“Đại án” lừa đảo lớn nhất miền Tây: Tăng mức án đối với 14 bị cáo

Ngày 11/12, HĐXX TAND cấp cao tại TP.HCM trong phiên xử phúc thẩm đã tuyên phạt Lâm Minh Mẫn (SN 1980) 14 năm tù, Trịnh Thị Hồng Phượng (SN 1980) 12 năm tù cùng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Hai bị cáo này là nguyên Kế toán trưởng và Phó Giám đốc Công ty cổ phần chế biến thực phẩm Phương Nam (Công ty Phương Nam, Sóc Trăng).

Với 22 bị cáo nguyên là lãnh đạo và cán bộ 5 ngân hàng (có chi nhánh ở Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu), mỗi người lĩnh từ 2 đến 7 năm tù cùng về tội “Vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Trong đó, 14 bị cáo bị tăng từ 1 đến 3 năm tù so với án sơ thẩm.

Ngoài ra, HĐXX đã kiến nghị Chánh án TAND Tối cao xem xét giám đốc thẩm hủy một phần án sơ thẩm liên quan đến trách nhiệm hình sự của Mẫn, Phượng để xét xử lại theo hướng tăng hình phạt. Đề nghị này cũng được cấp phúc thẩm áp dụng đối với ông Nguyễn Thế Thắng, Nguyễn Văn Xem (nguyên Giám đốc, Phó giám đốc Ngân hàng Phát triển Việt Nam chi nhánh Sóc Trăng) và thuộc cấp Trần Văn Nhã vì HĐXX cho rằng, án sơ thẩm tuyên 3 bị cáo này mỗi người từ 5 đến 7 năm tù là nhẹ, chưa tương xứng với hành vi, hậu quả mà họ gây ra.

Bên cạnh đó, HĐXX cấp phúc thẩm cũng đề nghị CQĐT Bộ Công an và Viện KSND Tối cao xem xét trách nhiệm của Ngân hàng Phát triển Việt Nam đối với số tiền trên 242 tỷ đồng mà ngân hàng này không thu hồi được.

Đối với tài sản 5 ngân hàng bị chiếm đoạt, HĐXX xác định lại là trên 679 tỷ đồng. Theo cấp phúc thẩm, số tiền này do cha con Chủ tịch HĐQT Công ty Phương Nam trước đây là ông Lâm Ngọc Khuân (hiện đang ở Hoa Kỳ) lừa đảo ngân hàng để chiếm đoạt. Phượng với Mẫn tuy có vai trò giúp sức để chủ doanh nghiệp lừa đảo nhưng chưa chứng minh được họ hưởng lợi từ số tiền này. Vì vậy, hai bị cáo không phải bồi thường cho các ngân hàng như bản án sơ thẩm đã buộc. Số tiền này sẽ được giải quyết trong vụ án Lâm Ngọc Khuân và đồng bọn.

Theo chủ tọa, đúng ra, HĐXX ra lệnh bắt giam ngay đối với tất cả các bị cáo đang tại ngoại. Tuy nhiên, do mỗi người có hoàn cảnh khác nhau nên HĐXX cho họ về nhà, tự thu xếp thời gian để tự nguyện thi hành án sớm nhất.

Tại phiên tòa phúc thẩm, nhiều bị cáo trong vụ lừa hàng trăm tỷ đồng đã xin HĐXX cho họ hưởng án treo vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ già yếu, các con còn quá nhỏ.

Trong phần đối đáp với các luật sư, đại diện Viện KSND cấp cao tại TP.HCM vẫn giữ nguyên quan điểm buộc tội các bị cáo. Theo vị ủy viên công tố, hành vi của Lâm Minh Mẫn (nguyên Kế toán trưởng) và Trịnh Thị Hồng Phượng (Phó giám đốc Công ty Phương Nam) không phải “Vô ý làm thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản” mà là “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Theo quan điểm của vị đại diện cơ quan công tố, "Phượng và Mẫn không chiếm đoạt tiền của các ngân hàng nhưng là đồng phạm, giúp sức cho người khác chiếm đoạt. Ý thức chủ quan của Phượng là hành vi giúp sức cho cha con ông Lâm Ngọc Khuân chiếm đoạt 639 tỷ đồng".

Đối với nhóm nguyên là lãnh đạo và cán bộ ngân hàng, đại diện VKS vẫn giữ nguyên quan điểm đề nghị HĐXX tuyên tăng án đối với 22 bị cáo. Ba bị cáo còn lại là Nguyễn Thế Thắng, Nguyễn Văn Xem (nguyên Giám đốc, Phó giám đốc Ngân hàng Phát triển Việt Nam chi nhánh Sóc Trăng) với thuộc cấp Trần Văn Nhã, cơ quan công tố cho rằng, cấp sơ thẩm xử mỗi người từ 5 đến 7 năm tù là quá nhẹ.

Với quan điểm này, ủy viên công tố giữ nguyên quan điểm đề nghị HĐXX kiến nghị Chánh án TAND Tối cao xem xét giám đốc thẩm bản án sơ thẩm để tăng án đối với Thắng, Xem, Nhã bởi hoàn cảnh của các bị cáo rất đáng thương nhưng hậu quả của vụ án này quá lớn nên cần phải xử nghiêm nhằm đủ sức răn đe. Nếu tăng hình phạt các bị cáo khác mà không tăng án đối với Thắng, Xem và Nhã là không phù hợp.

Được nói lời sau cùng, Lâm Minh Mẫn nhận ra việc làm sai trái của mình, tỏ ra ăn năn hối cải, mong HĐXX xem xét giảm án thấp nhất và xin được miễn trách nhiệm dân sự vì hoàn cảnh gia đình rất khó khăn nhưng án sơ thẩm trước đây buộc bồi thường với số tiền quá lớn.

Còn bị cáo Trịnh Thị Hồng Phượng cho rằng, án sơ thẩm xử tù bị cáo là quá nặng. “Bị cáo vô thức khi ký hồ sơ, bị cáo không chiếm đoạt tiền, xin HĐXX chuyển đổi tội danh, được ở ngoài để tiếp tục làm việc nhằm khắc phục hậu quả. Bị cáo đang nuôi con nhỏ, đang mang thai”, Phượng vừa khóc vừa xin tội.

Các bị cáo nhóm ngân hàng cũng mong HĐXX xử không tăng án như đề nghị của đại diện cơ quan công tố, xử tù treo. Trong đó, bị cáo Nguyễn Hùng Sở (nguyên Giám đốc Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – Sở Giao dịch tỉnh Hậu Giang) xin cấp phúc thẩm tuyên bị cáo bằng với thời gian bị tạm giam vì gia đình có công, cha mẹ già yếu, các con còn nhỏ rất cần được sự chăm sóc.

Theo hồ sơ tố tụng, Công ty Phương Nam có vốn điều lệ 295 tỷ đồng do ông Lâm Ngọc Khuân làm Chủ tịch HĐQT. Phó giám đốc công ty là Trịnh Thị Hồng Phượng (35 tuổi), Lâm Minh Mẫn (35 tuổi) là Kế toán trưởng.

Từ khi thành lập đến tháng 9/2012, Công ty Phương Nam kinh doanh thua lỗ trên 996 tỷ đồng. Để đủ điều kiện vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp đã lập 19 báo cáo tài chính gian dối về kết quả kinh doanh với nội dung năm nào cũng có lãi.

Từ những hồ sơ này, khi quan hệ tín dụng với 8 ngân hàng, Công ty Phương Nam đã vay từ năm 2008 đến 2012 lên đến trên 16.169 tỷ đồng. Ngày 30/11/2011, ông Khuân và vợ xuất cảnh sang Mỹ với lý do trị bệnh nhằm bỏ trốn. Lâm Ngọc Hân (con ông Khuân, Việt kiều Mỹ) thay cha làm giám đốc công ty và xuất cảnh trở lại Mỹ ngày 11/7/2012. Lúc này, dư nợ của Phương Nam tại các ngân hàng lên đến 1.679 tỷ đồng.

Theo cơ quan công tố, biết công ty kinh doanh thua lỗ nhưng Mẫn và Phượng vẫn lập hồ sơ khống theo chỉ đạo của Khuân. Trong 19 báo cáo tài chính thể hiện kết quả kinh doanh có lãi do Mẫn trình, ông Khuân ký duyệt 13 bản, Hân 4 bản, Phượng 2 bản.

Trong vụ án này, có 25 bị cáo là cán bộ của 5 ngân hàng có chi nhánh tại Bạc Liêu, Sóc Trăng và Hậu Giang. Họ bị cho là bỏ qua hàng loạt các quy định trong việc cho vay khi giao dịch với Công ty Phương Nam, khiến các ngân hàng bị thiệt hại trên 784 tỷ đồng.

Trước đó, ngày 3/8/2015, kết thúc phiên tòa sơ thẩm của TAND tỉnh Sóc Trăng, HĐXX đã tuyên phạt Lâm Minh Mẫn 14 năm tù giam, Trịnh Thị Hồng Phượng 12 năm tù.

Riêng 25 bị cáo còn lại, nguyên là lãnh đạo, cán bộ của 5 ngân hàng bị tuyên mức án từ 2 đến 7 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Trong số bị cáo này, có bị cáo chỉ cần chấp hành thêm vài tháng phạt tù nữa là đã được trả tự do, bởi thời giam bị bắt tạm giam trước đó cũng được tính vào.

Ngoài mức án phạt tù trên, bị cáo Mẫn và Phượng liên đới chịu trách nhiệm trả số tiền mà cha con ông Khuân chiếm đoạt từ các ngân hàng. Hiện Bộ Công an đã ra quyết định truy nã quốc tế hai đối tượng Lâm Ngọc Khuân và Lâm Ngọc Hân, nhưng vẫn chưa bắt được, khi nào bắt được sẽ xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Đây được xem là vụ án “Lừa đảo chiểm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” lớn nhất từ trước đến nay tại ĐBSCL xảy ra tại Công ty Cổ phần chế biến thực phẩm Phương Nam đóng trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng và nhiều ngân hàng liên quan.

Bạch Dương