, xem xét hồ sơ, thẩm định đánh giá, họp hội đồng tín dụng cơ sở, ra quyết định cấp tín dụng, ký kết hợp đồng tín dụng, ký hợp đồng cầm cố tài sản bảo đảm, kiểm tra vốn đối ứng và giải ngân 4.700 tỷ đồng cho 12 công ty do Danh thành lập, điều hành. Tài sản bảo đảm là 4 lô đất ở sân vận động Chi Lăng và các hợp đồng tiền gửi của VNCB tại BIDV.

Sau khi giải ngân, BIDV yêu cầu 12 công ty cung cấp bổ sung, hồ sơ, hóa đơn chứng minh việc mua bán, giao nhận hàng hóa... nhưng các công ty không cung cấp với lý do chưa tiến hành giao nhận hàng hóa.

Số tiền 4.700 tỷ đồng BIDV giải ngân được chuyển đến tài khoản nhiều cá nhân mở tại nhiều ngân hàng. Các cá nhân này đều là nhân viên của Tập đoàn Thiên Thanh.

Tiếp đó, các cá nhân này lại chuyển tiền vào tài khoản 3 công ty Phong Hiệp, Quốc Thắng, Đại Long và được sử dụng vào việc tăng vốn điều lệ của VNCB dưới danh nghĩa cổ đông góp vốn mua cổ phần tăng thêm. Ngoài ra, còn một số khoản sử dụng để trả nợ, trả lãi khoản vay tại BIDV.

Cán bộ BIDV có nhiều sai sót

Cơ quan điều tra xác định, Phạm Công Danh biết rõ 12 công ty đều do mình thành lập, điều hành, bản thân Danh là Chủ tịch HĐQT VNCB, nên không thuộc đối tượng được vay vốn tại VNCB. Do đó, Phạm Công Danh cố tình dùng tiền huy động từ thị trường 1 của VNCB để ký hợp đồng tiền gửi liên ngân hàng tại BIDV và dùng các hợp đồng tiền gửi này bảo lãnh cho các khoản vay của 12 công ty nói trên gây thiệt hại cho VNCB số tiền là 2.550,9 tỷ đồng.

Đối với việc cho vay của BIDV, các lãnh đạo, cán bộ liên quan khẳng định không biết, không quan hệ, gặp gỡ với giám đốc 12 công ty vay tiền, chỉ biết các công ty này là khách hàng của VNCB và VNCB có văn bản giới thiệu gửi BIDV.

Căn cứ vào chủ trương cho vay của BIDV hội sở chính và xét thấy hồ sơ khách hàng đầy đủ thủ tục, tài sản đảm bảo 100% dư nợ có bảo lãnh của VNCB nên các chi nhánh đã cấp tín dụng.

Quá trình tiếp nhận hồ sơ, thẩm định và cho vay BIDV thực hiện đúng các quy định của BIDV về trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp tín dụng đối với khách hàng là doanh nghiệp.

Tuy nhiên, một số cán bộ thừa nhận không tiến hành trực tiếp tiếp xúc và thẩm định khách hàng, không yêu cầu khách hàng trả lời các câu hỏi theo mẫu do BIDV xây dựng theo quy trình cho vay của ngân hàng. Quá trình thẩm định không phát hiện hồ sơ vay vốn thiếu báo cáo tài chính đã được kiểm toán hoặc báo cáo thuế…

Cơ quan điều tra đã làm rõ các sai phạm tại BIDV, gồm: không tiến hành kiểm tra, thẩm định đối với khách hàng, không kiểm tra thẩm định đối với các Công ty cung cấp vật liệu xây dựng đầu vào để Phạm Công Danh sử dụng tiền giải ngân vào mục đích riêng, không kinh doanh như mục đích trong hồ sơ vay.

BIDV không yêu cầu khách hàng cung cấp báo cáo tài chính đã được kiểm toán, báo cáo quyết toán thuế và không lập Phiếu điều tra khách hàng về tình hình tài chính như quy định cảu BIDV.

Cán bộ BIDV chỉ kiểm tra, thẩm định, đánh giá tính khả thi và hiệu quả phương án kinh doanh trên bộ hồ sơ lập khống. Thực tế, các công ty đều không hoạt động mua bán vật liệu xây dựng, các công ty vay vốn không cung cấp được hóa đơn.

Tuy các cá nhân liên quan tại BIDV có sai phạm như đã nêu ở trên, nhưng kết quả giám định của Ngân hàng Nhà nước xác định không có thiệt hại ở BIDV nên các cá nhân liên quan tại BIDV không phạm tội vi phạm quy định cho vay.

Xuân Duy