Đại án OceanBank: Vì sao nữ đại gia Hứa Thị Phấn hầu tòa?

Ngày 28/8, TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử đại án sai phạm xảy ra tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Đại Dương - OceanBank. Trong số những bị cáo bị truy tố có bà Hứa Thị Phấn (sinh năm 1947) cổ đông lớn, đại diện nhóm cổ đông của Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Tín - TrustBank.

Tuy nhiên, bà Phấn đã gửi đơn đến TAND TP Hà Nội xin được xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe, già yếu, có kèm theo giấy xác nhận của bệnh viện.

Theo cáo buộc mới của cơ quan công tố, năm 2012, Ngân hàng Nhà nước có chủ trương tái cơ cấu và sát nhập các ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém. Muốn thâu tóm một số ngân hàng về OceanBank, ông Hà Văn Thắm gặp bà Phấn đặt vấn đề chuyển giao ngân hàng Đại Tín (TrustBank).

Ngày 23/2/2012, bà Phấn giao cho cháu là Ngô Kim Huệ (thành viên HĐQT, phó tổng giám đốc TrustBank) ký hợp đồng kinh tế với ông Thắm để bán gần 250 triệu cổ phần (gần 85% vốn điều lệ của ngân hàng này) với tổng giá trị ghi trong hợp đồng chỉ gần 4,5 tỷ đồng.

Đổi lại, ông Thắm phải kế thừa toàn bộ nghĩa vụ trả nợ, quyền được sở hữu tài sản đảm bảo từ các khoản vay hơn 3.500 tỷ đồng, khoản đầu tư khoảng 920 tỷ đồng cùng một số nghĩa vụ khác của bà Phấn tại TrustBank.

Sau khi cho người vào điều hành, tiếp quản TrustBank, ông Thắm phát hiện có một số khoản vay lớn, dư nợ xấu không có khả năng thu hồi cũng như nhiều mối quan hệ phức tạp giữa bà Phấn và các nhóm khách hàng. Lúc đó, ông Thắm đã thỏa thuận, chuyển nhượng lại TrustBank cho ông Phạm Công Danh.

Ngày 9/10/2012, bà Phấn ký lại hợp đồng với ông Danh, chuyển nhượng hơn 250 triệu cổ phần TrustBank với số tiền 4,6 tỷ đồng. Tiếp quản TrustBank, ông Danh đã làm thủ tục đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng.

Để có 500 tỷ đồng thanh khoản cho nhà băng này, ông Danh mượn tài sản của bà Phấn để thế chấp cho OceanBank. Bà Phấn đã cho ông Danh mượn tài sản gồm Quyền phát sinh từ Hợp đồng đồng góp vốn đầu tư và xây dựng tại dự án Khu dân cư phức hợp (đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, TPHCM) của bà Ngô Kim Huệ, ông Hồ Văn Tân, Hứa Anh Thơ; gần 1,7 triệu cổ phần Công ty Cổ phần Tập đoàn SSG của bà Ngô Kim Huệ; hơn 860.000 cổ phần tại SSG của bà Phấn cùng hơn 3,3 triệu cổ phần tại công ty này của bà Hứa Thị Bích Hạnh…

Bà Phấn cam kết chịu trách nhiệm về tính chính xác của các tài sản cho mượn trên. Theo đó, ông Danh cũng cam kết sẽ chuyển toàn bộ số tiền vay của OceanBank vào tài khoản phong tỏa mang tên Hứa Thị Phấn và Phạm Công Danh tại TrustBank Sài Gòn để thực hiện tái cơ cấu nhà băng này.

Sau đó, ông Thắm và Danh sử dụng pháp nhân Công ty TNHH một thành viên thương mại và dịch vụ Trung Dung để vay tiền. Đây là công ty do ông Danh thành lập và thuê Trần Văn Bình làm tổng giám đốc, không có vốn cũng như bất cứ hoạt động kinh doanh gì.

Ngày 22/11/2012, ông Thắm và Nguyễn Văn Hoàn (phó tổng giám đốc OceanBank) thống nhất cho Công ty Trung Dung vay 500 tỷ đồng. Hôm sau, Bình và Hoàn đã ký hợp đồng tín dụng dài hạn với nội dung OceanBank cho vay 500 tỷ đồng để Công ty Trung Dung bù đắp vốn mua tài sản là quyền sử dụng đất tại sân vận động Chi Lăng (Đà Nẵng). Số tiền này được OceanBank giải ngân cho Trung Dung qua một ngân hàng.

Nhân viên của Tập đoàn Thiên Thanh đã làm thủ tục chuyển khoản và mở 4 số tiết kiệm. Sau đó, Danh chỉ đạo tất toán 4 sổ tiết kiệm này để thanh toán cho 5 hợp đồng tín dụng của nhóm bà Hứa Thị Phấn tại Ngân hàng Xây dựng.

Cơ quan điều tra cáo buộc, số tiền 500 tỷ đồng trên không có khả năng thu hồi. Mặt khác, tổng giá trị tài sản đảm bảo để vay khoản tiền này thực tế chỉ là gần 160 tỷ đồng. Phía OceanBank bị thiệt hại đến thời điểm năm 2014 cả gốc lẫn lãi là hơn 540 tỷ đồng.

Khi 500 tỷ đồng được chuyển cho Công ty Trung Dung qua tài khoản ngân hàng xây dựng, ông Thắm có đề nghị ngân hàng này phong tỏa, song không giám sát để ông Danh rút ra.

Cơ quan công tố cáo buộc, ông Thắm là người chịu trách nhiệm chính về vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Ông Danh, bà Phấn... là đồng phạm giúp sức cho Thắm, khiến OceanBank thiệt hại số tiền trên.

Xuân Duy