Xung đột Nga - Ukraine sẽ khiến nguồn cung ô tô toàn cầu giảm mạnh

Các nhà phân tích tại S&P Global Mobility dự đoán sản lượng ô tô toàn cầu sẽ giảm 2,6 triệu chiếc trong năm 2022 và 2013, tổng cộng lại là hơn 5 triệu chiếc trong vòng 2 năm tới. Theo đó, tổng sản lượng ô tô toàn cầu sẽ giảm xuống còn 81,6 triệu xe trong năm nay và 88,5 triệu xe vào năm 2023.

Hoạt động sản xuất ô tô ở châu Âu sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất từ xung đột Nga - Ukraine. Theo đánh giá của S&P Global Mobility, sản lượng ô tô của châu lục này sẽ giảm 1,7 triệu xe trong năm nay. Trong đó, chỉ có chưa đến 1 triệu chiếc là do nhu cầu ở Nga và Ukraine sụt giảm, còn lại là do các vấn đề liên quan tới nguồn cung chất bán dẫn và việc mất nguồn cung bó dây điện (wiring harness) và các phụ tùng khác từ Ukraine.

Theo số liệu của AutoAnalysis, Ukraine chiếm khoảng 1/5 nguồn cung bó dây điện của châu Âu.

Bên trong mỗi chiếc ô tô có tổng cộng gần 5km dây điện các loại, điều khiển hầu hết các tính năng, từ việc đánh lái cho tới việc mở cốp. Hệ thống "lằng nhằng" này liên kết với nhau bằng bộ bó dây điện, một phụ tùng quan trọng nhưng lại có giá rất rẻ khi Ukraine chưa bị Nga tấn công quân sự. Nhưng giờ đây, tình hình đã khác.

Theo Financial Times, cả BMW và Volkswagen, hai nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu, đều đã phải tạm ngừng hoạt động các nhà máy ở châu Âu sau khi cuộc tấn công của Nga khiến các nhà máy sản xuất dây điện của Ukraine phải đóng cửa.

Nguy cơ đứt gãy nguồn cung palladium từ Nga cũng có nguy cơ trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với chuỗi cung ứng của ngành ô tô toàn cầu. Nga hiện cung cấp 40% sản lượng palladium cho thế giới; trong đó, 2/3 phục vụ sản xuất ô tô, cụ thể là để chế tạo bộ lọc khí thải.

Sản lượng ô tô tại Bắc Mỹ được cho là sẽ giảm 480.000 chiếc trong năm 2022 và 549.000 chiếc trong năm 2023, cũng do các vấn đề liên quan tới chuỗi cung ứng, cũng như những khó khăn về nhân công và logistics.

Bộ bó dây điện sản xuất ở Ukraine được dùng cho từ 500.000 đến 1 triệu xe vào thời điểm trước khi Nga tấn công quân sự Ukraine. Ước tính phải mất 3-10 tháng để hoạt động sản xuất bó dây điện chuyển địa điểm do phải chuẩn bị máy móc và đào tạo nhân sự.

Không như các bộ phận khác có thể dễ dàng sản xuất ở nơi khác, bộ bó dây điện là "hàng thửa". Mỗi dòng xe có hệ thống riêng, chuẩn xác đến từng mm, để các nhà sản xuất có thể đi dây quanh xe.

Theo một số nguồn tin nội bộ mà Financial Times có được, một số nhà cung cấp ở Ukraine đã bắt đầu khôi phục hoạt động. Nhưng vấn đề lớn nằm ở khâu vận chuyển hàng hóa qua biên giới giữa Ba Lan và Ukraine để cung cấp cho các nhà sản xuất ô tô đang mòn mỏi chờ đợi.

Hiện rất thiếu tài xế xe tải, vì tài xế chủ yếu là nam giới trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự nên không được phép rời khỏi Ukraine. Một số nhà máy phải chuyển sang tìm tài xế đã nghỉ hưu, vì họ đã quá tuổi nghĩa vụ. Tuy nhiên, nhiều công ty vận tải ở bên ngoài Ukraine không muốn cho xe qua biên giới vì sợ sẽ không thể quay lại. Thêm vào đó, dù có họ có dám cho xe đi, thì khu vực biên giới đang trong tình trạng tắc nghẽn do dòng người đi di tản và hoạt động vận chuyển hàng hóa không được hoan nghênh.

Tổng hợp